Przejdź do zawartości

Durian właściwy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Durian właściwy
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

ślazowce

Rodzina

ślazowate

Rodzaj

durian

Gatunek

durian właściwy

Nazwa systematyczna
Durio zibethinus Murray
Syst. veg. ed. 13:581. 1774

Durian właściwy (Durio zibethinus Murray) – gatunek rośliny z rodziny ślazowatych Malvaceae, umieszczany w różnych systemach także w wełniakowatych (Bombacaceae) i Durionaceae. Pochodzi z Indonezji, ale uprawiany jest także w większości krajów Azji Południowo-Wschodniej.

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Drzewo o wysokości 30–40 m.
Liście
Eliptycznolancetowate, całobrzegie.
Kwiaty
Zebrane w 3–30-kwiatowe dość duże kwiatostany. Mają niezbyt przyjemny zapach. Składają się z kieliszka pękającego na 2–4 łatki, 4–6-działkowego, dzwonkowatego kielicha, białej lub żółtawej, 4–5-płatkowej korony, 1 słupka i licznych pręcików dołem zrośniętych w rurkę, wyżej zaś tworzących kilka wiązek.
Owoc
Zwany durianem. Ma kształt owalny, do 40 cm długości i wadze do 4 kg, pokryty zieloną grubą skórką z kolcami. Charakterystyczny jest niezwykle intensywny (nieprzyjemny) zapach i wykwintny smak. Nazwa owocu pochodzi od malajskiego słowa duri oznaczającego kolec. Wewnątrz zielonego owocu, czasem przechodzącego w czerwień, znajduje się kremowy jasny miąższ. Owoc rośnie na wysokich drzewach osiągających nawet do 40 m. Spadający kolczasty owoc może zranić lub nawet zabić, dlatego uważany jest za „najniebezpieczniejszy owoc świata”.

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]
Znak zakazu wnoszenia durianów do singapurskiego metra
Pokrój
Sztuka kulinarna
Durian wykorzystywany jest przede wszystkim w kuchni, gdzie oprócz spożywania na surowo jest również gotowany i smażony. Przyrządza się z niego pastę, lody, a także rodzaj koktajlu przygotowywanego na bazie mleczka kokosowego. Mimo nieprzyjemnego zapachu w krajach Azji uchodzi za wyjątkowy przysmak. Jego smak można określić jako mieszaninę smażonego czosnku czy cebuli, śmietankowego sera i migdałów. Sprzedawany jest na ulicznych bazarach, gdzie jest również najczęściej na miejscu zjadany. W przypadku pobrudzenia ubrania jego ostry, odurzający zapach utrzymuje się jeszcze przez wiele godzin i z tego powodu nie wolno go spożywać w pomieszczeniach publicznych czy środkach komunikacji miejskiej. Nie wolno także przechowywać go w niektórych hotelach i zabierać na pokład samolotów niektórych linii lotniczych.

Biorąc pod uwagę jego wielkość, a przede wszystkim wyjątkowy smak, nazywany jest także „królem owoców”.

Roślina lecznicza
W tradycyjnej medycynie sok z liści duriana jest wykorzystywany przeciwko gorączce.
Surowiec drzewny
Drewno z drzewa duriana ostatnio zyskuje na popularności w meblarstwie oraz w produkcji egzotycznych podłóg. Drewno to jest stosunkowo lekkie, wytrzymałe i ma duże walory dekoracyjne.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-19] (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.