Świadek Historii

Świadek Historii

Nagroda za	upamiętnianie historii Narodu Polskiego oraz wspieranie działalności IPN
Przyznający	Instytut Pamięci Narodowej
Państwo	Polska
Lokalizacja	Warszawa
Pierwsze rozdanie	2009
Strona internetowa

Świadek Historii – nagroda honorowa przyznawana instytucjom, organizacjom i osobom fizycznym szczególnie zasłużonym dla upamiętniania historii polskiego narodu w latach 1917–1990 oraz wspierających działalność edukacyjną, naukową i badawczą Instytutu Pamięci Narodowej.

Historia

Nagroda została ustawiona w marcu 2009 roku dla uhonorowania osób i instytucji szczególnie działających na polu upamiętniania historii polskiego narodu oraz wspierających IPN w tego typu działalności. Od 2014 roku, decyzją Prezesa IPN, nagrodę mogą również otrzymywać osoby mieszkające poza granicami Polski. Kandydatów do nagrody mogą zgłaszać zarówno instytucje, organizacje, jak i osoby fizyczne, konieczne jest załączenie do zgłoszenia zgody kandydatów na takowe zgłoszenie. Wnioski o przyznanie nagrody należy składać w najbliższym oddziale IPN w danym regionie. Wnioski złożone po terminie są rozpatrywane w roku następnym. Przyznawana nagroda ma charakter honorowy.

Corocznie przyznawane jest do sześciu nagród w każdym rejonie, może ona być przyznana tej samej osobie tylko raz. W przypadku śmierci laureata nagrodę wręcza się najbliższemu członkowi rodziny zmarłego. Wręczanie nagród odbywa się w każdym regionie oddzielnie, może nastąpić w różnych terminach.

W każdym oddziale IPN są powoływane komisje nominujące, którym przewodniczy dyrektor oddziału. Komisja nominująca weryfikuje zgłoszone wnioski oraz dokonuje oceny zgłoszeń oraz nominuje kandydatów do nagrody. O przyznaniu nagród decyduje kapituła nagrody, w skład której wchodzi Prezes IPN (przewodniczący), Przewodniczący Rady IPN (wiceprzewodniczący), sekretarz oraz członkowie: Dyrektor Biura Edukacji Narodowej, Dyrektor Archiwum IPN i rzecznik prasowy IPN. Kapituła zatwierdza protokoły komisji nominujących, dokonuje oceny kandydatur, podejmuje uchwałę w sprawie wyboru osób do nagrody oraz o dacie wręczenia laureatom: medali, legitymacji i dyplomów. Kapituła ma również możliwość odebrania wcześniej przyznanej nagrody, jeśli okaże się, że przyznanie nagrody nastąpiło wskutek wprowadzenia w błąd lub odznaczony dopuścił się czynu, wskutek którego stał się niegodny nagrody.

Pierwsze wręczenie nagród miało miejsce 18 czerwca 2009 roku w Oddziale IPN w Białymstoku, laureatami zostało sześć osób, w tym jedna pośmiertnie.

W latach 2015-2022 nadawano Nagrodę „Świadek Historii” dla osób i organizacji spoza Polski. Od 2023 jej kontynuacją (przeznaczoną wyłącznie dla osób i organizacji spoza Polski) jest Nagroda Ambasador Polskiej Historii.

Wybrani laureaci nagrody

Do 2020 roku nagrodę otrzymało ok. 350 osób, m.in. :

• Ryszard Kaczorowski – pośmiertnie,
• gen. bryg. Jan Podhorski,
• prof. Piotr Gołdyn,
• abp. Ignacy Tokarczuk,
• bp. Jan Niemiec,
• ppłk Ludwik Misiek,
• mjr Mieczysław Skotnicki,
• ks. infułat Józef Sondej,
• Krystyna Chowaniec,
• Krzysztof Mieczysław Kaźmierczak,
• Jan Kołodziejski,
• Jacek Kubiak,
• Anna Leszczyńska,
• Edward Ozorowski,
• Zbigniew Paliwoda,
• Zdzisław Palewicz,
• Stanisław Płatek,
• Tadeusz Polkowski,
• Stanisław Pomprowicz,
• Jacek Smagowicz,
• Aleksander Szymański,
• Julian Zydorek,
• Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich
• Henryk Lisiak
• Augustowsko-Suwalskie Towarzystwo Naukowe.

Bibliografia

• Regulamin nagrody „Świadek Historii”. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2021-10-22]. (pol.).
• Nagroda Honorowa Świadek Historii. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2021-10-26]. (pol.).

Linki zewnętrzne

• Laureaci IX edycji nagrody IPN Świadek Historii (2020), dostęp: 2021-10-22
• Nagroda Świadek Historii/The Witness of History (dla osób i organizacji spoza Polski), dostęp: 2021-10-22
• Nagroda IPN Świadek Historii. Józef Wieczorek, dostęp: 2021-10-22