Pirymetamina
| |||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||
| Wzór sumaryczny |
C12H13ClN4 | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa |
248,71 g/mol | ||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||
| Numer CAS | |||||||||||||
| PubChem | |||||||||||||
| DrugBank | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Klasyfikacja medyczna | |||||||||||||
| ATC | |||||||||||||
| Stosowanie w ciąży |
kategoria C (USA) | ||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Pirymetamina – organiczny związek chemiczny, środek stosowany w leczeniu malarii, toksoplazmozy, zapalenia płuc wywołanego przez Pneumocystis carinii oraz czerwienicy. Opracowany w 1953 roku przez Gertrudę Elion i George’a Hitchingsa w laboratorium przedsiębiorstwa Wellcome[1].
W 2015 r. Martin Shkreli wykupił prawa do jedynego dostępnego w Stanach Zjednoczonych preparatu zawierającego pirymetaminę (nazwa handlowa Daraparim) i podniósł jego cenę z 13,5 dolara do 750 dolarów, co wywołało oburzenie w mediach.
W XXI w. stwierdzono, że pirymetamina hamuje działanie czynnika transkrypcyjnego STAT3, który w komórkach nowotworowych jest zbyt aktywny, prowadząc do angiogenezy, zapobiegając apoptozie komórek i ułatwiając przerzuty nowotworowe. Amerykańskie badania kliniczne w leczeniu przewlekłej białaczki limfocytowej zaplanowano zakończyć w 2020 roku, natomiast w Polsce w 2018 r. podjęto badania w zakresie leczenia potrójnie negatywnego raka piersi[1].
Działanie przeciwpasożytnicze
[edytuj | edytuj kod]Pirymetamina działa na postacie krwinkowe i pozakrwinkowe Plasmodium vivax, Plasmodium falciparum i Plasmodium malariae. W bardzo małym stopniu działa na gametocyty tych pasożytów.
Preparaty
[edytuj | edytuj kod]- preparaty proste: Daraprim, Pyrymetamin
- preparaty złożone: Fansidar (pirymetamina + sulfadoksyna)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Polscy naukowcy prowadzą badania nad stosowaniem w onkologii leku przeciwmalarycznego [online], www.rynekzdrowia.pl, 24 marca 2018 [dostęp 2021-09-20].
