Milan Panić
| Milan Panić | |
| Biografija | |
|---|---|
| Datum rođenja | 20. 12. 1929. |
| Mesto rođenja | Beograd (Kraljevina Jugoslavija) |
| Državljanstvo | jugoslovensko |
| Narodnost | Srbin |
| Veroispovest | pravoslavna |
| Supružnik | Milena Kitić |
| Profesija | biznismen |
| Zvaničan sajt Milana Panića | |
| Mandat(i) | |
| premijer Jugoslavije | |
| Reizbor(i) | 1993 |
| Predsednik | Dobrica Ćosić |
| Prethodnik | Ante Marković |
| 14. jul 1992. — 31. maj 1993. | |
| Premijer Savezne Republike Jugoslavije | |
| Ministar odbrane SRJ | |
| 14. jul 1992. — 2. mart 1993. | |
| Prethodnik | Života Panić |
| Naslednik | Pavle Bulatović |
uredi  |
|
Milan Panić (Beograd, 20. decembar 1929) je američki biznismen srpskog porekla, osnivač i dugogodišnji direktor farmaceutske kuće ICN, koji je nekoliko godina učestvovao u politici Srbije 1990-tih. Panić je bio prvi predsednik vlade Savezne Republike Jugoslavije 1992 — 1993, i kandidat na izborima za predsednika Republike Srbije u decembru 1992.
Rođen je u Kraljevini Jugoslaviji kao dete vladinog službenika; iako mu je otac umro sa tri godine, odrastao je u porodici koja je pripadala srednjoj klasi. Pred kraj Drugog svetskog rata se, iako je imao tek 14 godina, priključio partizanima. Posle završetka vojne službe, upisao je medicinu, a potom biohemiju na Beogradskom univerzitetu. Razočaran u režim posleratne Jugoslavije, 1955. godine je iskoristio svoj biciklistički talent te 1955. pod krinkom nastupa na međunarodnom takmičenju u Holandiji zatražio i dobio politički azil u Austriji. Odatle je otišao u Zapadnu Nemačku gde je studirao na Univerzitetu u Hajdelbergu, pre nego što je 1956. otišao u Kaliforniju gde je radio u laboratorijama preduzeća Keiser Steel i Unverziteta Južne Kalifornije.
ICN je osnovao 1959. godine u garaži koju je posedovao u Los Anđelesu sa početnim kapitalom od 200 dolara. Njena specijalnost je bila sinteza hemijskih preparata za istraživačke laboratorije. 1960-ih se njena aktivnost proširila na farmaciju, pa je tako sa uspehom na tržište izbacila L-DOPA, lek protiv Parkinskonove bolesti. 1972. je ICN proizveo ribavirin, koji će postati jedan od najvažnijih lekova za borbu protiv virusnih bolesti. Panić, koji je zajedno sa svojom kompanijom stekao izuzetno veliki kapital, je od kraja 1980-ih počeo koristiti pad komunizma i tako stvorene poslovne prilike kako bi otkupljivao farmaceutska poduzeća u bivšim komunističkim zemljama, a što je uključivalo i Jugoslaviju. Godine 1991. je ICN tako otkupio 75% akcija tadašnje "društvenog" famaceutskog preduzeća Galenika, najvećeg u SFRJ.
Time su stvorene dobre poslovne veze sa režimom Slobodana Miloševića. Kada je 1992. godine posle raspada dotadašnje Jugoslavije formirana SRJ, njen predsednik Dobrica Ćosić je ponudio premijerski mandat Paniću, koji je to prihvatio te u julu 1992. godine preuzeo dužnost. To se dogodilo nedugo nakon eskalacije rata u Bosni i Hercegovini, za koje je međunarodna zajednica krivila SRJ kojoj su nametnute ekonomske sankcije. Panić, koji je u vreme imenovanja imao američko državljanstvo, je postao drugi Amerikanac (posle Golde Meir) koji je imenovan za šefa strane vlade; njegovo imenovanje je za cilj imalo poboljšati odnose Srbije i SRJ sa Zapadom, odnosno zbog uspešne karijere zapadnog poslovnog čoveka ukloniti percepciju Srbije kao relikta komunističke prošlosti u novoj postkomunističkoj Evropi. Panić se na mestu premijera istakao pre svega intenzivnom diplomatskom aktivnošću, odnosno nastojanju da se što pre postigne trajni mir. Ta nastojanja, kao i sklonost za ustupke Hrvatskoj i bosanskoj vladi u Sarajevu, odnosno priznanje teritorijalnog integriteta tih država, a u nauštrb separatističkih entiteta Republike Srpske i Srpske Krajine, su izazvali razilaženje sa Miloševićem.
Iako je Panić bio savezni premijer, Miloševiću se u decembru 1992. godine na predsedničkim izborima suprotstavio kao nezavisni kandidat uz neformalnu podršku opozicione koalicije DEPOS. Iako je zbog svoje politike mira i povezivanja sa Zapadom uživao znatnu podršku među mlađim generacijama i biračima velikih gradova, činjenica da je zbog dugog boravka u Americi zaboravio govoriti srpski te sklonost malapropizmima i drugim gafovima je vešto iskorištena od režimske propagande, pa je na izborima osvojio 32% glasova. Nekoliko meseci kasnije je podneo ostavku i uglavnom se povukao iz političkog života Srbije, iako je tokom sledećih godina u zapadnoj javnosti stekao reputaciju jednog od najžešćih Miloševićevih kritičara.
Godine 2002. se Panić povukao iz uprave ICN, od koje će kasnije nastati današnji Valeant Pharmaceuticals. Umesto toga je okupio manji deo preduzeća koji je do 2015. operisao pod imenom Valiant Fine Chemicals Co. Ltd., pre nego što je prodano kineskom preduzeću Valiant Fine Chemicals Co. Ltd.
- Zvaničan sajt Milana Panića Arhivirano 2015-11-16 na Wayback Machine-u
- Gorki plodovi - London, avgusta '92 Arhivirano 2012-08-10 na Wayback Machine-u