Destroièr
Lo tèrme destroièr designa diferentei menas de naviris de guèrra desvolopats dempuei la fin dau sègle XIX. A l'origina, èra un naviri qu'utilizava de torpilhas per atacar e de pèças d'artilhariá mejana per se defendre o per protegir una esquadra o un convòi. Pauc a pauc, venguèt un naviri d'escòrta destinat a la proteccion d'unitats pus importantas. Enfin, a l'ora d'ara, es un naviri important equipat d'un armament complèt (anti-aerian, anti-sosmarin e anti-naviri) capables de defendre un grop de bastiments civius o militars o d'atacar un grop de naviris mejanament protegits.
Istòria
[modificar | Modificar lo còdi]Originas
[modificar | Modificar lo còdi]
Lo desvolopament dau destroièr es una consequéncia de l'invencion de la torpilha autopropulsada durant leis ans 1860. D'efiech, aquela arma donèt la capacitat a de naviris leugiers e pichons d'eliminar un adversari poderós e ben protegits. Per exemple, la marina britanica imaginèt lo HMS Lightning qu'intrèt en servici en 1876. D'una massa de 33 tonas, èra armat de doas torpilhas e aviá una velocitat de 18,5 km/h. Foguèt lo precursor d'un ensemble de torpilhaires novèus que venguèron pauc a pauc capables de defendre un pòrt puei, amb l'aumentacion de son autonòmia, d'atacar de rotas maritimas.
A la fin dau sègle XIX, la menaça representada per lei torpilhaires èra venguda un problema pron importanta per entraïnar de reflexions dins la màger part dei flòtas modèrnas. Mai d'una classa de naviris intrèt donc en servici per lei combatre especificament. Aguèron de noms variats : « destroyer » au Reiaume Unit, « contre-torpilleur » en França, « cacciatorpediniere » en Itàlia, « contratorpedeiro » en Portugal e « torpedobootjager » ai País Bas. Destinat a l'escòrta de flòtas o de convòis, recebèron un armament, una autonòmia e una propulsion li permetent de caçar seis adversaris.
Entre leis unitats pus importantas d'aqueu periòde, lo HMS Swift aguèt un ròtle important dins l'evolucion dau concèpte de naviri antitorpilhaire. Relativament leugier (139 t), èra rapide (23,75 km/h) e armat de tres torpilhas e de canons de tir rapide d'un calibre de 47 mm. Podiá ansin perseguir un torpilhaire sus una distància importanta e l'atacar amb una artilhariá pron poderosa per destrurre un naviri leugier. Lo naviri japonés Kokata, considerat coma un torpilhaire, foguèt tanben una etapa importanta dins l'aparicion dau destroièr modèrne car seis especificacions (35 km/h e un canon de 37 mm) li permetiá subretot d'alunchar lei torpilaires enemics. L'acabament dau procès aguèt probable luòc amb la mesa en servici de l'avisò alemand SMS Greif, un naviri mejan (2 050 t) armats de canons de 37 mm e de 105 mm. Capable d'agantar una velocitat de 33 km/h, èra destinat a la proteccion dei naviris majors dau periòde coma lei cuirassats.
Lei premiers destroièrs vertadiers foguèron probable lei dos naviris de la classa Daring e lei dos de la classa Havock qu'intrèron en servici dins la Royal Navy durant leis ans 1890. Per exemple, lo HMS Havock èra un naviri leugier (293 t), capable de se desplaçar a la velocitat de 50 km/h e armat de torpilhas e de canons per eliminar aisament un torpilhaire. De mai, lo naviri èra considerat coma un « torpedo boat destroyer » per lei Britanics. Diferentei classas de destroièrs seguiguèron. D'autrei foguèron adoptadas dins leis autrei marinas coma lei torpilhaires d'esquadra francés de la classa Durandal[1].
De la fin dau sègle XIX a la Premiera Guèrra Mondiala
[modificar | Modificar lo còdi]De la fin dau sègle XIX a la Premiera Guèrra Mondiala, lei destroièrs foguèron principalament destinats a la lucha còntra lei torpilhaires enemics, a la reconoissença, a l'observacion e au combat dirècte còntra una flòta enemiga. Durant aqueu periòde, foguèron engatjats durant la Guèrra Russojaponesa (1904-1905). L'accion pus importanta implicant de destroièrs i foguèt l'ataca de l'escadra russa de Pòrt-Arthur lo 8 de febrier de 1904. Tres destroièrs tirèron 18 torpilhas. Dins aquò, lei Rus avián corrèctament installat de fielats antitorpilhas e solament tres naviris foguèron damatjats.
Lei destroièrs foguèron fòrça utilizats durant la Premiera Guèrra Mondiala amb, per exemple, 80 unitats participant a la batalha de Jutlàndia dins lei rengs britanics. Aguèron de ròtles variats coma la reconoissença, la lucha còntra lei naviris leugiers enemics (torpilhaire, minaire...), lo secutament de flòtas advèrsas, lo transpòrt de tropas o lo sostèn de tropas desbarcadas. Pasmens, amb lo desvolopament dau sosmarin, son ròtle principau venguèt pauc a pauc la lucha antisosmarina. Per aquò, lei destroièrs aliats foguèron equipats d'idrofòns de cargas de prefondor. Sa velocitat aumentèt tanben per atacar rapidament lei sosmarins enemics emergits.
L'entre doas guèrras
[modificar | Modificar lo còdi]Durant l'entre doas guèrras, lei destroièrs venguèron de naviris amb un desplaçament de 1 500 a 3 000 tonas. Conoguèron d'evolucions eissidas deis ensenhaments de la Premiera Guèrra Mondiala. En particular, foguèron equipats amb una artilhariá pus poderosa (calibre principau entre 120 mm e 150 mm) per atacar de naviris pus importants coma de crosaires o de cuirassats. D'efiech, entre 1914 e 1918, mai d'un destroièr se trobèt a proximitat de naviris d'aqueu tipe sensa poder atacar car aviá ja tirat totei sei torpilhas. Certanei classas foguèron tanben equipadas de minas. La velocitat foguèt tanben aumentada amb de classas capables de passar 70 km/h.
Dins la marina britanica, un esfòrç particular foguèt menat per desvolopar de sonars. Pasmens, l'evolucion pus importanta avans la Segonda Guèrra Mondiala foguèt l'apondon progressiu d'un armament antiaerian e d'un radar. Aquò entraïnèt la reduccion, e de còps la disparicion, dei torpilhas embarcadas laissant au destroièr de missions principalament defensivas. Entraïnèt tanben l'aparicion de naviris novèus especializats dins lo combat antisosmarin o antiaerian.
La Segonda Guèrra Mondiala
[modificar | Modificar lo còdi]
Lei destroièrs foguèron fòrça engatjats durant la Segonda Guèrra Mondiala amb de taus de pèrda importants. D'efiech, fòrça polivalents, foguèron utilizats per mai d'un tipe diferent de mission. Per aquò, lei destroièrs de la Segonda Guèrra Mondiala veguèron sa talha aumentar e son armament se diversificar. La preséncia d'un radar e d'un sonar se generalizèt. Ansin, durant lo conflicte, lei destroièrs foguèron utilizats per l'escòrta de convòis e de flòtas de combat mentre que lei missions de proteccion especializada foguèron desenant fisadas a de naviris pus leugiers (corvetas, fregatas... etc.).
Dempuei la Segonda Guèrra Mondiala
[modificar | Modificar lo còdi]
Dempuei la Segonda Guèrra Mondiala, lei destroièrs son venguts lo naviri de basa de la màger part dei flòtas de combat modèrnes. Au començament dau sègle XXI, leis excepcions unicas son leis Estats Units e Russia que gardan encara de crosaires. Lei destroièrs actuaus son equipiats d'un armament diversificat adaptat a totei lei tipes de menaça (naviri, sosmarin, aeronau...) e de sistèmas de deteccion sofisticats. Son desplaçament a aumentat dempuei 1945 e es desenant sovent superior a 4 000 t. Una autra evolucion importanta foguèt l'adopcion dau missil coma arma principala durant leis ans 1960-1970. Puei, dins leis ans 1990, lei destroièrs foguèron dotats de capacitats furtivas coma leis unitats de la classa francoitaliana FREMM.
Liames intèrnes
[modificar | Modificar lo còdi]Bibliografia
[modificar | Modificar lo còdi]Nòtas e referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ La marina francesa a pas adoptat lo tèrme « destroièr ». Per aquela rason, lei « destroièrs » francés son dichs avisò, escortaire ò fregatas.