Rainis

Rainis

Rainis, Jānis Rainis

Rainis
Imię i nazwisko	Jānis Pliekšāns
Data urodzenia	11 września 1865
Data śmierci	12 września 1929
Narodowość	łotewska
Język	łotewski
Dziedzina sztuki	dziennikarstwo, tłumaczenia, dramat, literatura dziecięca
Ważne dzieła
Ave, sol! tłumaczenie Fausta Zelta zirgs

Rainis, właśc. Jānis Pliekšāns (ur. 11 września 1865, zm. 12 września 1929) – łotewski pisarz, dramaturg i dziennikarz, tłumacz literatury rosyjskiej, niemieckiej i angielskiej, autor książek dla dzieci. Polityk socjaldemokratyczny, w latach 1926-1928 minister oświaty Łotwy. Wywarł znaczny wpływ na rozwój łotewskiego języka literackiego oraz literatury łotewskiej. Autor słów pieśni patriotycznej Saule, Pērkons, Daugava.

Życiorys

Po ukończeniu gimnazjum w Rydze studiował prawo w Petersburgu (1884–1888), następnie pracował w zawodzie adwokata w Wilnie i Mitawie. Poświęcił się działalności dziennikarskiej: od 1891 do 1895 stał na czele redakcji pisma "Dienas Lapa", po czym znów wyjechał pracować jako adwokat, tym razem do Poniewieża. Wziął udział w wydarzeniach rewolucyjnych na Łotwie w 1905 r., po czym wyemigrował do Szwajcarii.

W niepodległej Łotwie został ministrem oświaty (1926–1928). W 1925 kandydował z ramienia socjaldemokracji w wyborach prezydenckich, jednak przegrał w I turze z Jānisem Čakstem i Kārlisem Ulmanisem.

Tłumaczył na język łotewski dzieła Puszkina, Goethego i Szekspira. Pisywał również dla dzieci, np. "Mušu ķēniņš" (wyd. 1923) czy "Suns un kaķe" (1928).

W 1897 ożenił się z Aspazją.

Dzieła

• Pusideālists (Półidealista, 1901)
• Tālas noskaņas zilā vakarā (Dalekie echa liliowego wieczoru, 1903)
• Lauzstās priedes (Złamane sosny)
• Kalna kāpejs (Wędrowiec)
• Uguns un nakts (Ogień i noc, 1904)
• Vētras sēja (Posiew burzy, 1905)
• Klusā grāmata (Cicha książka, 1909)
• Ave, sol! (1910)
• Tie, kas neaizmirst (Ci, którzy nie zapominają, 1911)
• Zelta zirgs (Złoty koń, 1911)
• Indulis un Ārija (Indulis i Aria, 1911)
• Gals un sākums (Koniec i początek, 1912)
• Pūt, vējiņi! (Wiej, wietrzyku, 1913)
• Spēlēju, dancoju (Tańcząc, śpiewając, 1915)
• Krauklitis (Mały kruk, 1917)
• Daugava (1919)
• Jāzeps un viņa brāļi (Józef i jego bracia, 1919; wyd. pol. 1991)
• Iļja Muromietis (Ilia Muromiec, 1923)
• Lellīte Lolīte (1924)
• Putniņš uz zara (1925)
• Mīla stiprāka par nāvi (1927)
• Kastaņola (1928)
• Saulīte slimnīcā (1928)
• Suns un kaķe (1928)

Bibliografia

• Rainis Jānis, Aforyzmy, oprac. J. Kolbuszewski i S.F. Kolbuszewski, Warszawa 1969
• Rainis Jānis, Czas słońca i inne wiersze, wybrali i przełożyli S.F. Kolbuszewski i J. Kolbuszewski, Warszawa 1969
• Rainis Jānis, Józef i jego bracia, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wrocław 1991