Muohta

Muohtakristállat

Iešguđetlágan Wilson Bentley govven muohtakristállat jagi 1902.

Galbma dálkin čáhcehevro šaddá muohtan. Goaikkanasat jikŋot ja ráhkadit kristállaid. Dakkár kristállat lávejit duolbasat, asehaččat ja dain láve guđačiegat hápmi. Lea daddjojuvvon ahte seammalágan muohtačalmmit eai gávdno. Dat ii doala jur deaivása, muhto lea measta veadjemeahttun dakkáriid.

Muohtasánit

Muohta gokčá Sámi eatnama sullii guokte goalmmádasa jagis. Diehttelas sámit leat eallán dan mielde ja dat boahtá ovdan sámegielas nai. Ovdalaš áigge sámit johte sabehiiguin ja gerresiiguin. Leat maiddái olu sánit mat gullet bohccuid guohtumii. Johtin dálvet ja boazu lea mielddisbuktán ahte sámegielas leat moadde čuođi muohtasáni. Sáhttá coggat muohtasániid máŋggalágan joavkkuide. Dakkár joavkkut leat ja sátneovdamearkkat leat:

Leago unnán dahje olu muohta

• šávgalit boahtit olu muohta oktanaga
• muovhllahat gassa muohta

Muohttaga konsisteansa

Buot dát kategoriijat latnjalastet dieđusge. Seaŋáš muitala muohttaga konsisteanssas, muhto seaŋáš gullá maid guohtumii. Giđđadálvvi go muohta lea gassat, de lea seaŋáš dehálaš bohccuide.

• soavli njuoska muohta
• seaŋáš muohta mii lea dego sohkkarat
• sievlla giđđat go bivalda ja olmmoš vuodju muohttagis gitta eatnamii

Guoddá go muohta

• čalgat duolmmastit muohttaga čađa

Bajildus

Go lea sáhka muohttaga bajildusas de láve erenoamážit boahtit ovdan makkár siivu lea. Buoremus johtin lea cuoŋun. Giđđat láve cuoŋu iđđes árrat ja go beaivváš ligge beaivet ge dipmá muohta ja šaddá váttis johtit.

• jođádat go omd. sabehat johtet bures
• cuoŋu garra bajildus

Guoskameahttun muohtagiera ja luottat

Olu muohtasánit gullet ovddemustá bivdui. Go lea vahca de sáhttá earuhit varas ja orron luottaid, go lea bivddus.

• vahca varas muohta
• oppas gassa muohta gokko ii oktage leat vázzán
• áinnádat go lea muohttán hui unnán nu ahte álki guorrat ealli

Muohta muoraid dahje diŋggaid alde

• seallat váldit eret muohttaga omd. biillas
• goahpálat go muohta darvána viessoseaidnái

Suddan ja jávkan

• suddot šaddat bisánit čuoiggadettiin go muohta bievlá
• seaktit muohttaga suddadit muohttaga juhkančáhcin

Muohta geasset

• jassa muohta váris geasset

Guohtun

Vai bohccot besset guohtut gitta eatnama rádjai, de ferte leat oppas. Go lea čiegar de ii beasa nu álkit bodnái.

• suovdnji gokko oaidná ahte bohccot leat guhton dálvet
• oppas gassa guoskameahttun muohta
• čiegar gokko bohccot leat guhton ja muohta lea garas

Muohttaga hápmi

• cuokca muohtašaldi
• čahki muohtačoaltu

Geahča maid

• 300 x Muohta