Przejdź do zawartości

Ty2/Ty42

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ty2/Ty42
Ilustracja
Producent

różni

Lata budowy

1942–1945

Układ osi

1′E

Wymiary
Masa pustego parowozu

z tendrem: 98,05 t
bez tendra: 77,25 t

Masa służbowa

143,635 t

Długość

13 600 mm

Długość z tendrem

22 975 mm

Wysokość

4440 mm

Średnica kół napędnych

1400 mm

Średnica kół tocznych

850 mm

Napęd
Trakcja

parowa

Typ tendra

30D42, 30D43, 32D43, 27D47

Ciśnienie w kotle

16 at

Powierzchnia ogrzewalna kotła

177,73 m²

Powierzchnia przegrzewacza

71,31 m²

Powierzchnia rusztu

3,9 m²

Średnica cylindra

600 mm

Skok tłoka

660 mm

Parametry eksploatacyjne
Moc znamionowa

1633 KM (1200 kW)

Maksymalna siła pociągowa

15 000 kG

Prędkość konstrukcyjna

80 km/h

Ty2/Ty42parowóz towarowy konstrukcji niemieckiej (znormalizowana seria 52). Parowozy Ty2 budowane były masowo w wielu fabrykach europejskich (w Niemczech i krajach okupowanych, m.in. w Polsce) w latach 1942–1945. Znane są także jako niemiecka lokomotywa wojenna Kriegslokomotive. Po wojnie, opierając się o pozostawioną przez okupanta dokumentację, polskie zakłady wyprodukowały 150 sztuk parowozów podobnej konstrukcji oznaczonych już jako Ty42.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Zadaniem tej uproszczonej, taniej w produkcji i niezawodnej lokomotywy miało być obsługiwanie szlaków kolejowych na terenach zdobytych przez III Rzeszę na wschodzie. Dlatego też parowozy tej serii posiadały znakomitą izolację termiczną i nacisk osi nie przekraczający 15 t, dzięki czemu mogły poruszać się po liniach o kiepskiej lub prowizorycznie naprawionej nawierzchni. Po klęsce III Rzeszy 1206 parowozów tej serii rozpoczęło pracę na PKP. W roku 1962 Polska z uwagi na braki lokomotyw została zmuszona do odkupienia 220 maszyn od ZSRR. 200 z nich zostało włączone do PKP, a 20 zakupiło PMP PW Katowice. Parowozy PKP otrzymały oznaczenie Ty2-1207 do 1406. Parowozy PMP PW jeździły z numerami niemieckimi. Od 1945 roku do końca eksploatacji trakcji parowej była to najliczniejsza seria parowozów w Polsce. W Polsce zachowano 53 parowozy serii Ty2 i 14 parowozów serii Ty42[1]. Trzy z nich są czynne: Ty42-24[2]w Skansenie kolejowym w Pyskowicach, Ty42-107[3] i Ty2-911[4]

Niektóre właściwości trakcyjne

[edytuj | edytuj kod]

Ty2/42 podczas rozruchu rozwijał maks. siłę pociągową nieco ponad 17 000 kG (170 kN). Opalany lepszym gatunkiem węgla mógł ciągnąć składy towarowe ładowne o masie 620 ton z prędkością 80 km/h lub 1700 t – 50 km/h. W terenach górskich na wzniesieniu 20‰ mógł ciągnąć składy o masie 190 ton z prędkością 40 km/h.

Parowóz ten bywał używany do ciągnięcia składów osobowych, gdzie pociąg o masie ok. 130 ton, składający się z wagonów 2- i 3-osiowych mógł pokonywać wzniesienia 25‰, przy prędkości do 40 km/h.

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Lista parowozów serii Ty2/Ty42 zachowanych w Polsce

[edytuj | edytuj kod]
Seria pojazdu Rok produkcji Producent Miejscowość Stan parowozu
Ty2-7 1944 Henschel & Sohn Basznia eksponat
Ty2-14 1942 Henschel & Sohn Kartuzy pomnik
Ty2-16 1942 Henschel & Sohn Stalowa Wola-Rozwadów pomnik
Ty2-18 1942 Henschel & Sohn Jaworzyna Śl. wrak
Ty2-22 1942 Henschel & Sohn Lubin, do 2018 Wrocław Świebodzki pomnik
Ty2-29 1942 Henschel & Sohn Nowy Sącz eksponat
Ty2-38 1942 Orenstein & Koppel(inne języki) Jaworzyna Śl. eksponat
Ty2-50 1942 Orenstein & Koppel(inne języki) Chabówka eksponat
Ty2-64 1942 Lokomotivfabrik Floridsdorf(inne języki) Toruń wrak
Ty2-81 1943 Henschel & Sohn Jaworzyna Śl. eksponat
Ty2-140 1943 Borsig Nysa wrak
Ty2-178 1943 H. Cegielski – Poznań Kościerzyna wrak
Ty2-220 1943 Grafenstaden(inne języki) Piastów pomnik
Ty2-223 1943 Henschel & Sohn Jaworzyna Śl. wrak
Ty2-269 1943 Henschel & Sohn Lubiana Pyrzycka pomnik
Ty2-305 1943 Henschel & Sohn Jaworzyna Śl. wrak
Ty2-406 1943 Orenstein & Koppel(inne języki) Powodowo eksponat
Ty2-446 1943 Fablok Kościerzyna wrak
Ty2-540 1943 Schichau-Werke Legnica pomnik
Ty2-559 1943 Schichau-Werke Kraków pomnik
Ty2-572 1943 Schichau-Werke Warszawa eksponat
Ty2-666 1943 L. Schwartzkopff, Berlin(inne języki) Kościerzyna wrak
Ty2-709 1943 L. Schwartzkopff, Berlin(inne języki) Łódź wrak
Ty2-821 1943 Lokomotivfabrik Floridsdorf(inne języki) Jaworzyna Śl. wrak
Ty2-860 1944 Schichau-Werke Jabłonowo Pomorskie pomnik
Ty2-911 1944 H. Cegielski Poznań Chabówka czynny
Ty2-921 1944 Henschel & Sohn Szymbark wrak
Ty2-927 1944 Henschel & Sohn Pyskowice wrak
Ty2-930 1944 Henschel & Sohn Jaworzyna Śl. wrak
Ty2-949 1944 Henschel & Sohn Jaworzyna Śl. eksponat
Ty2-953 1944 Henschel & Sohn Chabówka oczekuje naprawy
Ty2-1035 1944 Orenstein & Koppel(inne języki) Wrocław pomnik
Ty2-1055 1944 Orenstein & Koppel(inne języki) Małaszewicze pomnik
Ty2-1086 1944 Orenstein & Koppel(inne języki) Leszno wrak
Ty2-1176 1944 H. Cegielski – Poznań Pyszczyn wrak
Ty2-1140 1944 Škoda Zajączkowo Tczewskie wrak
Ty2-1184 1944 Henschel & Sohn Chabówka eksponat
Ty2-1226 1943 L. Schwartzkopff, Berlin(inne języki) Tłuszcz pomnik
Ty2-1258 1942 Henschel & Sohn Oleśnica renowacja
Ty2-1279 1943 Krauss-Maffei Warszawa eksponat
Ty2-1285 1943 L. Schwartzkopff, Berlin(inne języki) Ełk eksponat
Ty2-1292 1944 Krauss-Maffei Pyskowice wrak
Ty2-1298 1944 Arnold Jung Lokomotivfabrik Powodowo wrak
Ty2-1301 1943 Lokomotivfabrik Floridsdorf(inne języki) Kościerzyna wrak
Ty2-1312 1943 Henschel & Sohn Pyskowice wrak
Ty2-1387 1943 Henschel & Sohn Chojnice eksponat
Ty2-1401 1943 Maschinenfabrik Esslingen Kościerzyna eksponat
Ty2-1407 1964 ZNTK Poznań Skierniewice eksponat
Ty2-2118 1943 Henschel & Sohn Kędzierzyn-Koźle pomnik
Ty2-3458 1943 Krauss-Maffei Pyskowice eksponat
Ty2-5680 1943 Schichau-Werke Zabrze pomnik
TE-7175 1943 Lokomotivfabrik Floridsdorf(inne języki) Kościerzyna eksponat
Ty42-1 1945 Fablok Jaworzyna Śląska eksponat
Ty42-9 1945 Fablok Karsznice eksponat
Ty42-19 1945 Fablok Chabówka eksponat
Ty42-24 1945 Fablok Pyskowice czynny
Ty42-39 1945 H. Cegielski – Poznań Kościerzyna wrak
Ty42-44 1945 H. Cegielski – Poznań Pyskowice eksponat
Ty42-85 1945 Fablok Pyskowice eksponat
Ty42-105 1946 H. Cegielski – Poznań Kościerzyna eksponat
Ty42-107 1946 H. Cegielski – Poznań Chabówka czynny
Ty42-118 1946 Fablok Chrzanów pomnik
Ty42-120 1946 Fablok Warszawa eksponat
Ty42-126 1946 Fablok Kościerzyna eksponat
Ty42-148 1946 Fablok Powodowo wrak
Ty42-149 1946 Fablok Jarocin wrak

Źródło[5]:.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Tomisław Czarnecki: Wciąż pod parą... parowozy w Polsce. [dostęp 2019-10-24].
  2. Tomisław Czarnecki: Wciąż pod parą... parowozy w Polsce Ty42-24. 2014. [dostęp 2019-10-24].
  3. Tomisław Czarnecki: Wciąż pod parą... parowozy w Polsce Ty42-107. 2014. [dostęp 2019-10-24].
  4. PKP Cargo, „Parowozjada” przeniosła nas w przeszłość [online], PKP Cargo, 20 sierpnia 2018 [dostęp 2021-01-06].
  5. Tomisław Czarnecki: Wykaz zachowanych w Polsce parowozów normalnotorowych Wciąż pod parą... Polskie parowozy.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Józef Fijałkowski, Wiktor Kowalewski: Charakterystyki normalnotorowych pojazdów trakcyjnych. Wyd. I. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacyjne, 1959.
  • Bastian Königsmann: Pomnik parowóz – die polnischen Denkmaldampflokomotiven: Ein Reiseführer zu Geschichte, Geschichten und Gegenwart aller normalspurigen Museums- und Denkmaldampflokomotiven in Polen. BoD – Books on Demand; Auflage: 1 (24. Februar 2020). ISBN 978-3750412019.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]