Trynia

Trynia
	; Kwiatostan Trinia kitaibelii
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	selerowce
Rodzina	selerowate
Rodzaj	trynia
	Nazwa systematyczna
	Trinia Hoffm.; Gen. Pl. Umbell.: 92 (1814)
	Typ nomenklatoryczny
	T. glaberrima G. F. Hoffmann
Synonimy
	Apinella Neck.; Grammopetalum C.A.Mey. ex Meinsh.; Lacis Dulac; Rumia Hoffm.; Spielmannia Coss. ex Juss.; Triniella Calest.;
	Apinella Neck.; Grammopetalum C.A.Mey. ex Meinsh.; Lacis Dulac; Rumia Hoffm.; Spielmannia Coss. ex Juss.; Triniella Calest.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Trynia (Trinia Hoffm.) – rodzaj roślin z rodziny selerowatych. Obejmuje 13 gatunków^[3]. Występują one w strefie klimatu umiarkowanego w zachodniej i południowej Europie oraz w zachodniej Azji^[3]. We florze Polski brak przedstawicieli tego rodzaju^[5], ale na Podolu i Wołyniu występują trzy gatunki^[6]. Rośliny stepów i kamienistych stoków^[7]. Kwiaty Trinia glauca są zapylane przez mrówki^[8].

Morfologia

Pokrój: Rośliny zielne, dwuletnie lub byliny, nagie lub owłosione^[7], o łodygach zwykle silnie rozgałęzionych^[6].
Liście: Silnie (2–3-krotnie^[7]) pierzasto podzielone na bardzo wąskie, równowąskie lub nitkowate łatki^[6]^[7].
Kwiaty: Poligamiczne (męskie i obupłciowe) i dwupienne. Zebrane w zwykle drobne baldaszki, a te w często liczne baldachy złożone^[6]. Pokrywy i pokrywki nie występują lub są nieliczne, równowąskie i błoniaste^[7]. Działki kielicha silnie zredukowane^[6]. Płatki korony białe^[7], całobrzegie lub wycięte na wierzchołku i z łatką skierowaną do wnętrza kwiatu^[6].
Owoce: Rozłupnie wydłużone, jajowate lub czasem kuliste, nagie lub owłosione, z wyraźnymi żebrami, gładkimi lub brodawkowatymi^[6].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj należący do plemienia Selineae z podrodziny Apioideae Seemann, rodziny selerowatych (Apiaceae Lindl.) z rzędu selerowców (Apiales Lindl.)^[9]^[2]. W obrębie plemienia rodzaj najbliżej spokrewniony jest z rodzajami Rumia(inne języki) i Ledebouriella(inne języki)^[7].

Wykaz gatunków^[3]^[6]

Trinia biebersteinii(inne języki) Fedor.
Trinia castroviejoi(inne języki) Gómez Nav., R.Roselló, E.Laguna, P.P.Ferrer, Peris, A.Guillén, A.Valdés & Sanchis
Trinia crithmifolia(inne języki) (Willd.) H.Wolff
Trinia dalechampii(inne języki) (Ten.) Janch.
Trinia esteparia(inne języki) Uribe-Ech.
Trinia frigida(inne języki) (Boiss. & Heldr.) Drude
Trinia glauca(inne języki) (L.) Dumort.
Trinia guicciardii(inne języki) (Boiss. & Heldr.) Drude
Trinia hispida(inne języki) Hoffm.
Trinia kitaibelii M.Bieb. – trynia Kitaibela(inne języki)
Trinia leiogona(inne języki) (C.A.Mey.) B.Fedtsch.
Trinia multicaulis (Poir.) Schischk. – trynia Henninga(inne języki)
Trinia muricata(inne języki) Godet

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2024-07-11] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2024-07-11] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Trinia Hoffm.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2024-07-11].
↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2024-07-11].
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h MarianM. Koczwara MarianM., Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. T. IX. Dwuliścienne wolnopłatkowe-dwuokwiatowe. Cz. VII, Kraków 1960, s. 54 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Joachim W.J.W. Kadereit Joachim W.J.W., VolkerV. Bittrich VolkerV. (red.), The Families and Genera of Vascular Plants, t. XV. Flowering Plants. Eudicots Apiales, Gentianales (except Rubiaceae), Springer International Publishing AG, s. 199, ISBN 978-3-319-93604-8 .
↑ David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 939, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ Genus Trinia Hoffm.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2024-07-11].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2024-07-11] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2024-07-11] (ang.).

[powo-3] Trinia Hoffm.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2024-07-11].

[4] Index Nominum Genericorum. [dostęp 2024-07-11].

[checklist-5] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[koczwara-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h MarianM. Koczwara MarianM., Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. T. IX. Dwuliścienne wolnopłatkowe-dwuokwiatowe. Cz. VII, Kraków 1960, s. 54 .

[kubitzki-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Joachim W.J.W. Kadereit Joachim W.J.W., VolkerV. Bittrich VolkerV. (red.), The Families and Genera of Vascular Plants, t. XV. Flowering Plants. Eudicots Apiales, Gentianales (except Rubiaceae), Springer International Publishing AG, s. 199, ISBN 978-3-319-93604-8 .

[mabb-8] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 939, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[grin-9] Genus Trinia Hoffm.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2024-07-11].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]