Estrechu de Bering
L'estrechu de Bering (en rusu Берингов пролив o Beringov proliv, y en llingua yupik Imakpik[1]) ye un estrechu que coneuta los océanos Pacíficu y Árticu y que s'asitia ente Rusia y los Estaos Xuníos. Nomáu asina n'honor de Vitus Bering, un esplorador danés al serviciu del Imperiu rusu, asítiase un poco al sur del Círculu polar árticu, a unos 65° 40' de llatitú norte. La so llende este-oeste, que separta'l territoriu rusu del d'Estaos Xuníos, ta a 168° 58' 37" de llonxitú oeste.
| Estrechu de Bering | |
|---|---|
 | |
| Situación | |
 | |
| País |  Estaos Xuníos |
| Estaos |  Alaska |
| Tipu | estrechu |
| Parte de | Océanu Pacíficu |
| Coordenaes | 65°45′00″N 168°58′37″W / 65.75°N 168.9769°O |
| Datos | |
| Noamáu por | Vitus Bering |
| Fondura | 90 m |
 | |
Considérase, magar que como hipótesis non completamente confirmada, qu'esti estrechu foi'l llugar pol que los humanos aportaron a América dende Asia. Tendríenlo fecho al traviés d'una llingua de tierra, nomada Beringia, nún momentu nel que'l nivel de los océanos, más baxu porque al ser el clíma más fríu habría más cantidá d'agua conxelada, permitía qu'esistiera una comunicación terrestre ente los dos continentes nel actual estrechu y nes tierres al norte y al sur de so. Esta hipótesis pa desplicar la llegada del home a América tien sío la dominante nes caberes décades, y sigue siendo la más aceptada polos espertos.
Dende 2012 la costa rusa del estrechu ye una zona militar d'accesu restrinxíu. Puede visitase en viaxes organizaos tres obtener los correspondientes permisos, y siempres tres de aportar a la zona per aire, nel aeropuertu de Provideniya, o nún cruceru qu'atraque nel puertu d'Anadyr. Los viaxeros non autorizaos qu'aporten a ella tres de cruzar l'estrechu, inclusive magar que tengan visáu, pueden ser deteníos, multaos y deportaos, perdiendo amás el derechu a que se-yos conceda otru visáu posteriormente[2].
Xeografía
editarL'estrechu de Bering tien un anchor, nel so puntu más estrechu, de 82 km. Esti asítiase ente'l cabu Dezhnev, na península rusa de Chukchi, que ye'l puntu más oriental del continente asiáticu (169° 43' W), y el cabu Príncipe de Gales, nel estáu norteamericanu d'Alaska, que ye'l puntu más occidental d'América del Norte. La so fondura media ta ente los 30 y los 50 m. El so anchor total ye de 53 km, y el so puntu más fondu ta namái a 90 m embaxu del nivel actual del mar. Coneuta'l mar de Chukchi, que ye una sodivisión del océanu Árticu, al norte, col mar de Bering, que forma parte del océanu Pacíficu, al sur.
La llinia internacional de cambéu de fecha pasa per ente les dos islles Diomedes (la mayor, de Rusia, y la más pequeña, d'Estaos Xuníos), y dexa a dambes con díes diferentes nel calendariu; el cabu Dezhnev ta 21 hores per delantre de la fastera d'Alaska más averada a elli. Per esta singularidá del archipiélagu les sos islles reciben tamién los nomes de islla del mañana (la mayor de les Diomedes, de soberanía rusa) y islla del ayeri (la menor, de soberanía d'Estaos Xuníos).
Población
editarLa densidá de población de les tierres qu'arrodien l'estrechu ye perbaxa. La so costa oriental pertenez a Alaska, y ente los nucleos de población más destacaos tenemos la ciudá de Nome (3.788 habitantes) y el pueblu de Teller (229 habitantes). La costa occidental del estrechu pertenez al okrug (distritu) autónomu rusu de Chukotka, con dos nucleos de población de cierta entidá averaos al estrechu: Lorino (1.267 habitantes) y Lavrentiya (1.459 habitantes).
No que cinca a les islles Diomedes, la mayor, de Rusia, ta despoblada. Na menor, d'Estaos Xuníos, asítiase'l llugar de Diomede (110 habitantes).
Historia de la esploración del estrechu
editarLa referencia más antigua al estrechu alcuéntrase en mapes de la familia Polo, basaos nes aventures del mercader venecianu Marco Polo[3]. Tiempu dempués, a lo menos dende 1562, los xeógrafos europeos baraxaben la idea de la esistencia d'un estrechu ente Asia y Norteamérica, que nomaben estrechu d'Anián. En 1648 Semyon Dezhnyov probablemente cruciara l'estrechu, magar que la noticia nun aportó a la Europa occidental. Sí lo fizo, por embargu, la del avistamientu per mar del estrechu que fizo, por encargu del zar, l'esplorador danés Vitus Bering en 1728. Mikhail Gvozdev, en 1732, foi la primer persona de nome conocíu que lo crució, dende Asia a América. 50 años dempués, en 1878-79, Adolf Erik Nordenskiöld navegó a lo llargo de tola costa de Siberia, probando al facelu que nun había una ponte terrestre permanente ente Asia y América.
En marzu de 1913 el capitán alemán Max Gottschalk cruciolu, nún trinéu tiráu por perros, dende Siberia a Alaska, travesando les islles Diomedes nel so viaxe. Foi'l primer viaxeru modernu documentáu que crució d'un continente a otru ensin usar un barcu[4].
En 1987 el nalador Lynne Cox nadó una distancia de 4,3 km, la qu'hai ente les dos islles Diomedes, con una temperatura de l'agua de 3,3ºC[5]
En xunu y xunetu de 1989 una espedición británica, nomada Kayaks Across the Bering Strait, completó el primer cruce en piragua del estrechu, saliendo de Wales, n'Alaska, pa llegar al cabu Dezhnev, en Siberia. L'equipu, formáu por Robert Egelstaff, Trevor Potts, Greg Barton y Pete Clark aportó a la pequeña de les Diomedes, aú descansaron dellos díes primero de colar pa Uelen. Dende ellí foron escoltaos a Moscú, aú coyeron un avión de vuelta a Londres a finales de xunetu. Na primer parte del viaxe acompañáronlos otros dos grupos: el nomáu Paddling into Tomorrow, lideráu por Doug van Etten; y otru más pequeñu, formáu por trés persones lideraes por Jim Noyes, qu'embarcaran nun baidarka (kayak aleutianu) y diben acompañaos por un equipu de filmación. El resultáu del viaxe foi'l documental Curtain of Ice, producíu por Aggi Orse.
En 1998 l'aventureru rusu Dmitry Shparo y el so fíu Matvey cruciaron l'estrechu, xeláu, n'esquís.
En marzu de 2006 el británicu Karl Bushby y l'aventureru franco-americanu Dimitri Kieffer cruciaron l'estrechu a pie, faciendo en 15 díes un percorríu de 90 km sobre'l xelu[6]. Poco dempués de llegar a Asia foron arrestaos por nun tener entrao en Rusia al traviés d'un puestu fronterizu[7]
El primer cruce a bordu d'un vehículu anfibiu basáu nún vehículu terrestre realizóse n'agostu de 2008. Steve Burgess y Dan Evans, conduciendo un Land Rover Defender 110 modificáu, consiguieron cruzar l'estrechu nún segundu intentu, tres de fracasar la primer vez por culpa del mal tiempu[8].
En febreru de 2012 un equipu coreanu dirixíu por Hong Sung-Taek crució l'estrechu a pie en seis díes: colaron de la península siberiana de Chukotka, el 23 de febreru, y aportaron a la ciudá costera de Wales, n'Alaska, el 29 de febreru[9].
Por últimu, ente'l 4 y el 10 d'agostu de 2013 un equipu de 65 naladores de 17 países cruciaron, nalando a relevos, l'estrechu, entamando nel cabu Dezhnev y finando nel cabu Príncipe de Gales, percorriendo un total de 110 km polos emburriones de la corriente. Tuvieron, pa facelo, apoyu direutu de la marina rusa, que-yos prestó ún de los sos barcos como barcu d'asistencia demientres la travesía[10].
Propuestes de construcción d'un túnel
editarLa esistencia d'un contautu físicu ente Asia y Norteamérica al traviés del estrechu cuasi se convierte en realidá en 1864, cuando una compañía telegráfica ruso-americana entamó los preparativos pa construyir una llinia telegráfica que xuniera Europa y América pel este. La idea abandonose, sicasí, cuando'l cable telegráficu tresatlánticu demostró definitivamente'l so valir en 1866.
Una propuesta posterior pa xunir los dos continentes con una ponte y un túnel fízola'l inxenieru francés Barón Loicq de Lobel. El zar Nicolás II promulgó una orde autorizando al consorciu franco-norteamericanu representáu por De Lobel a entamar col proyeutu de ferrocarril que fadría realidá la conesión, magar qu'enxamás llegó a entamar movimientu constructivu algunu rellacionáu cola llinia[11][12]
Hebo tamién intentos, magar que de momentu namái teóricos, de construyir una ponte perriba de les agües del estrechu. Asina, y pese a los momumentales desafíos políticos, financieros y d'inxeniería que supón la idea, n'agostu de 2011 Rusia dio-y lluz verde a un proyeutu multimillonariu, que pretende facer un túnel de 103 km, qu'habría ser el mayor del mundu[13]. China, pela so banda, planea construyir una llinia de ferrocarril que una China, Rusia, Canadá y los Estaos Xuníos, qu'incluyiría un túnel de 200 km de llargu que travesaría l'estrechu[14]
El telón de xelu
editarDemientres la Guerra Fría l'estrechu de Bering yera la única llende direuta ente la Xunión Soviética y los Estaos Xuníos. La distancia ente les dos islles Diomedes ye namái de 3,8 km, y magar que los indíxenes de la rexón cruciaben frecuentemente la frontera pa visitar a los sos parientes, pa comerciar o p'acudir a fiestes, tuviéronlo prohibío demientres la Guerra Fria, na que dio en conocese a esta frontera como'l telón de xelu[15]La frontera taba pesllada completamente, y nun había tráficu regular dengún de pasaxeros, nin per mar nin per aire. En 1987 el nalador d'Estaos Xuníos Lynne Cox ayudó simbólicamente a reducir la tensión ente los dos países cruciando la frontera a nadu, tres de lo cual foi felicitáu conxuntamente por Ronald Reagan y Mikhaíl Gorbachov. Dende 1990 volvió a permitise la visita de turistes, magar que ye difícil consiguir los permisos pola necesidá d'obtener visaos y permisos de les autoridaes militares, neto d'Estaos Xuníos que de Rusia.
Referencies
editar- ↑ Forbes, Jack D., The American Discovery of Europe, p.84. Urbana, University of Illinois Press, 2007.
- ↑ Journey by Sea Takes Awkward Turn in Russia, artículu d'Andrew Roth nel diariu The New York Times (11 de xunetu de 2012).
- ↑ Did Marco Polo Visit Alaska?, artículu de Christopher Klein na web history.com (n'inglés).
- ↑ Noticia de la confirmación del viaxe del esplorador alemán Max Gottschalk nel diariu The Victoria Advocate (Victoria, Texas, 4 de febreru de 1938).
- ↑ Swim that did not break Cold War ice curtain, artículu de Simon Watts na web BBC News Magazine (8 d'agostu de 2012).
- ↑ Epic explorer crosses frozen sea, noticia de la fazaña na web BBC News (3 d'abril de 2006)..
- ↑ Epic explorer detained in Russia, noticia de la detención na web BBC News (4 d'abril de 2006).
- ↑ Web del proyeutu capetocape (n'inglés).
- ↑ Korean team crosses Bering Strait, artículu d'Oh Kyu-wook nel Korea Herald (n'inglés).
- ↑ Noticia de la travesía na web de l'Axencia TASS (en rusu).
- ↑ Noticia de l'autorización del zar nel diariu The New York Times del 2 d'agostu de 1906.
- ↑ Oliver, James A. The Bering Strait Crossing: A 21st Century Frontier Between East and West. Information Architects, 2007.
- ↑ Russia plans $65bn tunnel to America, artículu de Tony Halpin en The Sunday Times (20 d'agostu de 2011).
- ↑ China may build an undersea train to America, artículu de Ishaan Tharoor en The Washington Post (9 de mayu de 2014).
- ↑ Lifting the ice curtain, artículu de Peter A. Iseman en The New York Times (23 d'ochobre de 1988).
Datos: Q11769
Multimedia: Bering Strait