Piwonia lekarska

Piwonia lekarska
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	Saxifraganae
Rząd	skalnicowce
Rodzina	piwoniowate
Rodzaj	piwonia
Gatunek	piwonia lekarska
	Nazwa systematyczna
	Paeonia officinalis L.; Sp. pl. 1:530. 1753
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Piwonia lekarska (Paeonia officinalis L.) – gatunek rośliny należący do rodziny piwoniowatych. Pochodzi z południowej i środkowej Europy^[4]. Bardzo rzadka. W Alpach rośnie na rozrzuconych stanowiskach po południowej, włoskiej stronie tego pasma, a także w masywie Monte Generoso w szwajcarskim Ticino. Dochodzi do wysokości ok. 1700 m n.p.m.^[5]

Morfologia

Pokrój: Roślina zielna, osiąga wysokość do 60–80 cm^[5].
Łodyga: Pojedyncza, rozgałęziona.
Liście: Dwukrotnie trójdzielne, odcinki eliptyczne, spodem jaśniejsze, sinawe.
Kwiaty: Duże, różowe lub czerwone.
Owoce: Mięsiste mieszki, stulone, górą rozchylone.

Biologia i ekologia

Bylina, geofit. Dziko rośnie w rzadkich, widnych zagajnikach oraz na suchych, zwykle kamienistych łąkach^[5]. Kwitnie od maja do czerwca. Roślina trująca – cała roślina jest trująca.

Zastosowanie

Roślina lecznicza: Surowiec zielarski: korzeń (Radix), nasienie (Semen), kwiat (Flos Paeoniae) zawierają glikozyd peonid
Roślina ozdobna dość często uprawiana w przydomowych ogrodach.
W Średniowieczu znane były jej właściwości wymiotne i przeczyszczające^[5].
Zajmowała ważne miejsce w praktykach magicznych: jej korzenie miały mieć moc otwierania zamkniętych zamków oraz odstraszania demonów, ale pod warunkiem, że były wykopane w nocy^[5].
W rejonach swego naturalnego występowania ma szereg nazw miejscowych, z których wiele nawiązuje do jej właściwości medycznych i magicznych^[5].

Wymagania oraz uprawa

Roślina nie znosi dłuższych okresów suszy ani zalewania. Najlepsze warunki ma w słonecznych lub półcienistych miejscach. Gleby: żyzne, przepuszczalne, średnio wilgotne o pH od lekko kwaśnego do lekko zasadowego. Silnie rozrasta się na glebach piaszczystych, ale za to słabo kwitnie. Roślina całkowicie mrozoodporna. Wysiewanie najlepiej wykonać od razu po zbiorze, wtedy po koło 6 tygodniach uzyskuje się już młode siewki. Istnieje również możliwość rozmnażania poprzez podział starszych kęp rośliny^[6].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).
↑ Paeonia officinalis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-07-20].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Danesch Edeltraud, Danesch Othmar: Le monde fascinant de la flore alpine, Editions M.P.A, Saint-Sulpice (Suisse), b. r. (1984), s. 69, ISBN 2-88090-009-3
↑ Agnieszka Mike-Jeziorska: Piwonia lekarska. 2013. [dostęp 2013-04-01]. (pol.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).

[iucn-3] Paeonia officinalis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[grin-4] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-07-20].

[Den-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Danesch Edeltraud, Danesch Othmar: Le monde fascinant de la flore alpine, Editions M.P.A, Saint-Sulpice (Suisse), b. r. (1984), s. 69, ISBN 2-88090-009-3

[6] Agnieszka Mike-Jeziorska: Piwonia lekarska. 2013. [dostęp 2013-04-01]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]