Herodes die Grote
| Herodes die Grote | |
|---|---|
| Koning van Judea | |
 | |
| Regeer | 37 v.C. – 4 v.C. |
| Gebore | 74 of 73 v.C. |
| Oorlede | 4 v.C.; Jerigo, Romeinse Ryk (op 69) |
| Begrawe | Moontlik die Herodium |
| Voorganger | Antigonus II Mattathias |
| Opvolger | Herodes Archelaus, Herodes Antipas, Herodes Philippos en Salome I |
| Adellike huis | Herodiese dinastie |
| Vader | Antipater (Idumea) |
| Moeder | Cypros |
| Eggenote | Doris Mariamne I Mariamne II Malthace Cleopatra van Jerusalem |
| Kinders | Antipater II Prins Alexander Prins Aristobulus IV Prinses Salampsio Herodes II Herodes Antipas Herodes Archelaus Olympias die Herodiaanse Prins Herodes Herodes Philippos |
| Godsdiens | Judaïsme |
Herodes die Grote (omtrent 73 v.C. – 4 v.C.) was koning van Judea van 37 v.C. tot 4 v.C.
Hy is die seun van Antipater van Idumea, wat 'n minister was vir die familie van Jannaeus Alexander. Saam met sy broer Phasael kry hy 'n poltieke rol en omtrent 47 v.C. is hy goewerneur van Galilea en sy broer goewerneur van Judea. [1]
In 43 v.C. word sy vader vermoor. Herodes slaag om vir die swak Hasmonese koning Hyrcanus die poging van Antigonus – die laaste Makkabeër – om 'n burgeroorlog te begin te verhoed. Hy kry Hyrcanus se kleindogter Mariamne as vrou.
In 40 v.C. val die Partiërs Palestina aan. Hyrcanus en Phasael probeer om met hulle to onderhandel maar Phasael word gedood. Herodes trek hom terug na die burg Masada en vra Marcus Antonius om hulp. Die Romeine erken hom as die nuwe koning van Judea en Idumaea. Ná 'n stryd om die mag teen Antigonus wat drie jaar duur is hy met M. Antonius se hulp koning. Cleopatra vra die Romeinse triumvir om haar Judea te gee, maar hy weier. Na die dood van Marcus Antonius en Cleopatra probeer Herodes – self 'n Romeinse burger – Octavianus te oortuig dat hy 'n betroubare bondgenoot is.[1] Die nuwe keiser gee hom selfs meer gebied en gee hom die kopermyne van Siprus, 'n ryk bron van inkomste. Hy is 'n ryk man wat ook in die buiteland bekend is vir sy filantropiese geskenke. Die skeepvaartnywerheid van Rhodos en die Olimpiese Spele byvoorbeeld word deur hom gesteun.[2]
Die Jode is daarmee nie tevrede nie, omrede Herodes se koninkryk daardeur nog meer 'n Hellenistiese karakter kry. Hoewel Herodes self 'n Jood is -sy oupa het dit geword en hy het ook so grootgeword- is sy moeder Cyprus 'n Arabiese vrou van heidense afkoms, maar in sy tyd is dit nog nie reël dat jou ma Joods moet wees om jouself Jood te noem nie. Herodes volg die wette en rituele van sy geloof. Toe sy suster Salome met 'n Nabateeër wil trou wat nie besny wil word nie, verbied hy haar om te trou. [2] In 20 v.C. besluit Herodes om die tweede tempel van Jerusalem (Zerubbabel se tempel) te herbou en uit te brei. Hierdie tempel was moontlik net 'n paar jaar voltooi toe dit in 70 ná Christus onder keiser Titus verwoes is. Die tempel is nie die enigste bouprojek nie. Die hawe van Caesarea word omstreeks 22 v.C. uitgebrei. In 25 v.C. is daar droogte en honger in die land. Herodes gebruik sy kontakte met die Romeinse goewerneur van Egipte om groot hoeveelhede graan aan te koop om dit onder die hongerende bevolking te verdeel. In 23 v.C. annekseer hy Trachonitis, Batanaea en Gaulantis wat deur Zenodorus die Ituraeër bestuur was, maar wat 'n tuiste van banditisme geword het. Augustus voeg daar in 20 v.C. nog Paneias aan toe.[3]
Tog is daar opstande teen hom, wat hy bloedig onderdruk. Ook in sy eie paleis vloei daar bloed. In 29 word sy vrou Mariamne gedood. Sy twee seuns Aristobulus en Alexander is baie populêr onder die volk omrede hulle seuns is van sy Hasmonese vrou Mariamne. Haar dood het baie wrok veroorsaak omrede sy die ou koningshuis verteenwoordig het. Sy seuns word beskuldig van ontrou, in Berytus bereg en in 7 v.C. in Sebaste tereggestel.[3] 'n Derde seun sterf in 4 v.C., in dieselfde jaar dat Herodes self aan 'n vreeslike siekte beswyk.[1]
Herodes se mausoleum
[wysig | wysig bron]By opgrawings in Herodium het dit in 2007 duidelik geword dat die grafmonument wat daar aangetref is Herodes se mausoleum kan wees. Josephus beskryf dat sy begrafnis baie uitgebrei en grootskaals was. Die gebou in Herodium is opsetlik verwoes tydens die Eerste Joodse Opstand van 66-74. Honderde stukkies van 'n rooi sarkofaag is gevind wat waarskynlik Herodes s'n was en twee wit sarkofae wat moontlik aan ander familielede soos Archelaus behoort het. [3] Later het ander argeoloë betwyfel of dit regtig Herodes se mausoleum is.
Herodes in die Bybel
[wysig | wysig bron]
Koning Herodes is veral bekend deur die verhaal in die Bybel (Matteus 2) oor die Kersverhaal en die besoek van die Drie Konings en die kindermoord wat daarop gevolg het. Dit het baie kunstenaars geïnspireer om dit af te beeld.
Herodes die Grote is nogtans nie die enigste koning met hierdie naam wat in die Bybel genoem word nie.
In Matteus 2:22 word Herodes Archelaus genoem, 'n seun en opvolger van Herodus die Grote, wat koning was toe Josef, Maria en Jesus terugkeer uit Egipte Judea toe.
Die Herodes tydens die kruisiging van Jesus (Lukas 23:7-13) was 'n ander seun Herodes Antipas.
In Handelinge 12:1-23 kom Herodes Agrippa I voor wat 'n kleinseun van Herodes die Grote is en in Handelinge 25 en 26 sy seun Herodes Agrippa II, agterkleinseun van Herodes die Grote.[4]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Encyclopedia of the Roman Empire, Facts on File Library of World History, Matthew Bunson, Infobase Publishing, 2014, ISBN 1438110278, ISBN 9781438110271
- ↑ 2,0 2,1 Herod the Great: Statesman, Visionary, Tyrant, Norman Gelb, Rowman & Littlefield Publishers, 2013, ISBN 1442210672, ISBN 9781442210677
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Architecture of Herod, the Great Builder, Ehud Netzer, Baker Academic, 2008, ISBN 0801036127, ISBN 9780801036125
- ↑ "Share Faith" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Oktober 2019. Besoek op 11 Maart 2016.
Normdata  |
|
|---|