Thor (film)

Thor
film
(Filmposter yn 'e Ingelske Wikipedy)
makkers
regisseur	Kenneth Branagh
produsint	Kevin Feige
senario	Ashley Edward Miller Zach Stentz Don Payne
basearre op	Thor fan Stan Lee,    Larry Lieber en Jack Kirby
kamerarezjy	Haris Zambarloukos
muzyk	Patrick Doyle
filmstudio	Marvel Studios
distribúsje	Paramount Pictures
spilers
haadrollen	Chris Hemsworth Natalie Portman
byrollen	Tom Hiddleston Anthony Hopkins Stellan Skarsgård Jaimie Alexander Kat Dennings Idris Elba
skaaimerken
lân/lannen	Feriene Steaten
premiêre	17 april 2011
foarm	langspylfilm
sjenre	superheldefilm
taal	Ingelsk
spyltiid	114 minuten
budget en resultaten
budget	$150 miljoen
opbringst	$449,3 miljoen
prizen	1 × Saturn Award 2 × Empire Award
filmsearje
filmsearje	Marvel Cinematic Universe
● foarich diel	Iron Man 2
● folgjend diel	Captain America: The First    Avenger

Thor is in Amerikaanske superheldefilm út 2011 ûnder rezjy fan Kenneth Branagh, mei yn 'e haadrollen Chris Hemsworth en Natalie Portman. De titel ferwiist nei de haadpersoan, de Germaanske god Tonger (Noardgermaansk: Thor), mar dan yn 'e ferzje fan Marvel Comics. It ferhaal folget de god Thor, dy't út balstjurrigens en ûnberettens in belune oarloch wer oplôgje lit, wêrnei't er troch syn heit Odin fan syn krêften ûntdien en nei de Ierde ferballe wurdt. Wylst syn broer Loki yntrigearret om op 'e troan fan Asgard te kommen, moetet Thor yn Nij-Meksiko de minsklike astrofysika Jane Foster. Thor krige fan 'e filmkritisy oer it algemien positive oant tuskenbeiden resinsjes en wie in grut kommersjeel súkses yn 'e bioskopen. De film makket diel út fan Phase 1 fan 'e Marvel Cinematic Universe-filmsearje, en folget as sadanich op Iron Man 2. De folgjende film fan 'e rige is Captain America: The First Avenger, dat itselde jiers útkaam, mar it direkte ferfolch op Thor is Thor: The Dark World, út 2013.

Plot

Yn in fier ferline ferslacht Odin, de kening fan Asgard, de iisreuzen fan Jötunheim by in treffen yn it Noarske Tønsberg, om foar te kommen dat se de Njoggen Riken feroverje sille, begjinnend mei de Ierde. Hy nimt harren it Kistke fan Alâlde Winters ôf, dat de boarne fan harren macht is.

Yn 'e hjoeddeistige tiid risselwearret Thor, de soan fan Odin, om syn heit op te folgjen as kening. Syn kroaning wurdt lykwols fersteurd as in trijetal iisreuzen op 'e iene of oare mysterieuze manear Asgard binnenkringe en besykje om it Kistke fan Alâlde Winters werom te stellen. As it alaarm ôfgiet, deadet de Ferneatiger, in skynber ûnferwoastbere kriichsrobot, de iisreuzen lykwols op befel fan Odin. Dyselde wol dit skeinen fan 'e wapenstilstân mei de iisreuzen troch de fingers sjen, mar de opljeppende en balstjurrige Thor is it dêr net mei iens. Hy wol Laufey, de kening fan Jötunheim, ta ferantwurding roppe.

Dêrta reizget er nei de planeet Jötunheim ta yn it selskip fan syn broer Loki en syn freonen, de kriichster Sif en de Trije Krigers, Volstagg, Fandral en Hogun. Op Jötunheim lit Thor him op ûnberette wize troch de minachtsjende wurden fan Laufey út 'e tinte lokje en ferliede om in gefjocht te begjinnen. Fandral rekket dêrby ferwûne troch in swurdstek, wylst Volstagg in brânwûne fan kjeld oprint as ien fan 'e iisreuzen him by de earm kriget. As Loki lykwols troch in iisreus beetpakt wurdt, komt him dêr neat fan oer. Uteinlik wurde Thor en de oaren besingele troch in grutte kliber iisreuzen. It sjocht der net bêst foar harren út, oant Odin ferskynt, dy't oer Thor syn plannen warskôge is troch in tsjinner dy't Loki stjoerd hie. Hy besiket de wapenstilstân te rêden, mar nei wat Thor dien hat, wol Laufey dêr neat mear fan witte.

Odin rêdt Thor-en-dy en nimt harren mei werom nei Asgard. Dêre oankommen is Thor alderminst beroufol oer syn dieden. Ynstee stiet er der by Odin op oan om 'e iisreuzen foar ienris en foar altyd te ferdylgjen. Hy ferget syn heit oan it uterste ta, oant dy him tabyt dat er dúdlik noch net ree is foar it keningskip. Odin ûntnimt Thor dan syn godlike krêften en ferballet him as in stjerling nei de Ierde. Hy stjoert Thor syn magyske hammer Mjölnir der efteroan, nei't er dêr in betsjoening oer lein hat dat inkeld immen dy't weardich is, it wapen optille kin.

Tink derom: Yn de tekst hjirûnder wurdt de ôfrin fan de film beskreaun. As jo de film sels sjen wolle, is it mooglik better dat jo it no folgjende diel fan 'e plotbeskriuwing (earst noch) net lêze.

Thor bedarret yn 'e woastyn fan Nij-Meksiko, dêr't astrofysika Jane Foster, har assistinte Darcy Lewis en har mentor dr. Erik Selvig krekt in apart astronomysk ferskynsel ûndersykje dat it iepenjen is fan Bifröst, de Reinbôgebrêge, dy't de bewenners fan Asgard tagong jout ta de oare wrâlden fan 'e Njoggen Riken. De hommelse ferskining fan Thor liedt derta dat Jane him oanriidt. As er him agressyf foar harren oer hâldt en draacht, wurdt er troch Darcy mei in stroomstjitwapen útskeakele. It trio bringt him nei it pleatslike sikehûs, dêr't er slaanderij kriget mei it personiel as er fynt dat se him mei te min earbied behannelje. Underwilens komt Mjölnir yn deselde woastyn del, dêr't it wapen in mânske krater slacht. It wurdt ûntdutsen troch de pleatslike befolking, en rûnomwei komme lju om te besykjen de hammer fan syn plak te tillen, mar nimmen dy't dat oprêdt.

Al rillegau kriget de mysterieuze oerheidsynstelling S.H.I.E.L.D. lucht fan 'e saak; spesjaal agint Phil Coulson ferskynt op it toaniel en lit de krater ôfsette om it nuvere artefakt te ûndersykjen. Hy lit ek alle gegevens fan Jane en dr. Selvig yn beslach nimme oangeande it wjirmgat (Bifröst) dat Thor op 'e Ierde brocht hat. Om't Thor dúdlik by it spul belutsen is, wol Jane him yn it sikehûs opsykje om him te ûnderfreegjen, mar Thor is krekt útbrutsen en útnaaid, en op it parkearterrein riidt se him by fersin jitris oan. Om it goed te meitsjen, jout se him de klean dy't in eardere frijer by har efterlitten hat en nimt se him letter mei nei in kafetaria foar iten en drinken. Dêr heart Thor oer de oanwêzigens fan Mjölnir, en hy is daliks wisberet om 'e hammer op te heljen, mei't er mient dat it wapen him syn godlike krêften weromjaan sil.

Yn Asgard konfrontearret Loki syn heit Odin mei it feit dat de kjeld fan 'e iisreuzen gjin fet op him hat. Odin is twongen om ta te jaan dat er oan 'e ein fan 'e oarloch yn in timpel op Jötunheim in poppe oantrof dy't dêr efterlitten wie. It wie de soan fan Laufey, en Odin naam it jonkje mei werom nei Asgard om it dêr grut te bringen, mei it idee dat er skielk, as er folwoeksen wurden wie, de kleau tusken goaden en iisreuzen tichtsje kinne soe. Loki is skokt as er foar it ferstân kriget dat hy dy poppe wie en dat er dêrom de soan fan Laufey is. Hy komt Odin tenei mei ferwiten oant de wurge âldman yn in djippe 'Odinssliep' falt, in soarte fan regeneratyf koma. Loki syn mem (of pleechmem, sa wit er no), Frigga, seit dat se der net wis fan is oft Odin diskear wol wer wekker wurde sil. As iennichst oerbleaune soan fan Odin, waans komôf inkeld oan Odin en Frigga bekend is, komt Loki as regint op 'e troan fan Asgard.

Nettsjinsteande it feit dat Selvig en Darcy it har ûntriede, stimt Jane der úteinlik mei yn om Thor nei it plak te bringen dêr't Mjölnir delkommen is. Dêr fjochtet er him in paad troch in legerke aginten fan S.H.I.E.L.D., mar as er úteinlik de hammer berikt, blykt ta syn alteraasje dat er it wapen net optille kin. Neitiid wurdt er finzen nommen en ûnderfrege troch Coulson. Op oantrúnjen fan Jane giet Selvig nei Coulson ta en hinget in ferhaal op dat Thor in kollega fan him is, waans wurk Coulson yn beslach nommen hat. De man is dêr begryplikerwize oerstjoer fan rekke. Coulson draacht Thor oan 'e soargen fan Selvig oer, hoewol't er wit dat fan it ferhaal neat wier is. Mar Thor hat neat loslitten by it ferhear, en Coulson ornearret dat er in gruttere kâns hat om te ûntdekken wat der geande is as er Thor folgje lit. As Loki oan him ferskynt en fertelt dat de skok fan 'e nije oarloch en de ferballing fan Thor tefolle foar Odin wie, sadat er kommen is te ferstjerren, leit Thor him derby del om as minske op 'e Ierde te libjen. De hieltyd al oanwêzige seksuele spanning tusken him en Jane Foster begjint him te ûntjaan ta ferealens.

Loki reizget nei Jötunheim, dêr't er Laufey oanbiedt om him en guon fan syn iisreuzen Asgard binnen te smokkeljen, sadat se Odin fermoardzje kinne. By dat petear docht bliken dat Loki ek ferantwurdlik wie foar it binnenlitten yn Asgard fan 'e trije iisreuzen dy't it Kistke fan Alâlde Winters stelle woene. Neffens himsels died er dat om 'e kroaning fan Thor te fersteuren om't dy folslein ûngeskikt wie foar it amt fan kening. Underwilens beslute Sif en de Trije Krigers, dy't alhiel neat hawwe moatte fan Loki syn regear en boppedat syn belutsenens fermoedzje by it binnenkringen fan Asgard troch de trije iisreuzen, dat se Thor út ballingskip weromhelje moatte. Heimdall, de skyldwacht fan Asgard, dy't ek al in oanfarring mei Loki hân hat, lit harren troch, wêrnei't se de Bifröst nei de Ierde nimme. Loki, dy't op 'e hichte is fan harren plan, stjoert de Ferneatiger efter harren oan om harren en Thor te ferdylgjen. Underwilens lit er Laufey en inkele oare iisreuzen binnen yn Asgard. Heimdall, dy't harren trappearret, wurdt stiif beferzen.

Sif en de Trije Krigers fine yn Nij-Meksiko Thor werom, mar hy leit út dat er net weardich is en dêrom net werom kin nei Asgard, en alhiel net no't syn heit dea is. As syn freonen him fertelle dat Odin noch libbet, begjint er foar it earst syn broer Loki fan dûbelspul te fertinken. De Ferneatiger komt yn Nij-Meksiko oan en makket dêr koarte metten mei de aginten fan S.H.I.E.L.D. Sif en de Trije Krigers bine de striid oan mei de reuseftige robot, wylst de stjerlike Thor mei Selvig, Jane en Darcy helpt en bring de ûnskuldige omstanners yn feilichheid. As Sif en de Trije Krigers troch de Ferneatiger ferslein wurde, hjit Thor harren om werom te gean nei Asgard om Loki tsjin te hâlden. Hysels sil wol mei de Ferneatiger ôfweve. Dat docht er troch op 'e robot ta te rinnen en fia it ding mei Loki te praten. Hy biedt syn eigen libben oan as Loki dan syn freonen en it omsteand laach gewurde litte sil. Loki reägearret troch de Ferneatiger oan Thor in ûnbidigen terwinkel ferkeapje te litten, dy't him de nekke brekt.

Thor leit yn it stjerren, mar troch syn selsopoffering is er no weardich om Mjölnir te hantearjen, dat de hammer fljocht omheech fan it plak dêr't er fêst siet yn 'e rotsgrûn en keart nei de hân fan Thor werom. Op it stuit dat er de hammer oanrekket, kriget er syn godlike krêften werom en wurdt er genêzen. Thor komt dêrnei oerein en giet de Ferneatiger mei Mjölnir te liif. Dêr hat de robot net fan werom en al rillegau leit er yn wrakstikken oer de grûn. Thor nimt mei in ynmoedige tút ôfskie fan Jane, wêrnei't er Heimdall oanropt om him binnen te litten yn Asgard. Heimdall wit himsels mei in uterste krêftsynspanning te befrijen fan it iis dat him finzen hâldt, en aktivearret Bifröst, sadat Thor, Sif en de Trije Krigers weromkeare kinne. Wylst syn freonen de ferswakke Heimdall nei de genêzingskeamer helpe, set Thor nei de fertrekken fan Odin ta.

Dêr hat Laufey ûnderwilens Frigga bewusteleas slein en hy risselwearret om Odin dea te dwaan. Op it lêste stuit wurdt er lykwols ferriedlik fermoarde troch Loki. Oan Thor, dy't fuort dêrnei arrivearret, leit Loki syn wiere plan út, om 'e moardoanslach op Odin te brûken as ferlechje foar de folsleine ferwoastging fan Jötunheim. Om dat te berikken rjochtet er de Bifröst op Jötunheim en lit it apparaat dan oanstean. Fan gefolgen sil der sa'n opbou fan enerzjy plakfine, dat Jötunheim op 't langelêst ferneatige wurde sil. Loki syn úteinlike doel is om himsels weardich te toanen foar syn pleechheit Odin oer. Thor, dy't earder foar krekt sa'n oplossing wie, kantet him der no tsjin oan. Mar Loki besiket him tsjin te kearen en de beide bruorren fjochtsje op 'e Reinbôgebrêge oant de enerzjyopbou sadanich is, dat Thor it wjirmgat nei Jötunheim net mear útsette kin. Loki mient dat er wûn hat, mar Thor huft mei Mjölnir de Reinbôgebrêge oan stikken, wêrmei't it wjirmgat ek ferdwynt. Dat hat wol ta gefolch dat de goaden no yn Asgard opsletten sitte en Thor net mear, sa't er ûnthjitten hie, werom kin nei de Ierde om Jane te besykjen.

De ferneatiging fan 'e Reinbôgebrêge giet mank mei in ûnbidigen ûntploffing, en troch de skokweach rûgelet Loki fan 'e brêge ôf en driget de romte yn te driuwen. Thor springt him efternei om him te rêden, en op it lêste momint ferskynt Odin, dy't Thor by de foet beetgrypt om foar te kommen dat hy ek de romte yn driuwe sil. Thor besiket ta in fermoedsoening te kommen mei Loki, mar dyselde is in fet fol selswalging en jaloerskens en oare tsjinstridige emoasjes. Hy lit Thor syn hân moedwillich los en lit himsels de romte yn driuwe, ta wanhope fan Thor en Odin. Dy beiden fermoedsoenje har wol mei-inoar, en Thor lit syn nij opdiene wiisheid blike troch ta te jaan dat er noch net ree is foar it keningskip. Letter praat er mei Heimdall, dy't no oan 'e râne fan 'e stikkene Reinbôgebrêge op wacht stiet, en freget him oft er mei syn alsjend each Jane ek sjocht. Heimdall antwurdet dat se om Thor siket.

Yn in sêne dy't nei de ôftiteling folget, wurdt dr. Selvig nei in fasiliteit fan S.H.I.E.L.D. brocht, dêr't er de direkteur fan dy organisaasje moetet, Nick Fury. Dyselde docht in koffer iepen en lit him in mysterieus artefakt sjen (yn oare films identifisearre as de Tesseract), dat mooglik in skier ûnútputbere enerzjyboarne wêze kin. Fury seit dat se dêr mar ris neier ûndersyk nei dwaan moatte. In ûnsichtbere Loki skúnt Selvig yn om dêrmei yn te stimmen, en dat docht er.

Rolferdieling

Chris Hemsworth.

Natalie Portman.

Tom Hiddleston.

haadrollen

personaazje	akteur/aktrise
Thor	Chris Hemsworth
Jane Foster	Natalie Portman

byrollen

personaazje	akteur/aktrise
Loki	Tom Hiddleston
Odin, kening fan Asgard	Anthony Hopkins
dr. Erik Selvig	Stellan Skarsgård
Sif	Jaimie Alexander
Darcy Lewis	Kat Dennings
Heimdall	Idris Elba
S.H.I.E.L.D.-agint Phil Coulson	Clark Gregg
Laufey, kening fan 'e iisreuzen	Colm Feore
Frigga	Rene Russo
Volstagg	Ray Stevenson
Hogun	Tadanobu Asano
Fandral	Josh Dallas
Hawkeye (Clint Barton)	Jeremy Renner (cameo)
Nick Fury	Samuel L. Jackson (cameo)
S.H.I.E.L.D.-agint Jasper Sitwell	Maximiliano Hernández
Isabella Álvarez	Adriana Barraza
dierewinkelbetsjinde	Isaac Kappy
iisreus #1	Joseph Gatt
iisreus #2	Joshua Cox
iisreus #3	Douglas Tait
pick-uptrucksjauffeur	Stan Lee (cameo)
de jonge Thor	Dakota Goyo
de jonge Loki	Ted Alpress

Produksje en distribúsje

Produksje

Yn 1990 hie Sam Raimi foar it earst it plan om in film oer de superheld Thor te meitsjen. Hy mette de geastlike heit fan Thor, striptekener Stan Lee, en lei syn idee foar oan filmstudio 20th Century Fox, mar it plan rûn op 'e non om't de studiobazen der gjin brea yn seagen. Pas nei't de Marvel Studios om 2000 hinne fluch begûnen út te wreidzjen, kaam it meitsjen fan in film oer Thor wer op 'e radar. Sony Pictures kocht yn 2004 de distribúsjerjochten op dy film oan. It soe heve mei David S. Goyer as regisseur, mar it projekt rûn fêst yn 'e preproduksjefaze en yn it neijer fan 2005 heakke Goyer ôf.

Tsjin april 2006 wiene de distribúsjerjochten oernommen troch Paramount Pictures. Mark Protosevich soe it senario skriuwe en yn augustus 2007 waard Matthew Vaughn oanlutsen as regisseur. Dyselde werskreau it senario fan Protosevich, mei't de produksje dêrfan mear as $300 miljoen koste hawwe soe. De foargeande film yn 'e Marvel Cinematic Universe-searje, Iron Man 2 (2010), waard brûkt om it personaazje fan Thor te yntrodusearjen. Yn septimber 2008 waard Vaughn as regisseur ferfongen troch Kenneth Branagh, nei't der earder al besprekkings oer sa'n ferfanging west hiene mei Guillermo del Toro.

Regisseur Kenneth Branagh.

Branagh wurke foar Thor nei in senario fan Ashley Edward Miller, Zach Stentz en Don Payne op basis fan in ferhaal fan J. Michael Straczynski en Mark Protosevich. As produsint wie Kevin Feige by it projekt belutsen foar de filmstudio Marvel Studios. Foar de film wie in budget beskikber fan $150 miljoen. De kamerarezjy wie yn 'e hannen fan Haris Zambarloukos, en de filmmuzyk waard fersoarge troch Patrick Doyle. De opnamen foar Thor setten op 11 jannewaris 2010 útein en duorren oant en mei 6 maaie fan dat jier. Der waard filme yn 'e Amerikaanske steaten Nij-Meksiko en Kalifornje.

Distribúsje

De distribúsje fan Thor waard fersoarge troch Paramount Pictures. De film gie op 17 april 2011 yn it Australyske Sydney yn premiêre, en iepene dêrnei op 6 maaie yn 'e Amerikaanske bioskopen. It byhearrende soundtrackalbum ferskynde op 3 maaie 2011 by platemaatskippij Buena Vista Records. Thor waard op 13 septimber 2011 útbrocht op dvd en blu-ray.

Untfangst

Fan 'e filmkritisy krige Thor oer it algemien positive oant tuskenbeiden resinsjes. Yn The Hollywood Reporter skreau Megan Lehmann: "De hammersmitende tongergod iepenet de superheldesimmer mei in bats." Richard Roeper fan 'e Chicago Sun-Times mocht wol oer de film "fierhinne tanksij in sjarmant, grappich en ynnimlik optreden fan 'e Australyske akteur Chris Hemsworth yn 'e titelrol […]". Syn kollega Roger Ebert, fan deselde krante, joech de film lykwols in negative resinsje. Hy skreau: "Thor faalt as film, mar slagget as marketingfehikel, wat yllustratyf is foar de alâlde merketaktyk om 'e sufferts mar te fertellen wat se hearre wolle om se yn 'e tinte te krijen."

Yn The New York Times mocht A.O. Scott likemin oer de film, dy't er omskreau as "in foarbyld fan 'e programmearre triomf fan kommersjele berekkening oer fantasij". Kenneth Turan fan 'e Los Angeles Times hie mingde gefoelens oer Thor, mar lof foar de aktearprestaasjes fan Chris Hemsworth, Anthony Hopkins en Idris Elba. De ferhaalline op 'e Ierde fûn er lykwols ûntliend oan eardere superheldefilms. Yn it tydskrift Variety skreau Richard Kuipers: "Thor leveret wat er ûnthjit salang't der in wan bruien útdield wurde moat of as der him in famyljerûzje fan himelske proporsjes ôfspilet, mar is minder meislepend wannear't de Noardske god foar mar frijwat koarte doer nei de Ierde ferballe wurdt."

F.l.n.rj. Chris Hemsworth, Natalie Portman, Kat Dennings en Tom Hiddleston by it promoatsjen fan Thor op 'e San Diego Comic-Con fan 2011.

Op 'e webside Rotten Tomatoes, dy't resinsjes sammelet, hat Thor in goedkarringspersintaazje fan 77%, basearre op 291 ûnderskate resinsjes. De konsensuskrityk fan 'e webside, gearstald út al dy resinsjes, stelt: "As in tûzelsinnich meitsjende kaskreaker dy't syn breed eachweid timperet mei gefoel foar humor en minsklik drama is [de film] machtich moai Marvel-fermaak." Op Metacritic, de wichtichste konkurrint fan Rotten Tomatoes, behellet Thor in goedkarringspersintaazje fan 57%, basearre op 40 resinsjes.

Resultaat

Opbringst

Thor brocht yn 'e bioskopen yn 'e Feriene Steaten en Kanada $181,0 miljoen op, en yn alle oare lannen en territoaria $268,3 miljoen. Wrâldwiid kaam de opbringst dêrmei út op $449,3 miljoen. Ofset tsjin it budget fan $150 miljoen betsjut dat in winst fan $299,3 miljoen, hoewol't dêr de mânske marketingkosten noch wol ôf moatte. Dêrmei wie Thor, alteast yn Noard-Amearika, de op njoggen nei meast opbringende film fan 2011. Nei de Feriene Steaten fertsjinne de film it measte yn it Feriene Keninkryk ($22,5 miljoen), Austraalje ($20,1 miljoen) en Meksiko ($19,5 miljoen).

Prizen

Yn 2011 waard Thor by de Teen Choice Awards nominearre yn ien kategory en by de Scream Awards yn acht kategoryen. Yn 2012 wûn de film de Saturn Award foar bêste kostúmûntwerp en de Empire Awards foar bêste science fiction- of fantasyfilm en bêste manlike nijynkommeling (Tom Hiddleston). Thor waard ek nominearre foar noch trije oare Saturn Awards, in oare Empire Award, in MTV Movie Award en twa People's Choice Awards.

Keppelings om utens

• (in) Offisjele webside fan Thor
• (in) Ynformaasje oer Thor yn 'e Internet Movie Database (IMDb)

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: References, op dizze side. Commons Wikimedia Commons  Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Thor (film) fan Wikimedia Commons.