Cyhydnos

Cyhydnos

Math	digwyddiad blynyddol, ffenomen seryddol, pwynt mewn amser mewn perthynas ag amserlen gylchol
Y gwrthwyneb	Heuldro
Yn cynnwys	Alban Eilir, Alban Elfed
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Diagram yn dangos golau'r Haul ar wyneb y Ddaear yn ystod un o'r ddwy cyhydnos.

Dyddiad ac amser
pob cyhydnos a heuldro'r Ddaear

digwyddiad	Cyhydnos		Heuldro		Cyhydnos		Heuldro
mis	Mawrth		Mehefin		Medi		Rhagfyr
blwyddyn	dydd	amser	dydd	amser	dydd	amser	dydd	amser
2019	20	21:58	21	15:54	23	07:50	22	04:19
2020	20	03:50	20	21:43	22	13:31	21	10:03
2021	20	09:37	21	03:32	22	19:21	21	15:59
2022	20	15:33	21	09:14	23	01:04	21	21:48
2023	20	21:25	21	14:58	23	06:50	22	03:28
2024	20	03:07	20	20:51	22	12:44	21	09:20
2025	20	09:02	21	02:42	22	18:20	21	15:03
2026	20	14:46	21	08:25	23	00:06	21	20:50
2027	20	20:25	21	14:11	23	06:02	22	02:43
2028	20	02:17	20	20:02	22	11:45	21	08:20
2029	20	08:01	21	01:48	22	17:37	21	14:14

Mewn seryddiaeth, gall cyhydnos olygu un o ddau beth:

• Yr ennyd pan mae'r haul wedi ei leoli un union dros gyhydedd y ddaear sef yr adeg pan nad yw echel y Ddaear ddim yn gogwyddo i ffwrdd o'r haul na thuag at yr haul.
• Ennyd mewn amser, pan mae'r pwynt gwanwynol, y cyhydedd wybrennol, ac elfennau eraill tebyg yn cael eu defnyddio i ddiffinio system cydfesur wybrennol.

Daw'r gair o'r Saesneg Equinox a ddaw o'r Lladin aequus cydradd a nox (nos) - oherwydd fod nos a dydd yn gydradd ar y diwrnod hwn: 12 awr.

Mewn seryddiaeth, mae cyhydnos yn ennyd mewn amser yn hytrach nag yn ddiwrnod, pan gellir gweld canol yr haul yn syth uwchben y cyhydedd, mae hyn yn digwydd o gwmpas 20 Mawrth (Alban Eilir) a 23 Medi (Alban Elfed) bob blwyddyn. Dyma ddau o'r gwyliau pwysicaf yng nghalendr y Celtiaid a sawl diwylliant arall o gwmpas y byd.

Gweler hefyd

• Rhod y Flwyddyn

Eginyn erthygl sydd uchod am seryddiaeth. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.