Alban Arthan
| digwyddiad | Cyhydnos | Heuldro | Cyhydnos | Heuldro | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| mis | Mawrth[3] | Mehefin[4] | Medi[5] | Rhagfyr[6] | ||||
| blwyddyn | dydd | amser | dydd | amser | dydd | amser | dydd | amser |
| 2019 | 20 | 21:58 | 21 | 15:54 | 23 | 07:50 | 22 | 04:19 |
| 2020 | 20 | 03:50 | 20 | 21:43 | 22 | 13:31 | 21 | 10:03 |
| 2021 | 20 | 09:37 | 21 | 03:32 | 22 | 19:21 | 21 | 15:59 |
| 2022 | 20 | 15:33 | 21 | 09:14 | 23 | 01:04 | 21 | 21:48 |
| 2023 | 20 | 21:25 | 21 | 14:58 | 23 | 06:50 | 22 | 03:28 |
| 2024 | 20 | 03:07 | 20 | 20:51 | 22 | 12:44 | 21 | 09:20 |
| 2025 | 20 | 09:02 | 21 | 02:42 | 22 | 18:20 | 21 | 15:03 |
| 2026 | 20 | 14:46 | 21 | 08:25 | 23 | 00:06 | 21 | 20:50 |
| 2027 | 20 | 20:25 | 21 | 14:11 | 23 | 06:02 | 22 | 02:43 |
| 2028 | 20 | 02:17 | 20 | 20:02 | 22 | 11:45 | 21 | 08:20 |
| 2029 | 20 | 08:01 | 21 | 01:48 | 22 | 17:37 | 21 | 14:14 |
Mae Alban Arthan neu heuldro'r gaeaf yn digwydd rhwng y 19eg a'r 23ain o fis Rhagfyr, ond fel rheol ar yr 21ain, sef y dydd byrraf o'r flwyddyn ('byrddydd gaeaf').[7] Dyma un o wyliau pwysicaf calendr y Celtiaid a sawl diwylliant arall o gwmpas y byd.
Iolo Morganwg a fathodd y gair 'alban' (a'r term 'Alban Arthan') ar ddiwedd y 18g i ddynodi un o'r pedwar chwarter mewn blwyddyn. Yr enw Cymraeg Canol am yr ŵyl oedd Calan Nadolig. Dyma gyfnod o wledda mawr yn y llys a thai'r bonedd ac un o wyliau pwysicaf beirdd Cymru'r Oesoedd Canol. Yr enw Saesneg traddodiadol yw Yule a cheir enwau cytras yn yr ieithoedd Germanaidd eraill.
Gweler hefyd
[golygu | golygu cod]Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ United States Naval Observatory (4 Ionawr 2018). "Earth's Seasons and Apsides: Equinoxes, Solstices, Perihelion, and Aphelion". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 24 Rhagfyr 2017. Cyrchwyd 18 Medi 2018.
- ↑ "Cyhydnosau a Heuldroau: 2001 i 2100". AstroPixels.com. 20 Chwefror 2018. Cyrchwyd 21 Rhagfyr 2018.
- ↑ Équinoxe de printemps entre 1583 et 2999
- ↑ Solstice d’été de 1583 à 2999
- ↑ Équinoxe d’automne de 1583 à 2999
- ↑ Solstice d’hiver
- ↑ cam_ceiliog. Geiriadur Prifysgol Cymru. Adalwyd ar 10 Awst 2022.
