Pinus yunnanensis

Pinus yunnanensis
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	nagonasienne
Klasa	iglaste
Rząd	sosnowce
Rodzina	sosnowate
Rodzaj	sosna
Gatunek	P. yunnanensis
	Nazwa systematyczna
	Pinus yunnanensis Franch.; J. Bot. (Morot). 13: 253. 1899.
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pinus yunnanensis Franch. – gatunek drzewa iglastego z rodziny sosnowatych (Pinaceae). Pinus yunnanensis występuje w Chinach (Kuangsi, Kuejczou, Syczuan, Junnan)^[5]. W prowincji Syczuan rośnie razem z P. tabuliformis, w zachodniej Mjanmie występuje z P. kesiya - jej zasięg poszerza się, w związku z wycinaniem konkurencyjnych lasów liściastych^[6].

Morfologia

Pokrój: Drzewa, rzadko krzewy.
Pień: Kora brązowoszara, podłużnie spękana, łuszcząca się. Gałązki grube, rudobrązowe
Liście: Igły zebrane po 2–3 na krótkopędzie, o długości 15–20(30)^[6] i grubości 1–1,2 mm^[5]. Rzędy aparatów szparkowych widoczne na wszystkich stronach liścia.
Szyszki: Szyszki żeńskie jasnobrązowe, o długości 3–7(10) cm. Wyrastają w grupach po 2–5, osadzone na krótkich szypułkach. Łuski nasienne od środka purpurowobrązowe. Apofyza z piramidką zakończoną krótkim kolcem. Nasiona brązowe, o długości 4–5 mm, opatrzone skrzydełkiem o długości 1,2–1,4 cm.

Biologia i ekologia

Dwie wiązki przewodzące w liściu, 4–5 przewodów żywicznych (środkowe i brzegowe).

Pochewki liściowe trwałe^[5]. Pędy przyrastają w trakcie jednego sezonu nawet do 35 cm długości. Pylenie następuje od kwietnia do maja. Szyszki nasienne otwierają się podczas drugiego lata wzrostu.

Rośnie na wysokościach 600–3000^[6] (400–3100^[5]) m n.p.m.

Systematyka i zmienność

Synonimy: P. insularis var. yunnanensis (Franch.) Silba 1984, P. yunnanensis var. tenuifolia Cheng & Law 1975, P. insularis var. tenuifolia (Cheng & Law) Silba 1990, P. tabulaeformis var. yunnanensis (Franchet) Shaw.

ozycja gatunku w obrębie rodzaju Pinus^[7]:

podrodzaj Pinus
- sekcja Pinus
  - podsekcja Pinus
    - gatunek P. yunnanensis

Gatunek blisko spokrewniony z P. tabuliformis, P. kesiya, P. hwangshanensis, P. taiwanensis i P. thunbergii^[6].

Wyróżnia się trzy odmiany^[5]:

Pinus yunnanensis var. pygmaea (Hsüeh) Hsüeh – krzewy, igły długości 7–13 cm,
Pinus yunnanensis var. tenuifolia W. C. Cheng & Y. W. Law – drzewa, igły o długości do 30 cm i średnicy mniejszej niż 1mm, zwisające,
Pinus yunnanensis var. yunnanensis – drzewa, igły o długości do 30 cm i średnicy ok. 1,2 mm, wcale lub lekko zwisające.

Zagrożenia

Międzynarodowa organizacja IUCN przyznała temu gatunkowi kategorię zagrożenia LC (least concern), czyli jest gatunkiem o niższym ryzyku wyginięcia^[4].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
↑ M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
↑ ^a ^b A.A. Farjon A.A., T.T. Christian T.T., K.K. Rushforth K.K., Pinus yunnanensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2011-08-25] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Wu i Raven, 1999, Pinus yunnanensis.
↑ ^a ^b ^c ^d Christopher J. Earle: Pinus yunnanensis. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2011-08-25]. (ang.).
↑ Christopher J. Earle: Pinus. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2011-08-25]. (ang.).

Bibliografia

Christopher J. Earle: Pinus yunnanensis. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2011-08-25]. (ang.).
Pinus yunnanensis. „Flora of China”. Vol. 4, 1999. Wu Zhengyi, Peter H. Raven, Hong Deyuan (red.). Beijing: Science Press; St. Louis: Missouri Botanical Garden. [dostęp 2011-08-25]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).

[christenhusz2011-3] M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).

[iucn-4] A.A. Farjon A.A., T.T. Christian T.T., K.K. Rushforth K.K., Pinus yunnanensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2011-08-25] (ang.).

[Wu-Raven1999-5] Wu i Raven, 1999, Pinus yunnanensis.

[Gymn2-6] Christopher J. Earle: Pinus yunnanensis. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2011-08-25]. (ang.).

[Gymn-7] Christopher J. Earle: Pinus. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2011-08-25]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]