Srednja klasa

Srednja klasa je izraz koji se u najširem smislu koristi za pojedince i društvene grupe koji se nalaze na sredini hijerarhijske ljestvice određenog društva, odnosno između više ili vladajuće, odnosno niže ili potlačene klase.

Kriteriji po kojima se određuje pripadnost, pa i samo postojanje srednje klase, variraju isto kao i kriteriji prema kojima se određuju društvene klase, odnosno prema različitom historijskom periodu, geografskim okolnostima, ekonomskim prilikama, životnom standardu, ali i ideologiji na kojoj se temelji socijalna stratifikacija.

Najčešća i najjednostavnije određivanje srednje klase je bilo vezano uz društvene grupe i slojeve koje ne drže vlast i utjecaj u nekom društvu, ali uživaju ekonomsku nezavisnost, a samim time i bolji životni standard od najnižih slojeva. Kroz historiju su se u srednju klasu najčešće uvrštavali nižerazredni činovnici, vojnici, sitni trgovci, obrtnici, poduzetnici, imućniji seljaci ili sitni zemljoposjednici.

Marksistička teorija je srednju klasu, odnosno srednji sloj, često navodila kao svojevrsnu tampon-zonu između vladajuće i potlačene klase, a koji je imao svrhu absorbirati klasne sukobe i olakšati vlast klasa kao što su robovlasnička aristokracija, feudalno plemstvo i kapitalistička buržoazija.

U današnjem svijetu se često pod pojmom srednja klasa podrazumijeva društveni sloj čiji pripadnici sebi i svojim porodicama bez većih problema mogu priuštiti "pristojni" standard vezan uz suvremena dostignuća civilizacije, odnosno sav prihod ne troše isključivo za zadovoljavanje najelementarnijih egzistencijalnih potreba.

Uz pojam srednja klasa se često vezuju političke i kulturne konotacije. U političkom smislu se srednja klasa često smatra najstabilnijim društvenim slojem, koji je najviše zainteresiran za očuvanje status quoa. Uz taj sloj se vrlo često koristi pejorativni termin malograđanština.

Vrlo često se udio srednje klase u stanovništvu smatra indikatorom društvene kohezije, odnosno "uspješnosti" nekog društva ili vlade. Po tom kriteriju, što je udio srednje klase manji, to je veći jaz između bogatih i siromašnih, a samim time i veće siromaštvo, a s njime i politička nestabilnost u nekom društvu. Pridobijanje srednje klase na svoju stranu ili predstavljanje njenih interesa je stoga cilj kojemu teže predizborne kampanje suvremenih političkih stranaka u višestranačkim demokracijama.

Po ekonomskom kriteriju se srednja klasa ponekad zna dijeliti na nižu i višu srednju klasu.