Muhamed V od Maroka
| Muhamed V. od Maroka | |
|---|---|
| |
| Fotografija Muhameda kao sultana iz 1953 | |
| Marokanski sultan | |
| Vladavina | 1927. - 1953. |
| Prethodnik | Jusef |
| Nasljednik | Muhamed Ben Arafa |
| Marokanski sultan | |
| Vladavina | 1955. - 1957. |
| Prethodnik | Muhamed Ben Arafa |
| Nasljednik | - |
| Marokanski kralj | |
| Vladavina | 1957. - 1961. |
| Prethodnik | - |
| Nasljednik | Hasan II. |
| Supruge | Lalla Hanila bint Mamoun, Lalla Abla bint Tahar, Lalla Bahia bint Antar |
| Djeca | Fatima Zohra, Hasan II., Ajša, Malika, Abdulah, Nuzha, Amina |
| Dinastija | Alauiti |
| Otac | Jusef |
| Majka | Lalla Jakut |
| Rođenje | 10. august 1909. Fes, Maroko |
| Smrt | 26. februar 1961 Rabat, Italija |
Muhamed V (Fes, 10. august 1909. - Rabat, 26. februar 1961.) pravim imenom Sīdī Muḥamed Ben Jusuf bio je marokanski sultan od 1927. do 1957. a nakon toga i kralj od 1957. do 1961.[1] Ostao je zapamćen kao čovjek koji je osigurao marokansku nezavisnost od francuske kolonijalne vlasti.[1]
Muhammed je bio treći sin sultana Jusefa, kad mu je umro otac 1927]]. francuske vlasti izabrale su ga da bude nasljednik, očekujući da će biti prilagodljiviji od svoje starije braće.[1] Prva naznaka Muhamedovih nacionalističkih stavova dogodila se 1934. kad je pozvao Francuze da napuste Dahir Berbersko zakonodavstvo inaugurirano 1930. kojim su uvedeni različiti pravni sistemi za dvije marokanske etničke grupe, Berbere i Arape. Oni su to napravili u želji da im to pomogne u vladanju nad Francuskim protektoratom, ali su se time zamjerili i jednima i drugima, i tako podijelili zemlju i ubrzali rast nacionalizma. U težnji da Muhamad postane simbol nacionalnog jedinstva, marokanski nacionalisti organizirali su Svečanost trona (Fête du Trône) u čast njegova ustoličenja za sultana. On je tom prigodom održao govor, koji je bio odmjeren, ali je ipak budio težnje samostalnošću. Francuzi su nerado pristali da festival postane službeni praznik, tako da je idućih dekada - Muhamed nastavio držati govore, koji nikad nisu bili na nivou nacionalističke agitacije, i išli u prilog nacionalistima ali im je ipak davao prešutnu podršku.[1]
Za Drugog svjetskog rata (1939.-1945.) Muḥamed se priklonio Saveznicima, pa se 1943. susreo sa američkim predsjednikom Franklinom D. Rooseveltom koji ga je ohrabrivao u njegovim težnjama za nezavisnošću. Muhamed je postao radikalniji nakon što su francuske vlasti u januaru 1944. pohapsile brojne nacionaliste. Nakon tog je 1947. za vrijeme posjeta Tangera, koji je u to vrijeme bio pod međunarodnom upravom, održao govor u kom je naglasio marokanske veze sa arapskim svijetom, bez da spomene Francusku koja je bila njegov kolonijalni gospodar. Pronašao je efikasni način otpora tako što je odbijao potpisivati dekrete, stvarnog vladara u Maroku francuskog generala i time paralizirao (otežao) vlast.[1]
Zbog tog su 1951. Francuzi potakli plemensku pobunu protiv njega, i pod izgovorom da ga štite, opkolili vojskom njegovu palaču. U tim novim okolnostima i on je postao glasniji u svojim zahtjevima za potpunom nezavisnošću. Radi tog su ga Francuzi u augustu 1953. deportirali na Korziku[1], a zatim na Madagaskar, a umjesto njega za sultana postavili Muhameda Ben Arafu. Za njegova odsustva rasplamsao se terorizam, ali mu je ugled i popularnost porastla. Francuska vlada koja je već imala problema sa pobunom u Alžiru, dopustila mu je da se vrati u novembru 1955., a već u martu 1956. počeli su pregovari o sporazumu za punu nezavisnost.[1]
Nakon proglašenja nezavisnosti Muhamed se 1957. proglasio kraljem, vladao je umjereno sve do maja 1960. kad je nezadovoljnog sina (sporim reformama) Ḥasana postavio za vicepremjera i prestao se aktivno baviti politikom.[1]
- Muḥammad V (en)
| Prethodnik: | Marokanski sultan (1955. - 1957. i 1955. - 1957.) | Nasljednik: |
| Jusef | Muhamed Ben Arafa |
| Prethodnik: | Marokanski sultan (1957. - 1961.) | Nasljednik: |
| - | Hasan II. |