Racetamy
Racetamy – organiczne związki chemiczne, charakteryzujące się obecnością rdzenia pirolidonowego[1]. Są to syntetyczne substancje nootropowe[2], które wspierają funkcje poznawcze, a niektóre wykazują także działanie przeciwpadaczkowe[3].
Mechanizm działania
[edytuj | edytuj kod]Mechanizm działania racetamów nie jest w pełni poznany. Substancje na ogół działają poprzez zwiększenie uwalniania acetylocholiny w mózgu[4], co sprzyja poprawie procesów związanych z pamięcią, koncentracją i uczeniem się. Związki te mogą również wpływać na receptory glutaminianu zwłaszcza na receptory typu AMPA[5].
Racetamy przeciwpadaczkowe, takie jak lewetyracetam wiążą się z białkiem SV2A, które znajduję się w pęcherzykach synaptycznych neuronów. To wiązanie zmniejsza nadmierne uwalnianie neuroprzekaźników i stabilizuje aktywność neuronów, zapobiegając napadom padaczkowym[6].
Lista racetamów
[edytuj | edytuj kod]- Aniracetam
- Briwaracetam
- Dimiracetam
- Fenylopiracetam
- Nefiracetam
- Metylofenylopiracetam
- Piracetam
- Pramiracetam
- Lewetyracetam
- Oksyracetam
- Omberacetam - zaliczany do racetamów, choć jego budowa chemiczna różni się brakiem pierścienia pirolidonowego[7].
- Seletracetam
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Andrei G. Malykh, M. Reza Sadaie, Piracetam and Piracetam-Like Drugs, „Drugs”, 70 (3), 2010, s. 287–312, DOI: 10.2165/11319230-000000000-00000, ISSN 1179-1950 [dostęp 2024-10-11] (ang.).
- ↑ P. Tardner, Racetams: The Archetypal Nootropics [online], www.ijest.org/, 17 czerwca 2024 [dostęp 2024-10-11] (ang.).
- ↑ José Correa-Basurto i inni, Identification of the antiepileptic racetam binding site in the synaptic vesicle protein 2A by molecular dynamics and docking simulations, „Frontiers in Cellular Neuroscience”, 9, 2015, DOI: 10.3389/fncel.2015.00125, ISSN 1662-5102 [dostęp 2024-10-11] (ang.).
- ↑ Mitsunobu Yoshii i inni, Neuronal Ca 2+ Channels and Nicotinic ACh Receptors as Functional Targets of the Nootropic Nefiracetam, „Psychogeriatrics”, 1 (1), 2001, s. 39–49, DOI: 10.1111/j.1479-8301.2001.tb00071.x, ISSN 1346-3500 [dostęp 2024-10-11] (ang.).
- ↑ P. Tardner, Racetams: The Archetypal Nootropics [online], www.ijest.org/, 17 czerwca 2024 [dostęp 2024-10-11] (ang.).
- ↑ Joanna Lee i inni, Exploring the Interaction of SV2A with Racetams Using Homology Modelling, Molecular Dynamics and Site-Directed Mutagenesis, „PLOS One”, 10 (2), 2015, e0116589, DOI: 10.1371/journal.pone.0116589, ISSN 1932-6203, PMID: 25692762, PMCID: PMC4333566 [dostęp 2024-10-11] (ang.).
- ↑ Szymon Kamil Araj i inni, Physicochemical and structural analysis of N-phenylacetyl-L-prolylglycine ethyl ester (Noopept) – An active pharmaceutical ingredient with nootropic activity, „Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis”, 252, 2025, s. 116474, DOI: 10.1016/j.jpba.2024.116474, ISSN 0731-7085 [dostęp 2024-10-11].