Gaan na inhoud

Alchemie

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Alchemie is die antieke soeke na 'n metode, of kuns, om onedelmetale te verander in edelmetale - 'n proses wat as transmutasie bekendstaan. Alchemiste het beweer dat die beginmateriaal, 'n materiaal is wat geredelik bekombaar was vir die gewone mens. Die belofte van onbeperkte rykdom het oor die eeue heen die mensdom se nuuskierigheid in alchemie geprikkel.

Die afkoms van die term Alchemie is onseker. Alchemie se geskiedenis word herlei na Egipte, die Grieke en die Arabiere. Die Arabiere het 'n term "Al kimia" maar die oorspronklike betekenis van "Kimia" is onbekend. Die grieke het 'n woord "chyma" wat verwys na die verwerking van metale. Alchemie word terug herlei na 'n Egiptiese term "chem" wat swart beteken en verwys na Egipte as "Die land van swart grond". Hierdie teorie ondersteun die teorie dat alchemie vanuit Egipte na die Grieke en toe na die Arabiere, en daarna na Europa versprei het.

Alchemie het sy hoogtepunt bereik voor die ontwikkeling van die periodieke tabel en het staatgemaak op 'n klassifikasie van stowwe in terme van twee kontinuums: droog & nat op die een kontinuum, warm & koud op 'n ander kontinuum. Alhoewel alchemiste van verskeie stowwe gebruik gemaak het, het veral kwik, swael en sout 'n bepalende rol gespeel in die formules wat gedokumenteer is. Alchemiste het met sewe primêre metale gewerk naamlik: silwer, kwik, koper, goud, yster, tin en lood. Hierdie sewe metale is verbind aan die sewe sigbare ruimteliggame. Alchemie het swaar gesteun op sterrekunde om te bepaal wanneer sekere alchemistiese prosesse moes begin. Baie van die alchemie dokumentasie bly egter tot vandag toe onduidelik aangesien die alchemis gewoonlik gepoog het om sy waarnemings geheim te hou. In alchemie is daar geglo dat 'n bepaalde prosedure van die meng, oplos, opwarm en skeiding van stowwe nodig is om die steen van die wyses, die magisterium, te produseer. Die steen was die sleutel wat transmutasie moontlik gemaak het asook die verlenging van 'n mens se lewensduur.

Alchemie word egter op 'n mistieke vlak eerder verbind aan 'n filosofie met 'n groter omvang, as net die verandering van onedele metale in edelmetale. Die alchemis het geglo dat die uiterlike transmutasie van metale gepaard gegaan het met 'n innerlike transformasie van die siel. In sy diepste wese is Alchemie die ontsluiting van begrip vir die bestaan van die mens, asook die geheimenisse vir 'n ewige lewe. Binne hierdie konteks was die fokus geplaas op die veredeling van die mens se innerlike wese.

Verskeie oortuigings, praktyke, simbole en mites word gekoppel aan die wetenskap van alchemie. As gevolg van al die geheimhouding het alchemie ontwikkel as 'n sterk individuele dissipline. Alhoewel groot hoeveelheid materiaal geskryf is oor alchemie is daar baie teenstrydighede. Elke individu moes self die geheime van alchemie ontdek.

Beginsels van alchemie

[wysig | wysig bron]

Alchemie is gebaseer op die volgende beginsels:

  • 'n Onwrikbare doelwit - die strewe na transmutasie of perfeksie.
  • Die navolging van baie spesifieke prosesse, in 'n bepaalde volgorde en volgens gespesifiseerde kriteria, gebaseer op 'n kennis van die basismateriale.
  • Fyn en konstante waarneming en beheer oor die prosesse.
  • Bepaalde instrumente is benut om bepaalde effekte te kry.
  • Die prosesse was gekenmerk as 'n proses van herhaling en voortdurende verfyning.
  • Die alchemis is as waarnemer net so 'n belangrike deel van die proses as die instrumente en materiale.
  • Die alchemis het geglo hy werk saam met die natuur of ter ondersteuning aan die natuur, om die natuur te help om 'n punt van perfeksie te bereik.

Die lewenswyse van 'n alchemis

[wysig | wysig bron]

Die wêreld van die alchemis was nie altyd 'n maklike een nie. Alchemie het bekend gestaan as: "Die groot werk" en het 'n voltydse betrokkenheid van die alchemis vereis om vure teen konstante temperature te hou. 'n Alchemis moes 'n laboratorium inrig met verskeie instrumente. Hierdie laboratoriums het die konstante gevaar ingehou van brande, ontploffings en gifstowwe wat vrygelaat is. Hierdie gevaar is verder vergroot deurdat die alchemis konstant sekere prosesse moes dophou en dus met weinig slaap oor die weg moes kom. Heelparty van die simboliek en beelde wat in alchemie tot stand gekom het word toegeskryf aan drome. Dit is juis hierdie aspek van alchemie wat die bekende psigoanalis, Carl Jung se belangstelling in alchemie aangewakker het. Alchemiste is blootgestel aan bespotting omdat daar baie kulkunstenaars en bedrieërs was wat hulself as alchemiste voorgedoen het. Daar was verskeie tye waar alchemiste vervolg is weens aantygings van valsheid of kwaadwilligheid. Alchemiste was ook blootgestel aan die gierigheid van mense wat hulle aangeval het om hul geheime te verkry, sonder om die langdradige proses van ontdekking en uitvinding te volg. Alchemistiese prosesse kon maande en selfs jare duur voordat die proses volledig afgehandel was. As daar 'n fout iewers ingesluip het moes die Alchemis van vooraf begin.

Die bydrae tot moderne wetenskap

[wysig | wysig bron]

Alchemie was die voorloper van die moderne wetenskap en aptekerswese, in die sin dat baie chemiese waarnemings gedokumenteer is in terme van die interaksies van verskillende stowwe. So byvoorbeeld het 'n Duitse alchemis, Henning Brandt, fosfor ontdek in 1669 terwyl hy goud gemeng het met 'n aftreksel van urine.

Daar is verskeie mense wat 'n groot bydrae gelewer het tot die moderne wetenskap as gevolg van die beoefening of studie van alchemie:

  • Paracelsus, wat gereken word as die vader van moderne aptekerswese.
  • Joan Baptista van Helmont, wat die bestaan van gasse bewys het.
  • Johann Friedrich Böttger, wat die eerste persoon was in Europa om porselein te ontdek.
  • Robert Boyle wat die basis gelê het vir moderne chemie.
  • Isaac Newton wat verantwoordelik was vir die wetenskaplike revolusie, het baie tyd spandeer om alchemie te bestudeer.
  • Carl Jung, die psigoanalis, het alchemiebronne bestudeer en gevind dat die simboliek van alchemie noue verband hou met die oertipes wat figureer in die drome en fantasieë van sy pasiënte.

Lys van Alchemiste

[wysig | wysig bron]

Belangrike dokumente of geskrifte in Alchemie

[wysig | wysig bron]

Een van die mees invloedrykste geskrifte in alchemie was die Smaragtablet van Hermes Trismegistus

Bronnelys

[wysig | wysig bron]
  • 2013, L. C. de Morais Junior, Alchimia seu Archimagisterium Solis in V libris, Quartica, Rio de Janeiro.
  • 2010, F. G. Calian, Alkimia Operativa and Alkimia Speculativa. Some Modern Controversies on the Historiography of Alchemy, Annual of Medieval Studies at CEU.
  • 2002, D. Fernando, The Dictionary of Alchemy - An A-Z of History, People and Definitions,Vega, 64 Brewery Road, London, N7 9NT
  • 2001, P. Marshall, The Philosopher's stone - A quest for the secrets of alchemy, Pan Macmillan, 20 New Warf Road, London N1 9RR, Basinstoke and Oxford
  • 2001, s. Martin,Alchemy and Alchemists,The pocket essentials, 18 Coleswood Road Harpenden, Herts, ISBN 1-903047-52-8
  • 1991, C. Gilchrist, The elements of alchemy, Element Books Limited, Shaftesbury, Dorset SP7 8BP.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]