Jump to content

သထူင်ႇ၊ ဝဵင်း

လုၵ်ႉတီႈ ဝီႇၶီႇၽီးတီးယႃး ဢၼ်လွတ်ႈလႅဝ်းထၢင်ႇႁၢင်ႈ ၼၼ်ႉမႃး
ဝဵင်းသထူင်ႇ

သဓီု

ဝေင်ꩻသထွုံႏ (တာထွုမ်ႏ)
ဝဵင်းၸိူဝ်းမီးၼႂ်း မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ
Skyline of ဝဵင်းသထူင်ႇ
ဝဵင်းသထူင်ႇ is located in မိူင်းမၢၼ်ႈ
ဝဵင်းသထူင်ႇ
ဝဵင်းသထူင်ႇ
ႁၢင်ႈၽႅၼ်ႇလိၼ်မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ ၼႄဢွင်ႈတီႈဝဵင်း
ၵူဝ်ႇဢေႃးတိၼဵတ်ႉ: 16°55′N 97°22′E / 16.917°N 97.367°E / 16.917; 97.367ၵူဝ်ႇဢေႃးတိၼဵတ်ႉ: 16°55′N 97°22′E / 16.917°N 97.367°E / 16.917; 97.367
မိူင်း  မျၢၼ်ႇမႃႇ
ၸႄႈမိူင်း  မွၼ်း
ၸႄႈတွၼ်ႈ ၸႄႈတွၼ်ႈသထူင်ႇ
ၸႄႈဝဵင်း ၸႄႈဝဵင်းသထူင်ႇ
ၶၢဝ်းယၢမ်း ၼႃႈလိၼ် လၵ်းၸဵင်ၶၢဝ်းယၢမ်းမျၢၼ်ႇမႃႇ (UTC+6:30)

ဝဵင်းသထူင်ႇ (မွၼ်း: သဓီု ; မၢၼ်ႈ: သထုံမြို့ ; ဢိင်းၵလဵတ်ႈ: Thaton) ၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းဢၼ်ၼိုင်ႈ ဢၼ်မီးဝႆႉတီႈၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်းသထူင်ႇၸႄႈတွၼ်ႈသထူင်ႇၸႄႈမိူင်းမွၼ်းမိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝဵင်းသထူင်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်ဝဵင်းပၵ်းလုမ်း ၸႄႈတွၼ်ႈသထူင်ႇၼႆႉ ဝၢႆႇၼႃႈတေႃႇတင်း ၵူတ်ႉမူၵ်ႉတမသေ ဢဝ် သၼ်လွႆသထူင်ႇ ဢၼ်မီးဝႆႉ ၽြႃးမျႃႉတပဵၵ်ႉ လႄႈ ၽြႃးလွႆလဝ ၼၼ်ႉ ႁဵတ်းပဵၼ်ပိုၼ်ႉလင်ဝႆႉယဝ်ႉ။ လၢႆးဝဵင်းမီးဝႆႉၼၼ်ႉ မီးဝႆႉတီႈၼႂ်းၵႄႈ ၵွင်းလွႆ လႄႈ လိၼ်ပဵင်း ဢၼ်ဢဝ် ပႃႇထိူၼ်ႇပႃႇမႆႉၶဵဝ်ၶဵဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းပဵၼ်ပိုၼ်ႉဝႆႉလႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်လီယဵမ်ႈလီတူၺ်းဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝဵင်းသထူင်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ် ပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇ တႄႇပႂၢင်ႉတီႈ မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇၵေႃႈၸႂ်ႈယဝ်ႉ။

ဝဵင်းသထူင်ႇၼႆႉ ၼႃႈလိၼ်ပဵင်းသေ တူၼ်ႈမႆႉယႂ်ႇလဵၵ်ႉမီးၼမ်ယဝ်ႉ။ တီႈၽၢႆႇတၢင်းဢွၵ်ႇၼႆႉ သၼ်လွႆလူင် ႁႄႉၵင်ႈဝႆႉသေတႃႉ ယွၼ်ႉ ၽၢႆႇႁွင်ႇ လႄႈ ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းတူၵ်းၼႆႉ မီးလွၵ်းၼႃးဝႆႉလႄႈ ပေႃး ၶၢဝ်းၵတ်းလႄႈ ၶၢဝ်းၽူၼ်မႃး လႆႈၶၢမ်ႇတၢမ်ႇလူမ်းတၢမ်ႇၽူၼ်ယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈ ဝဵင်းသထူင်ႇၼႆႉ ၾိင်ႈၾႃႉၽဵင်ႇပဵင်းလီယဝ်ႉ။ ႁူမ်ႈဝႃႈၽူၼ်ၼမ်သေတႃႉ ၵေးၼမ်လႆလူင်းလီယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈပဵၼ်ဝဵင်းဢၼ်တင်ႈဝႆႉ ၼိူဝ်လိၼ်ႁိၼ်းၵဝုၼ်ႇလႄႈ လွင်ႈၼမ်ႉယိုင်ႈဢမ်ႇပေႃးမီးသေ ၼမ်ႉၸၢင်ႈလႆလူင်းၵႂႃႇ ငၢႆႈငၢႆႈယဝ်ႉ။ တၢင်ႉလူမ်းမႆႈၼႆႉ ၽွင်းပူၼ်ႉ 95 တီႇၵရီႇၵေႃႈပူၼ်ႉသေတႃႉ ယွၼ်ႉလႆႈလူမ်းပၢင်ႇလၢႆႇလႄႈ လွင်ႈမႆႈၶႅၼ်းယူႇယဝ်ႉ။ ဝဵင်းသထူင်ႇၼႆႉ တင်းပၢင်ႇလၢႆႇသေ ယၢၼ်ၵၼ် မွၵ်ႈ 16 လၵ်းၵူၺ်း။

ဝဵင်းသထူင်ႇၼႆႉ တၢင်းၵႂၢင်ႈၶႂၢင် မီး 7 လွၵ်းလၵ်းသေ ၸွမ်းလူၺ်ႈ သဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ႁိူၼ်း ပီ 2014 သေ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း ဢၼ်ယူႇတီႈၼိူဝ်ဝဵင်းၼႆႉ မီးယူႇ 55,047 ၵေႃႉ[1]ယဝ်ႉ။ တီႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႄႈသင် တီႈၼိူဝ်ဝဵင်းလႄႈသင် ၸိူဝ်းပဵၼ် ၸၢဝ်းၶိူဝ်း မွၼ်းမၢၼ်ႈယၢင်း၊ ပဢူဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ယူႇသဝ်းတင်းၼမ်သေ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၵူၼ်းၶိူဝ်းၶႄႇ၊ ၵူၼ်းၶိူဝ်းဢိၼ်ႇတိယ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ယူႇသဝ်းဝႆႉယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 75 ၼႆႉ ပဵၼ်ၸၢဝ်းပုတ်ႉထသေ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၸၢဝ်းၶရိတ်ႉယၢၼ်ႇၵေႃႈ မီးဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။

ဢၼ်ပဵၼ်ၸုမ်းမျူႇၼီႇၸီႇပႄႇ ဝဵင်းသထူင်ႇၼႆႉ လႆႈတႄႇၽွတ်ႈႁႅၼ်းမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 1887 သေ လႆႈႁဵတ်းသၢင်ႈ လွင်ႈဝဵင်းမူၼ်းၵူၼ်းၵိုၼ်းမႃးယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပဵၼ် ၶွင်ႇၸီႇၽၢႆႇဢုပ်ႉပိူင်ႇပိုၼ်ႉတီႈ တွၼ်ႈတႃႇ လွင်ႈဝဵင်းမူၼ်းၵူၼ်းၵိုၼ်းၸႄႈတွၼ်ႈၼႆႉ လႆႈၽွတ်ႈႁႅၼ်းမႃး မိူဝ်ႈပီ 1923 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈၼိူဝ်ဝဵင်းသထူင်ႇၼႆႉ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၵူၼ်းၵႃႉ၊ ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ လႄႈ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၵဝ်ႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸိူဝ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ်ၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်မႃးယူႇသဝ်းၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ်ယဝ်ႉ။ တီႈၽၢႆႇႁွင်ႇ ဝဵင်းသထူင်ႇၼႆႉ မီးဝႆႉ ယူင်ႉသၢင်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸိူဝ်းပဵၼ် လုမ်းၸႄႈတွၼ်ႈ၊ လုမ်းၽူႈတတ်းသိၼ်၊ လုမ်းပလိၵ်ႈၸႄႈတွၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မီးဝႆႉ 4 ႁူင်း လႄႈ ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉၵၢင်၊ ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉငဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မီးဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။

သဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်း

[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]

ဝဵင်းသထူင်ႇၼႆႉ ၼႂ်းၵႃႈၸႄႈတွၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်း ဢၼ်ပဵၼ်ၵၢင်ၵႅၼ် တွၼ်ႈတႃႇ လွင်ႈၵႃႉလွင်ႈၶၢႆယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ သၢႆတၢင်းရူတ်ႉၵႃး၊ သၢႆတၢင်းရူတ်ႉရဵၼ်း တႃႈၵုင်ႈ - မေႃႇလမႅင်ႇ ၼႆႉ လႆႈလတ်းဝဵင်းသထူင်ႇၵႂႃႇလႄႈ တွၼ်ႈတႃႇ သဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်း ၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇ လႄႈ တွၼ်ႈတႃႇၵၢၼ်ၵႃႉၵၢၼ်ၶၢႆၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ငၢႆႈလူမ်ဝႆႉယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈမိုၼ်ႉမိူဝ်ႈၵွၼ်ႇၼႆႉ ဝဵင်းသထူင်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈတမ်ႇငႃႈဢွၼ် ဢၼ်ထၢင်ႇဢမ်ႇႁၢင်ႈၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၽွင်းမိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၶိူဝ်းလဝၶဝ်ယူႇသဝ်းမႃးဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼႆႉမႃး ၸိူဝ်းပဵၼ် ၵူၼ်းၶိူဝ်းမွၼ်း၊ ၵူၼ်းၶိူဝ်းပဢူဝ်းၶဝ် ၸင်ႇၽႅဝ်မႃးသေ ယူႇသဝ်းၼႆယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ မီးဝႆႉတီႈႁိမ်းၽင်ႇပၢင်ႇလၢႆႇလႄႈ ၸင်ႇလႆႈမီးလွင်ႈတင်းၵပ်းသိုပ်ႇ တိတ်းတေႃႇတင်း မိူင်းပွတ်းၸၢၼ်းဢိၼ်ႇတိယလႄႈ သထူင်ႇၼႆႉ လင်ႁိူၼ်းၵူၼ်းၸင်ႇလႆႈၼမ်မႃးသေ ၸင်ႇပဵၼ်ၽၢင်ႁၢင်ႈဝဵင်းမႃးယူႇယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈပၢႆးပိုၼ်းမၢင်ၸိူဝ်းၸမ်ႉဝႃႈ သထူင်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၶိူဝ်းမွၼ်ႈၶဝ် တေးတႄႇမႃးဢွၼ်တၢင်းသေ တႄႇတင်ႈမႃးမိူဝ်ႈပီသၢၵ်ႈၵရဵတ်ႉ 94 ၼၼ်ႉဝႃႈၼႆႉယဝ်ႉ။

ႁဵတ်းၼၼ်သေ သထူင်ႇၼႆႉ ပဵၼ်မႃး ဝဵင်းၶုၼ်ႁေႃၶမ်းသေ ၶုၼ် 59 ၵေႃႉ လႆႈၸၢမ်ႇမႃးဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ၶုၼ်ၵေႃႉဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ဢၼ်ၸၢမ်ႇႁၢင်ႈႁေႃ သထူင်ႇၼႆႉ ပဵၼ် သီႇႁႃႉရႃႇၸႃႇဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ လွင်ႈတၢင်းဢၼ်သထူင်ႇမိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ လႆႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႈ သမ်ႉပေႃးပဵၼ်ထိုင် ဝဵင်းၶုၼ်ႁေႃၶမ်းမႃးၼႆႉ မၼ်းမီးဝႆႉလွင်ႈၵမ်ႉမၼ်းယဝ်ႉ။ ၽၢႆႇဢွၵ်ႇ လွႆဢၼ်မီးတီႈ ပိုၼ်ႉလင်ဝဵင်းၼၼ်ႉ မီးသဵၼ်ႈတၢင်း ဢၼ်ၸၢင်ႈၽႅဝ်ထိုင် ၼမ်ႉၶူင်း လႄႈ ၼမ်ႉတူင်ႇသမိၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်ၵႂႃႇၽၢႆႇဢွၵ်ႇ ဢၼ်မီး တူင်ႇဝုၼ်း၊ ၵိၼ်ႇပုၼ်းၶျူင်ႇ၊ တဵင်ႇသဵၵ်ႉယႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉသေ မီးဝႆႉ သဵၼ်ႈတၢင်းၵႄႈလွႆပိၼ်ႇလႅင်ႇ ဢၼ်ၽႅဝ်ထိုင် တႃႈၼမ်ႉတူးရိၼ်း လႄႈ ၸေးမတွႆႇ ဢၼ်မီး ၽၢႆႇဢွၵ်ႇ သထူင်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽၢႆႇၸၢၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးဝႆႉသဵၼ်ႈတၢင်းၵႄႈလွႆ ဢၼ်မီးၽၢႆႇဢွၵ်ႇ ဝၢၼ်ႈဝိၼ်းၸဵင်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈၼိူဝ်သၼ်လွႆၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးဝႆႉသဵၼ်ႈတၢင်းလတ်းၼိူဝ်လွႆ ဢၼ်ၵူၼ်းတႆႇလႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ မီးဝႆႉသဵၼ်ႈတၢင်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢွင်ႈတီႈသထူင်ႇမိူဝ်ႈၵွၼ်ႇၼႆႉ မီးလွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇတင်း ထုင်ႉဝူဝ်ၼမ်ႉၶူင်းလႄႈသင်၊ ယွၼ်ႉလႆႈပိုင်ႈဢိင် ၶဝ်ႈသၢၼ် ၸိူဝ်းဢၼ်ဢွၵ်ႇတီႈ ထုင်ႉဝူဝ်ၼမ်ႉၶူင်းလႄႈသင်၊ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းပဵၼ်ထုင်ႉပဵၼ်းၽင်ႇပၢင်ႇလၢႆႇၼႆႉ ႁူမ်ႈဝႃႈဢမ်ႇပေႃးၵႂၢင်ႈသေတႃႉ ယွၼ်ႉလႆႈၶဝ်ႈသၢၼ် တီႈ ထုင်ႉပဵင်းဝိၼ်းၸဵင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈသင်၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ပဵၼ်ဝဵင်း ဢၼ်ဝၢႆႇၼႃႈတေႃႇၸူး ပၢင်ႇလၢႆႇလႄႈ ယွၼ်ႉမီးလွင်ႈတၢင်းၵႃႉၶၢႆၸူးတင်း မိူင်းဝၼ်းတူၵ်း (ပိူင်လူင်မၼ်း မိူင်း ဢၼ်မီးတီႈ ထုင်ႉၽင်ႇပၢႆႇလၢႆပွတ်းဢွၵ်ႇ ဢိၼ်ႇတိယ) လႄႈ ၸင်ႇဝႃႈလႆႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃးယဝ်ႉ။

ၸွမ်းလူၺ်ႈလၵ်းထၢၼ်ၶူၼ်ႉၶႂႃႉသေ ဢွင်ႈတီႈ ဝဵင်းၶုၼ်ႁေႃၶမ်း မိူင်းသထူင်ႇ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇၼႆႉ တိုၼ်းပဵၼ်တီႈ ဝဵင်းသထူင်ႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆၼႆယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈပၢႆးပိုၼ်းမၢင်ၸိူဝ်းၸမ်ႉဝႃႈ ဢၼ်ပဵၼ်ဝဵင်းၵဝ်ႇတႅၵ်ႉၵလႃး ဢၼ်ပဵၼ်တီႈဝၢၼ်ႈဢယႅတ်ႇတႄႇမ ဢၼ်မီးတီႈ တိၼ်လွႆၵေႇလႃႇသၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈ ဝဵင်းသထူင်ႇမိူဝ်ႈၵွၼ်ႇဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ မၢင်ၸိူဝ်းၸမ်ႉဝႃႈ မိူဝ်ႈပီသၢၵ်ႇရဵၵ်ႈသႃႇသၼႃႇ 137 ၼၼ်ႉ ၼမ်ႉထူမ်ႈမိူင်းသထူင်ႇသေ မိူင်းလုမႃးလႄႈ ထိုင်ပီသၢၵ်ႇၵရဵၵ်ႈ 144 ၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းတင်ႈဝဵင်းမႂ်ႇ တီႈႁိမ်းလွႆၵေႇလႃႇသ ဢၼ်မီးၽၢႆႇၸၢၼ်းဝဵင်းၵဝ်ႇသထူင်ႇၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်း ၸၢမ်ႇပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်ယဝ်ႉ ၸင်ႇၶိုၼ်းၶၢႆႉမႃးၸူးတီႈ ဝဵင်းၵဝ်ႇၼႆၼႆၵေႃႈဝႃႈယဝ်ႉ။

ပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈလီ သထူင်ႇမိူဝ်ႈၵွၼ်ႇလႄႈ ၵၢပ်ႈပၢၼ်ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ပေႃးဢဝ်သၢႆငၢႆၼႃႈလိၼ်ဝႃႈ မၼ်းပိူင်ႈၵၼ်ဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ သထူင်ႇမိူဝ်ႈၵွၼ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းၽင်ႇပၢင်ႇလၢႆႇယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇၼႆႉ ႁူမ်ႇထိုင် ထုင်ႉပဵၼ်တဵမ်ႇ ဢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈလႆႈ ဢၼ်မီးၽၢႆႇတူၵ်း သၼ်လွႆမူၵ်ႉတမယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇၼႆႉ ၽဵဝ်ထိုင် တိၼ်လွႆၵေႇလႃႇသ ဢၼ်မီးဝၢၼ်ႈဢယႅတ်ႉတႄႇမၼႆႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ်ႉ တီႈ ဝၢၼ်ႈဢယႅတ်ႉတႄႇမ လႄႈ တီႈၼႂ်းလိၼ် ဝဵင်းသထူင်ႇၼႆႉ ၶုတ်းလႆႈ ၶိူင်ႈၶူဝ်းပိတ်းပွတ်း ဢၼ်ပဵၼ် ၶိူင်ႈၶူဝ်းႁိူဝ်းသၢင်းၽေႃႈမိူင်းၼွၵ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်မႃးသေ ၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇၼႆႉ ႁူၼ်လင်ၵႂႃႇၵမ်းလွႆးလွႆးသေ ဝၢၼ်ႈဢယႅတ်ႉတႄႇမၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၵွင်းမႃးယူႇယဝ်ႉ။ မိူင်းသထူင်ႇၼႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈဢၼေႃႇယထႃႇမႃးတိုၵ်းၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ ဝဵင်းၽင်ႇပၢင်ႇလၢႆႇယဝ်ႉ။ တီႈသူပ်းၼမ်ႉၶၢင်တွင်းၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉၵုၼ်သၢႆးဢွၵ်ႇပဵၼ်မႃးသေ ၽင်ႇပၢင်ႇလၢႆႇၵေႃႈ လႆႈႁူၼ်ၵႂႃႇလႄႈ ၸင်ႇဝႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈၶဝ်ႈတၢင်းတိုဝ်းတႃႇ တႃႈႁိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶုၼ်လိုၼ်းသုတ်းမိူင်းသထူင်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ၶုၼ်မၼုႁႃယဝ်ႉ။ တီႈၶႅပ်းလိၵ်ႈႁိၼ်မွၼ်းၵမ်ႈၽွင်ႈတႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ ၶုၼ်မၵုꩪ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပၢၼ်ၶုၼ်ပႃးၼၼ်ႉ ၶုၼ်ဢၼေႃႇယထႃႇမႃးတိုၵ်းသေ ၶုၼ်မၼုႁႃၵေႃႈ လႆႈပႃးၵႂႃႇၸွမ်း မိူင်းပူးၵမ်ႇသေ မိူင်းသထူင်ႇၵေႃႈ လႆႈလုႁၢမ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈၽွင်း ၶုၼ်ဢၼေႃႇယထႃႇ ၶိုၼ်ႈတိုၵ်း မိူင်းသထူင်ႇၼၼ်ႉ သထူင်ႇၼႆႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈ တႃႈႁိူဝ်းယဝ်ႉ။ တေႃႈၼင်ႇၼၼ် သၢႆငၢႆဝဵင်းၼႆႉ ၶႅမ်ႉဝႆႉလႄႈ ၽူႈၶဵၼ်ၶဝ် ပေႃးဢမ်ႇၶဝ်ႈတိုၵ်းလႆႈငၢႆႈငၢႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸွမ်းလူၺ်ႈၶေႃႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉသေ ၽၢႆႇဢွၵ်ႇဝဵင်းၵဝ်ႇသထူင်ႇၼႆႉ သၼ်လွႆ ဢၼ်သုင်ၸၼ်း ဢၼ်မီးတၢင်းသုင် 700 ထတ်ႈပၢႆၼၼ်ႉ ႁႄႉၵင်ႈဝႆႉယဝ်ႉ။ ၽၢႆႇတူၵ်းၸမ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈမီးဝႆႉ ပၢင်ႇလၢႆႇလႄႈ မီးပႃႇဢုင် ဢၼ်ၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇ ၸၢင်ႈၽႅဝ်ႁွတ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽၢႆႇႁွင်ႈၵေႃႈ မီးဝႆႉ ႁူဝ်ႉဝဵင်းသီႇၸၼ်ႉ သေ ဢဝ်တပ်ႉဝဵင်းႁႄႉဝႆႉ ၸၼ်ႉၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ ၽၢႆႇၸၢၼ်းၵေႃႈ မီးဝႆႉ ႁူဝ်ႉဝဵင်းသွင်ၸၼ်ႉသေ မီးတပ်ႉႁႄႉၵင်ႈၼိုင်ႈဢၼ်၊ ဢၼ်ပဵၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းၵႄႈလွႆပိၼ်ႇလႅင်ႇၼၼ်ႉ ဢဝ်တပ်ႉႁႄႉၵၼ် ၽၢႆႇၸၢၼ်းဢၼ်ၼိုင်ႈလႄႈ လႆႈဝႃႈ မီးတပ်ႉႁႄႉၵင်ႈသွင်ဢၼ်သေ ထိင်းဝႆႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈ လႆႈလၢမ်းတူၺ်းဝႃႈ မၢၼ်ႈၶဝ် သိမ်းဢဝ်လႆႈ ထုင်ႉဝူဝ်ၼမ်ႉၶူင်းလႄႈ ထုင်ႉပဵၼ်းဝိၼ်းၸဵင်ႇ ဢၼ်ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်လိူင်ႇၼၼ်ႉသေ သထူင်ႇၼႆႉ ယွၼ်ႉၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်မူတ်းသဵင်ႈလႄႈ မၢၼ်ႈၶဝ်ၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈ သဵၼ်ႈတၢင်းၵႄႈလွႆပိၼ်ႇလႅင်ႇသေၵေႃႈ ၶဝ်ႈၼႂ်းဝဵင်းသထူင်ႇယဝ်ႉ ၸင်ႇသိမ်းဢဝ်လႆႈ ဝဵင်းယဝ်ႉ။ လၢႆးတင်ႈဝဵင်းၵဝ်ႇသထူင်ႇၼႆႉ ပဵၼ်သီႇၸဵင်ႇဝႆႉသေတႃႉ ဢၼ်မၼ်းတူၵ်းသီႇၸဵင်ႇတႄႉတႄႉၵေႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႈ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၸွမ်းလူၺ်ႈၼႃႈလိၼ်ၼင်ႇ သၼ်ႇလွႆ ဢၼ်မီးၽၢႆႇလင်ဝဵင်းၼၼ်ႉလႄႈ ၸွမ်းၼင်ႇသၼ်လွႆၼၼ်ႉသေ လႆႈၸိူၼ်းလူင်းၽၢႆႇတူၵ်းဝႆႉယဝ်ႉ။ ဝဵင်းၼႆႉ ၼႃႈႁွင်ႇၼႃႈၸၢၼ်းယဝ်ႉသေ ၼႃႈဢွၵ်ႇၼႃႈတူၵ်းပွတ်းဝႆႉယဝ်ႉ။ [2]

  1. (မေႇ 2015) ၽိုၼ်လိၵ်ႈ သဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ႁိူၼ်း, ၽိုၼ်လိၵ်ႈ သဵၼ်ႈမၢႆႁႁူဝ်ႁိူၼ်း လႄႈ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း ပီ 2014 သွႆႉ-2. ၼေႇပျီႇတေႃႇ: ထၢၼ်ၽွင်းလူင် ၵၢၼ်ႁႅင်းငၢၼ်း၊ ၵၢၼ်ၵူတ်ႇထတ်း ၵူၼ်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇမိူင်း လႄႈ ၵၢၼ်ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းမိူင်း, 59. 
  2. ပပ်ႉသႅၼ်သမ်ႇမၢၼ်ႈ၊ သွႆႉ (12)