Tropidia
 Tropidia curculigoides | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
Tropidia | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Tropidia Lindl. Edwards's Bot. Reg. 19: t. 1618 (1833)[3]. | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
T.curculigoides Lindl.[4] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Tropidia – rodzaj roślin z rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Obejmuje 33 gatunki[6]. Zasięg rodzaju obejmuje Azję Południowo-Wschodnią, gdzie występuje najwięcej gatunków, kilka rośnie w Australii i Oceanii, a jeden także w Ameryce Południowej i Środkowej. Przedstawiciele rodzaju występują w południowo-wschodnich i południowo-centralnych Chinach w prowincjach Hajnan oraz w Tybecie, w Japonii, Tajwanie, w indyjskim stanie Asam, w Bangladeszu, na Sri Lance, w Kambodży, Laosie, Tajlandii, Wietnamie, Mjanmie, na Jawie i Borneo, Filipinach, Sumatrze, w Nowej Gwinei, w północnych stanach Australii, Samoa, Vanuatu. Jeden gatunek z tego rodzaju (Tropidia polystachya[8]) występuje także w Ameryce Południowej i Środkowej, w takich krajach jak: Meksyk, Kuba, Bahamy, Dominikana, Haiti, Jamajka, Portoryko, Gwatemala, Honduras, Nikaragua, Wenezuela, Kolumbia, Ekwador, w tym na Wyspach Galapagos[6].
Rośliny z rodzaju Tropidia są storczykami naziemnymi rosnącymi w runie cienistych lasów, zwykle wśród opadłych liści oraz na glebach gliniastych. Dwa gatunki są bezlistne i bez chlorofilu – czerpią substancje odżywcze od grzybów, na których pasożytują. Związki z grzybami są przypisywane także innym gatunkom posiadającym specyficzne, bulwkowate zgrubienia na korzeniach[6].
W 1984 Lawler zaobserwował, że wywar z korzeni gatunku Tropidia curculigoides w Azji jest wykorzystywany do leczenia biegunki, zaś wywar z całej rośliny do leczenia malarii[6].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Rośliny naziemne, zielone lub bez chlorofilu. Rozrastają się za pomocą tęgich[5], ale krótkich kłączy, stąd zwykle tworzą kępy[8]. Korzenie drutowate, włókniste, rozgałęzione, czasem ze zgrubieniami. Łodyga sztywna (trzcinowata), gładka, wyprostowana i często rozgałęziona[6][5][8].
- Liście
- Jajowate do wąskolancetowatych, zaostrzone, od dwóch do kilku[6]. U nasady zwężone w formę pochwy obejmującej łodygę[5].
- Kwiaty
- Skupione po kilka do wielu w szczytowych, rzadziej wyrastających z kątów górnych liści[8] i raczej krótkich[5] kwiatostanach groniastych lub wiechowatych. Kwiaty są odwrócone lub nie, raczej niewielkie[5]. Listki okwiatu podobnej długości, boczne często stykają się na pewnej długości. Warżka z krótką ostrogą lub bez, łódeczkowata, często przewężona w środku, z częścią wierzchołkową (epichilem) rozszerzoną, zaostrzoną i mniej lub bardziej podwiniętą. Prętosłup krótki, prosty, krótszy od warżki, z okazałym rostellum. Pylnik wzniesiony, złożony z dwóch dwudzielnych pyłkowin umocowanych na małym, jajowatym viscidium. Zalążnia cylindryczna[6][5].
- Owoce
- Cylindryczno-jajowate torebki z sześcioma żebrami[6].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj sklasyfikowany do plemienia Tropidieae, podrodzina epidendronowe (Epidendroideae), rodzina storczykowate (Orchidaceae), rząd szparagowce (Asparagales) w obrębie roślin jednoliściennych[4][9][10].
- Tropidia angulosa (Lindl.) Blume
- Tropidia bambusifolia (Thwaites) Trimen
- Tropidia connata J.J.Wood & A.Lamb
- Tropidia corymbioides Schltr.
- Tropidia curculigoides Lindl.
- Tropidia disticha Schltr.
- Tropidia effusa Rchb.f.
- Tropidia emeishanica K.Y.Lang
- Tropidia formosana Rolfe ex Hemsl.
- Tropidia gracilis Schltr.
- Tropidia hegderaoi S.Misra
- Tropidia janowskyi J.J.Sm.
- Tropidia kjellbergii Ormerod & Juswara
- Tropidia maxwellii Ormerod
- Tropidia mindanaensis Ames
- Tropidia mindorensis Ames
- Tropidia multiflora J.J.Sm.
- Tropidia multinervis Schltr.
- Tropidia nagamasui (Tsukaya, M.Nakaj. & H.Okada) Ormerod & Juswara
- Tropidia namasiae C.K.Liao, T.P.Lin & M.S.Tang
- Tropidia nipponica Masam.
- Tropidia pedunculata Blume
- Tropidia polystachya (Sw.) Ames
- Tropidia ramosa J.J.Sm.
- Tropidia reichenbachiana Kraenzl.
- Tropidia robinsonii Ames
- Tropidia saprophytica J.J.Sm.
- Tropidia schlechteriana J.J.Sm.
- Tropidia septemnervis (Schauer) Rchb.f.
- Tropidia similis Schltr.
- Tropidia somae Hayata
- Tropidia territorialis D.L.Jones & M.A.Clem.
- Tropidia viridifusca Kraenzl.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-01-01] (ang.).
- ↑ Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2016-01-01].
- ↑ a b Tropidia. Tropicos.org. [dostęp 2016-01-01].
- ↑ a b c d e f g Tropidia Lindley. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2016-01-03].
- ↑ a b c d e f g h i j Tropidia. Kew Royal Botanic Gardens. [dostęp 2022-11-05].
- ↑ a b Tropidia. [w:] The World Checklist of Vascular Plants [on-line]. Catalogue of Life Checklist. [dostęp 2023-06-04].
- ↑ a b c d James D. Ackerman, Tomotris Rafinesque: Tropidia Lindley. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2016-01-03].
- ↑ Tropidia. Kew Royal Botanic Gardens. [dostęp 2016-01-01].
- ↑ Tropidia. National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2023-06-04].