Bergondo

Bergondo
Localización
	43°19′10″N 8°14′02″O / 43.319444444444, -8.2338888888889
Estado	España
Comunidade autónoma	Galicia
Provincia	Provincia da Coruña
Capital	Carrio
Poboación
Poboación	6.951 (2023) (211,6 hab./km²)
Xeografía
Parte de	Mancomunidade de municipios da área da Coruña
Superficie	32,85 km²
Bañado por	Océano Atlántico e Ría de Betanzos
Altitude	68 m
Comparte fronteira con	Sada ; Betanzos ; Abegondo ; Cambre ; Paderne
Organización política
• Alcaldesa	Alejandra Pérez Máquez (2008–)
	Eleccións municipais en Bergondo
Identificador descritivo
Código postal	15165
Fuso horario	UTC+01:00
Código INE	15008
Páxina web	concellodebergondo.com

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Bergondo (homónimos).

Bergondo é un concello da provincia da Coruña, pertence á comarca da Coruña. Limita cos concellos de Sada, Paderne, Abegondo, Cambre e Betanzos. Segundo o IGE en 2014 tiña 6702 habitantes (6696 no 2009, 6540 no 2007, 6539 no 2006, 6495 no 2005, 6413 no 2004). O xentilicio é bergondés.^[1]

Xeografía

Demografía

Evolución da poboación de Bergondo dende 1900:

Fonte: Instituto Nacional de Estadística, INE 1857-2011

Censo total ²⁰¹⁴	6702 habitantes
Menores de 15 anos	797 (11,89 %)
Entre 15 e 64 anos	4171 (62,23 %)
Maiores de 65 anos	1734 (25,87 %)

Evolución da poboación de Bergondo Fontes: INE e IGE.

1900

1930

1950

1981

2004

2009

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

2023

5869

5597

6003

5293

6413

6696

6712

(Os criterios de rexistro censual variaron entre 1900 e 2004, e os datos do INE e do IGE poden non coincidir.)

Cultura

Toponimia

A orixe e o significado do nome de Bergondo son controvertidos. Aínda que algúns autores cren que pode derivar dun nome persoal de orixe xermánica, outros inclúeno entre os topónimos prerromanos compostos cun segundo elemento -gondo (coma Abegondo, Beigondo, Mabegondo...).^[2] Fai referencia ao rei Brigo ou a unha elevación montañosa: berg. O topónimo de Lubre, un dos lugares do concello, puidera ser o bosque sagrado dos celtas^[3].

O primeiro documento no que se cita o topónimo Bergondo está datado en 1138 como 'Burgundium'. O abade Recendus de Burgundio confirma a doazón feita polo Conde de Traba á súa filla Urraca. Urraca no seu testamento de 1193 deixa o mosteiro chamado Bergondo.

Patrimonio

Patrimonio arqueolóxico

Existen numerosos castros no concello:

Castro de Rebodero na parroquia de Ouces
Bergondiño na de Bergondo
Os Fornos, en San Xoán de Lubre
Carrio (Bergondo)
Santa Marta de Babío
San Fiz de Vixoi
Montecelo
Pazos en Moruxo
Castro do Monte da Fame en Guísamo

Patrimonio arquitectónico

A Igrexa de San Salvador de Bergondo de estilo románico, que foi construída na segunda metade do século XII, pertencía ao mosteiro bieito de San Salvador de Bergondo. Sobre a súa proporcionada planta basilical desenvólvense tres naves e tres ábsidas semicirculares. Despois dun incendio que provocou o afundimento da cuberta, fixéronse as reformas na segunda metade do século XIV. Na fachada principal destacan os dous robustos contrafortes e as arquivoltas, apoiadas en dous pares de columnas, que enmarcan un tímpano decorado con arcos de medio punto.

Patrimonio cultural

Museos:

Museo Pazo de Mariñán

Patrimonio natural

Praias:

Praia de Gandarío (Ouces)
Praia do Pedrido
Praia de Regueiro

Economía

O concello ten unha importante base económica como periferia da cidade da Coruña por estar preto de Betanzos e o camiño de Santiago, e por ser lugar de paso da estrada N-VI e da autovía A-6. As súas boas comunicacións fan do polígono de Bergondo o núcleo económico do concello. Dende o século XVII coa ligazón coa cidade de Betanzos por concesión de cidadanía é un concello con sona de bos xoieiros. En Bergondo están algunhas das máis importantes fábricas de xoias de Galicia como Balcarsa, Unión Joyera ou Annique. Bergondo é coñecido como a xoia das Mariñas.

Política

Eleccións municipais de 2019

Partido Político	Diferenza en escanos	Votos	Escanos
PSdeG-PSOE	+1	1518	6 / 13
PPdeG	+1	1090	4 / 13
Alternativa dos Veciños	novo	740	2 / 13
BNG	+1	404	1 / 13

Galería de imaxes

Artigo principal: Galería de imaxes de Bergondo.

Casa consistorial do concello de Bergondo
A Igrexa de San Salvador de Bergondo de estilo románico
Cruceiro coa Igrexa de San Salvador
San Salvador de Bergondo
Escalinata posterior do pazo de Mariñán

Parroquias

Galicia \| Provincia da Coruña \| Parroquias de Bergondo
Bergondo (San Salvador) \| Cortiñán (Santa María) \| Guísamo (Santa María) \| Lubre (San Xoán) \| Moruxo (San Vicente) \| Ouces (San Xoán) \| Rois (Santa Mariña) \| Santa Marta de Babío (Santa Marta) \| Vixoi (San Fiz)

Lugares de Bergondo

Para unha lista completa de todos os lugares do concello de Bergondo vexa: Lugares de Bergondo.

Notas

↑ Costas González, Xosé-Henrique (2016). Os xentilicios de Galicia e dos outros territorios de lingua galega (PDF). Vigo: Universidade de Vigo. p. 42. ISBN 978-84-8158-706-7.
↑ Navaza, Gonzalo (2021). Os nomes dos concellos da provincia da Coruña. Real Academia Galega. p. 18. ISBN 978-84-17807-09-2.
↑ "Historia, Concello de Bergondo". Arquivado dende o orixinal o 02 de agosto de 2014. Consultado o 31 de xullo de 2014.

Véxase tamén

Bibliografía

Navaza, Gonzalo (2021). Os nomes dos concellos da provincia da Coruña. Real Academia Galega. ISBN 978-84-17807-09-2. doi:10.32766/rag.377.

Outros artigos

[1] Costas González, Xosé-Henrique (2016). Os xentilicios de Galicia e dos outros territorios de lingua galega (PDF). Vigo: Universidade de Vigo. p. 42. ISBN 978-84-8158-706-7.

[2] Navaza, Gonzalo (2021). Os nomes dos concellos da provincia da Coruña. Real Academia Galega. p. 18. ISBN 978-84-17807-09-2.

[3] "Historia, Concello de Bergondo". Arquivado dende o orixinal o 02 de agosto de 2014. Consultado o 31 de xullo de 2014.

[1]

[2]

[3]