goed

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  goed    (hulp, bestand)
• IPA: / ɣut / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• goed

Woordherkomst en -opbouw

• bn: erfwoord, in de betekenis van ‘niet slecht’ aangetroffen vanaf 901

afkomstig van: Middelnederlands: goet Oudnederlands: guot Germaans: *gōdaz

Verwant in Germaans: West: Engels: good (Angelsaksisch: gōd), Duits: gut, (Oudhoogduits: guot), Fries: goed (Oudfries: gōd) Noord: Zweeds/Deens/Noors: god, (Oudnoords: góðr), IJslands/Faeröers: góður Oost: Gotisch: goþs

• zn: erfwoord via Middelnederlands goet van Oudnederlands guot, in de betekenis ‘bezit’ aangetroffen vanaf ca. 1100

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	goed	beter	best
verbogen	goede goeie	betere	beste
partitief	goeds	beters	-

Bijvoeglijk naamwoord

goed

1. kwaliteit bezittend, aan verwachtingen voldoend

   • Wat een goed stuk om te lezen! 

   ▸ Langzaam kreeg ik door hoe ik ze het beste kon gebruiken en merkte ik dat ze mijn knieën vooral bergafwaarts ondersteunden.

2. eerlijk en vriendelijk

   • Hij was altijd goed voor ons. 

Synoniemen

• geschikt, bruikbaar, behoorlijk, correct, foutloos, juist, klasse, prima, mooi, ruim, akkoord

Antoniemen

• slecht, kwaad, akelig, beroerd, ellendig
• [1] fout, minderwaardig, verkeerd

Hyponiemen

• algoed
• wondergoed

[1] intensiveringen van  goed bn :

•  allerbest  
•  beregoed  
•  bliksemsgoed  
•  doorgoed  
•  keigoed  
•  knettergoed  
•  knoertgoed  
•  loeigoed  
•  overgoed  
•  poepgoed  
•  retegoed  
•  reuzegoed  
•  steengoed  
•  supergoed  +

• [2] (intensivering) doodgoed, ingoed

Afgeleide begrippen

   

Goede Vrijdag Goede Week Goeree Kaap de Goede Hoop algoedertieren goed zo goedaardig goedachten goedbedoeld goedbedoelend goedbeschouwd goedbetaald goedbewapend goedbezocht goedbloed goeddeels goeddoen goeddunken goede goedemiddag goedemorgen goedenacht goedenavond goedendag goedgebekt goedgebouwd goedgeefs goedgehumeurd goedgeïnformeerd goedgekleed goedgekozen goedgelovig goedgeluimd goedgemanierd goedgemutst goedgeorganiseerd goedgeschreven goedgetraind goedgevormd goedgevuld goedgewicht goedgezind goedgunstig goedhals goedhart goedheid goedheilig goedheilige goedhouden goedhoudend goedig goedingelicht goedkeuren goedkeurend goedkoop goedlachs goedleers goedleggen goedleidend goedleven goedlopend goedmaken goedmoedig goednieuwsshow goedpraten goedrond goedschiks goedschrift goedsmoeds goedsoortig goedspreken goedsprekend goedverzorgd goedvinden goedwillend goedwillig goedzak goedzakkig goeie genade goeiig goelijk goeman ten goede komen vergoeden

Verwante begrippen

• net zo goed, zo goed als

Uitdrukkingen en gezegden

   

goed geld naar kwaad geld gooien goede papieren hebben goede sier maken in een goed blaadje proberen te komen in een goed blaadje staan erg aardig gevonden worden in goede aarde vallen door de ontvanger goed ontvangen worden in goede dorpen zijn/geraken zoveel verdiend hebben dat iemand niet meer hoeft te werken in goeden doen welgesteld niet in een goed vel steken altijd ziek zijn, nooit gezond op goede voet staan met iemand goed kunnen opschieten op het goede spoor zetten bruikbaar advies geven uit het goede hout gesneden iemand is ergens geschikt voor van goeden huize

Spreekwoorden

   

[1] eind goed, al goed eind goed, al goed [1] haastige spoed is zelden goed goed begonnen is half gewonnen goed gereedschap is het halve werk goed voorbeeld doet goed volgen goed voorgaan doet goed volgen goede raad is duur goede waar prijst zichzelf goede wijn behoeft geen krans al te goed is buurmans gek slachtoffer worden van je eigen goedheid / als iemand te goed is maken mensen gauw misbruik van iemand; geholpen hebben maar daar geen bedankje maar aanmerkingen op krijgen beter een goede buur dan een verre vriend je hebt meer aan iemand in de buurt de weg naar de hel is geplaveid met goede voornemens veel goede voornemens hebben zonder ze daadwerkelijk uit te voeren een goed begin is het halve werk beter een goede start te maken dan later puin te moeten ruimen ofwel: met een goede voorbereiding kan het werk goed en snel gedaan worden een goed hart is goud waard je treft niet snel meer mensen met een goed karakter een goed verstaander heeft maar een half woord nodig als je luistert, dan snap je het meteen / iemand die goed luistert heeft niet veel uitleg nodig een goede buur is beter dan een verre vriend een buurman die je helpt heb je meer aan dan aan iemand die je nooit ziet eind goed, al goed de tegenslagen zijn gauw vergeten als het goed afloopt er is geen goed garen mee te spinnen iemand die niet in staat is goed samen te werken geen nieuws is goed nieuws zolang er geen nieuws over iets of iemand binnenkomt, kan men er doorgaans van uitgaan dat het goed (dat wil zeggen: niet slecht) gaat haast en spoed zijn zelden goed snel dingen afhandelen, kan bijna nooit goed eindigen het is goed riemen snijden van andermans leer het is gemakkelijk van andermans eigendom/geld te tracteren in troebel water is het goed vissen men kan van de moeilijkheden van een ander gebruik maken om er z'n eigen voordeel mee te doen na gedane arbeid is het goed rusten na het werk doet het goed te kunnen uitrusten wie goed doet, goed ontmoet als iemand zich naar anderen goed gedraagt, behandelen anderen diegene ook goed

Vertalingen

    1. kwaliteit bezittend   

Bobot: hia Duits: gut (de) Engels: good (en) Esperanto: bona (eo) Frans: bon (fr) m, bonne (fr) v Grieks: καλός (el) Ido: bona (io) Italiaans: buono (it) m, buona (it) v Japans: いい (ja) (ii) Latijn: bonus (la) Limburgs: good (li) Minangkabaus: elok

Nedersaksisch: goed (nds) Oekraïens: добрий (uk) m, хороший (uk) m Oudgrieks: ἀγαθός Perzisch: خوب (fa) Pools: dobry (pl) Portugees: bom (pt) m, boa (pt) v Roemeens: bun (ro) m, bună (ro) v Slowaaks: dobrý (sk) Spaans: bueno (es) m, buena (es) v Tsjechisch: dobrý (cs) Turks: iyi (tr) Vietnamees: tốt (vi)

Bijwoord

goed

1. op goede wijze

   • Goed gedaan! 

   ▸ Ik kon niet alles goed volgen, maar het monotone geluid van stemmen om mij heen voelde veilig en vertrouwd.

2. bijwoordelijk deel van een scheidbaar werkwoord

   • goedvinden: hij vond het goed. 

   ▸ Want het was goed hier, om niet te zeggen perfect, en ik zag geen reden waarom ik hier niet net zo lang zou kunnen blijven tot ik wist waar ik naartoe moest gaan.

3. in hoge mate (vaak pejoratief)

   • Het is goed mis in Nederland. 
   • Mijn dag is goed verpest. 

Synoniemen

• [1] correct, bewonderenswaardig, uitstekend, uitmuntend
• [3] behoorlijk, erg, nogal

Antoniemen

• [1] slecht, onvoldoende, matig

Uitdrukkingen en gezegden

• goed in de slappe was zitten

rijk zijn

• goed uit de verf komen

zich op een gunstige manier kunnen vertonen

• goed van de tongriem gesneden

welbespraakt

• net zo goed

evenzeer

• niet goed snik zijn

gek zijn (van een persoon)

• zo goed als

bijna

Ik ben zo goed als klaar met mijn scriptie.

Hyponiemen

• evengoed
• evenzogoed
• voorgoed

Afgeleide begrippen

   

goed zo goedaardig goedachten goedbedoeld goedbloed goeddeels goeddoen goeddunken goede goedgeacht goedgebekt goedgebouwd goedgeefs goedgehumeurd goedgekeurd goedgelovig goedgeluimd goedgemaakt goedgemutst goedgeschreven goedgevonden goedgevormd goedgewicht goedgezind goedgunstig goedhals goedhart goedheid goedheilig goedhouden goedig goedkeuren goedkeurend goedkoop goedkoper goedlachs goedleers goedleggen goedleidend goedleven goedlopend goedmaken goedmaker goedmoedig goedpraten goedrond goedschiks goedsmoeds goedsoortig goedspreken goedvinden goedwillend goedwillig goedzak goeiig goelijk

Vertalingen

    1. op goede wijze   

Atayal: blaq, ramás Duits: gut (de) Engels: well (en) Esperanto: bone (eo) Frans: bien (fr) Grieks: καλά (el) Italiaans: bene (it) Latijn: bene (la)

Oekraïens: добре (uk) Pools: dobrze (pl) Roemeens: bine (ro) Spaans: bien (es) Taroko: iq, malu, malup Tsjechisch: dobře (cs) Vietnamees: tốt (vi)

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	goed	goederen
verkleinwoord	goedje	goedjes

Zelfstandig naamwoord

het goed o

1. iets concreets of abstracts dat men in bezit kan hebben
2. (juridisch) alle zaken en alle vermogensrechten (volgens de definitie van 3:1 BW)

   • Gezondheid is een groot goed. 

Hyponiemen

   

Giffen-goed aardegoed aardgoed armengoed beddengoed begoed bestelgoed bleekgoed boelgoed boerengoed bontgoed bovengoed breigoed broodgoed bruingoed buitengoed bulkgoed consumptiegoed cultuurgoed erfgoed familiegoed fijngoed gebruiksgoed gedachtegoed gegoed geleiergoed geloofsgoed gemeengoed gleiergoed grijsgoed halfgoed heelgoed heilgoed herengoed huwelijksgoed ideeëngoed ijlgoed jachtgoed kapitaalgoed kerkgoed keukengoed kindergoed kleingoed kloostergoed kommaliegoed landbouwgoed landgoed leeggoed leengoed leggoed lijfgoed linnengoed luxegoed maalgoed maatgoed mandegoed massagoed nachtgoed oliegoed ondergoed onroerend goed ontbijtgoed oogjesgoed pakgoed pandgoed partijgoed pellengoed plantgoed plateelgoed pootgoed poppengoed pottengoed rechtsgoed registergoed reisgoed riddergoed roerend goed roofgoed rouwgoed serviesgoed slaapgoed sluikgoed snoepgoed speelgoed spijkergoed stamgoed stapelgoed stokgoed stortgoed strandgoed streepjesgoed strijkgoed stripgoed strooigoed stukgoed substitutiegoed suikergoed tafelgoed tegoed termijngoed textielgoed theegoed trouwgoed vastgoed verstelgoed voddengoed voorgoed vrachtgoed waargoed wasgoed wijngoed winkelgoed wintergoed witgoed wolgoed wraakgoed wrakgoed zaadgoed zaaigoed zakkengoed zandgoed zilvergoed zomergoed zuurgoed

Afgeleide begrippen

   

goederenafdeling goederendepot goederenemplacement goederenhandel goederenhotel goederenindustrie goederenkantoor goederenkrediet goederenlift goederenloods goederenrecht goederenspoorlijn goederenstroom goederentram goederentrein goederenverkeer goederenvervoer goederenverzekering goederenvliegtuig goederenwagen goederenwagon

Uitdrukkingen en gezegden

• goed en bloed offeren voor

alles overhebben voor

• have en goed (verliezen)

alles wat je hebt (verliezen)

Spreekwoorden

• gestolen goed gedijt niet

gestolen zaken brengen nooit voordeel

Vertalingen

    1. iets concreets of abstracts dat men in bezit kan hebben   

Bobot: hia Duits: Gut (de) o Engels: good (en) Esperanto: bono (eo) Frans: bien (fr) m

Italiaans: bene (it) m Oekraïens: добро (uk) o Spaans: bien (es) m Vietnamees: của cải (vi)

Gangbaarheid

• Het woord goed staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "goed" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Afrikaans

Uitspraak

• IPA: /χut/

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Nederlandse goed

Bijvoeglijk naamwoord

goed

1. goed; kwaliteit bezittend

Fries

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Oudfriese gōd

Bijvoeglijk naamwoord

goed

1. goed; kwaliteit bezittend

Verwijzingen

• Wurdboek fan de Fryske taal - Instituut voor de Nederlandse taal

Nedersaksisch

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	goed	bèter
verbogen	goeie

Bijvoeglijk naamwoord

goed

1. goed; kwaliteit bezittend

Veluws

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	goed	bèter
verbogen	goeie

Bijvoeglijk naamwoord

goed

1. goed; kwaliteit bezittend

Zeeuws

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Middelnederlandse goet

Bijvoeglijk naamwoord

goed

1. goed; kwaliteit bezittend