Spaansche Spraak
| Spaansch Kastilsch | ||
|---|---|---|
|
Snackt in |
* Spanien,
| |
| Sprecher | Modersproke: 500 Millionen
Alle: 600 Millionen | |
| Klassifikatschoon | ||
| Offitschell Status | ||
| Amtsspraak in | Europa:
Noordamerika:
 UruguayInternatschonale Organisatschonen: | |
| Spraakkoods | ||
| ISO 639-1 |
es | |
| ISO 639-2 |
spa | |
| ISO 639-3 |
spa | |
Spaansch, ook Kastilsch (op Spaansch: castellano, español) is de gröttste vun de romaanschen Spraken un dat is de drütt- oder veertgröttste Spraak up de Eer. 352 Mio Minschen hebbt Spaansch as Moderspraak un 417 Mio spreekt dat as Tweetspraak (Tallen vun 1999). De Mehrtall vun jem leevt in Latienamerika, uter in Brasilien, wo Portugeesch Landsspraak is.
Up dat ibeersche Halfeiland höört Portugal un dat Baskenland in’n Noorn nicht to dat spaansche Spraakrebeet. Meist warrt ok dat Katalaansch in’n Oosten as sülfstännige Spraak ankeken, wiel dat mehr na de Okzitaansche Spraak slechten deit.
De spaansche Spraak hett sik in de röömsche Besettertiet, de 600 Jahr duurt hett, ut dat Vulgärlatiensch rutbillt. Dat Latiensch veränner sik hier na un na, överduur aver liekers den Vandalenstorm un de Westgotenherrschap, vun de blots ganz wenige Sporen in den spaanschen Woortschatt trückbleven sünd.
Vun de Arabertiet, de darna keem, tüügt so um de 4000 Wöör, de to’n groten Deel an den araabschen Artikel al- to kennen sünd (algebra, alcalde, alfombra,almidon) De romaansche Charakter vun dat Spaansch bleev trutz disse Fremdherrschappen bestahn. König Alfons X. leet 1253 anorrn, dat de Dialekt vun Toledo, dat Kastilsche, as de spaansche Spraak för dat Riek gellen schull.
För de Düütschen, de Spaansch leert, sünd de Problemen nich grötter as bi Italieensch oder Franzöösch. Afgesehn vun w, ö, ü un de ganz roren k un x bedeent sik dat Spaansche mit dat latiensche Alphabet so as wi. Doch de Luutqualität vun wecke Teken is en beten anners. So klingt b un v meist gliek. Vör a,o un u warrt c as k spraken, g is temlich week un flüchtig, vör e un i klingt c so as dat stimmlose engelsche th, g un j so as dat düütsche ch in ach, un dat ch klingt as tsch, ll as lj, un dat ñ (mit de Tilde) as nj. Dat h is jümmers stumm (hija < Tochter > klingt as icha). De Betonen liggt bi Wöör mit n oder s an'n Enn up de vörlesde Sülv, sünst up de lesde. Wenn dat maal nich so is, denn warrt dat dör en Akzent düütlich maakt (álgebra, alcázar). Dat Bögen vun de Substantive un Adjektive is eenfach, wiel dat grammatische Geslecht an de Woortennen to kennen is.
Nee to Spaansch in Kalifornien
[ännern | Bornkood ännern]1998 weern in den noordamerikaanschen Staat Kalifornien 61 % vun de Wählers darför, de tweespraaksche Utbildung an de Scholen uptogeven. Wenn de Andrag nu gellen deit, mööt all Schölers in Kalifornien ehre Arbeiden blot noch up Engelsch afsluten.
In'n Südwesten vun de USA sprook man mehr Spaansch as Engelsch. 1848 övernehmen de USA in den Verdrag vun Guadalupe Hidalgo de Plicht, dat in de ehrmaalschen mexikaanschen Staaten wieterhen de Unnerricht an de Scholen up Spaansch afhooln wurr. Disse Staaten weern Nee-Mexiko, Kalifornien, Arizona, Nevada, Utah, Colorado un Texas.
Weblenke
[ännern | Bornkood ännern]
Spanische Aussprache. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.