Belencer
Belencer (ya da Balancar), Kuzey Kafkasya'nın Dağıstan bölgesinde, Derbent ile Semender şehirleri arasında yer alan yer alan ve Sulak Nehri'nin aşağısında bulunan Orta Çağ şehri ve boyu. 8. yüzyıla kadar Hazar Kağanlığı'na başkentlik yapan şehir, Arap saldırılarından sonra önemini kaybetti. En son 10. yüzyılda İdil Bulgar Hanlığını oluşturan boylardan biriydi.[1]
10. yüzyılda Belencer ismini Barancar/Berencer[2] olarak İdil Bulgar boylarının arasında görmekteyiz. Barancarlar henüz Bulgar Emirliği Müslümanlığı kabul etmeden önce müslümandı. İbn Fadlan seyahatnamesinde şöyle der:[3]
“Bulgarlar arasında 5000 kadın ve erkekten müteşekkil Barancer diye tanınan büyük bir aile gördük. Hepsi de müslüman olmuşlar ve namaz kılacak ahşap bir cami yapmışlardı. Fakat, Kur'ân okumayı bilmiyorlardı. İçlerinden bir kısmına namaz kılacak kadar Kur'ân öğrettim.”
Barancar 10. yüzyıldan sonra tarih sahnesinden kaybolurken yerini iki büyük İdil Bulgar şehri Bulgar ve Suvar kavim isimlerine bıraktı.[1]
Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Belencer adının Bala (Büyük) ve Enzher (Dağıstan'da yaşayan bir Hazar klanının adı) sözcüklerinden türediği bilinmektedir.[4] Şehir, 16.000 metrekarelik bir alan üzerine kurulmuştu. Oldukça gelişmiş bir kültürün merkezi olan Belencer'de çok sayıda çanak çömlek atölyesi ve demir tasfiyehanesi vardı.[5] 721-723 yılları arasında Ermenistan'ın Arap valisi, Hazar ülkesinde büyük başarılar kazanmış ve Derbent'i ele geçirmiştir. Hazar ile Arap orduları, Derbent'in 6 fersah kuzeyindeki Narvan mevkiinde karşılaşmışlar ve bu savaşta Hazarlar ağır bir yenilgiye uğramışlardır.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Bálint, Csánad (1981). "Archaeological Addenda to P. Golden's Khazar Studies", Acta Orientalia Academiae Sciendarun Hungaricae, 35:2-3
- Brutzkus, Julius (1944). "The Khazar Origin of Ancient Kiev", Slavonic and East European Review, 22
- Dunlop, Douglas Morton (1997). "Balanjar". Encyclopedia Judaica (CD-ROM Edition Version 1.0). Ed. Cecil Roth. Keter Publishing House. ISBN 965-07-0665-8
Dipnotlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Koç, Dinçer. İdil Bulgarları. Selenge Yayınları. ss. 113-120. ISBN 9786054944897. 6 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2023.
- ^ Golden, Peter B. (1 Haziran 1971). "Hazar Dili". Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten. 19: 147-157. ISSN 0564-5050. 10 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2023.
- ^ İbn Fadlan Seyahatnamesi. Şeşen, Ramazan tarafından çevrildi. Bedir Yayınevi. 1975. s. 57. 8 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2023.
- ^ Brutzkus, s.112
- ^ Bálint, s.399
| Hazar kağanları |  | |
|---|---|---|
| Diğer kişiler | Alp Ilteber • Alp Tarkan • Balgatzin • Barcık • Bulchan • Hazer Tarkhan • Oleg • Gotialı John • IV. Leon • Papatzys • Pesakh • Ras Tarkan • Serach • Sfengus • Svyatoslav • Theodora • Çiçek • Yitzhak ha-Sangari | |
| Coğrafi yerler | Altın Tepeler • Azak • Belencer • Chersonesos • Dinyeper • Dağıstan • Gözleve • İtil • Kefe • Kafkaslar • Kazarki • Kerç • Kırım • Hamlic • Hazaran • Humar • Levedia • Saltovo-Mayaki • Samandar • Sambalut • Sambat • Samiran • Samosdelka • Sakşın (Saray Batu) • Sarkel • Semikarakorsk • Sudak • Taman • Tmutarakan | |
| Bağlantılılar | Abazalar • Alanlar • Arsiya • Belencerler • Karaçaylar • Başkurtlar • Burtalar • Kırım Gotları • Doğu Slavları • Kuzey Kafkasya Hunları • Juhuri • Kabarlar • Çerkesler • Lazlar • Lezgiler • Macarlar • Mordvinler • Oğuzlar • Onogurlar • Peçenekler • Sabirler • Serir • İdil Bulgarları | |
| Araştırmacılar | ||
| Kalanlar | ||
 | Rusya'daki yerleşim yeri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |