Pogorzelec (Kędzierzyn-Koźle)

Pogorzelec
	osiedle administracyjne Kędzierzyna-Koźla
	; Pomnik powstańców śląskich na Pogorzelcu
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Powiat	kędzierzyńsko-kozielski
Miasto	Kędzierzyn-Koźle
W granicach Kędzierzyna-Koźla	30 października 1975; (1902–1975 w granicach Kędzierzyna)
Zarządzający	Zbigniew Barszcz
Populacja (2022); • liczba ludności	; 10.126
Strefa numeracyjna	77
Kod pocztowy	47-224
Tablice rejestracyjne	OK
	Położenie na mapie Polski Pogorzelec
	Położenie na mapie województwa opolskiego Pogorzelec
	Położenie na mapie powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego Pogorzelec
	Położenie na mapie Kędzierzyna-Koźla Pogorzelec
	50°20′21″N 18°11′52″E/50,339167 18,197778

Pogorzelec (niem. Pogorzelletz) – jedno z 16 osiedli administracyjnych miasta Kędzierzyna-Koźla. Siedziba Rady Osiedla znajduje się przy ulicy Piotra Skargi 38/I. Przewodniczącym Zarządu Osiedla (2023) jest Zbigniew Barszcz^[2].

Dawniej odrębna wieś i gmina jednostkowa, włączona w 1902 roku do gminy jednostkowej Kędzierzyn (Kandrzin)^[3]. Od 1945 w gmnie zbiorowej Kędzierzyn^[4], którą w 1951 roku przekształcono w miasto Kędzierzyn^[5]. W 1975 roku w związku z powiększeniem Kędzierzyna^[6] znalazł się w granicach miasta Kędzierzyn-Koźle^[7].

Historia

Liczba ludności w miejscowości^[8]	1845	1855	1861
Kędzierzyn/Pogorzelec (Kandrzin/Pogorzelletz)	365	621	810

Podczas III powstania śląskiego Pogorzelec był miejscem ciężkich walk. 7 maja pułk zabrski Pawła Cymsa wykorzystał go jako przysiółek do ataku na Kędzierzyn (Kędzierzyn-Koźle). Obrona niemiecka, wspierana ogniem z 2 pociągów pancernych, okazała się jednak cięższa, niż się spodziewano. Dopiero 9 maja atak powiódł się. Natarcie powstańców wsparte było przez baony Alojzego Kurtoka, Józefa Szendery, Franciszka Sitka, a także pociąg pancerny "Korfanty". 5 czerwca Pogorzelec zdobyty został przez Niemców, którzy dopuścili się zbrodni na ludności polskiej i jeńcach^[9]. Na osiedlu znajduje się pomnik upamiętniający te wydarzenia.

W dniu 31 stycznia 1945 Armia Czerwona zajęła Pogorzelec. 21 marca 1945 rozpoczęło się przejmowanie od Armii Czerwonej obiektów gospodarczych w powiecie kozielskim.

W 1948 rząd podjął decyzję o wybudowaniu w Kędzierzynie trzeciej w kraju obok Chorzowa i Tarnowa fabryki nawozów sztucznych. Fabryka otrzymała nazwę: Zakłady Przemysłu Azotowego „Kędzierzyn”.

Dla potrzeb nowych pracowników od 1951 rozpoczęto budowę nowych domów mieszkalnych na osiedlu Pogorzelec.

Osobny artykuł: Historia Kędzierzyna-Koźla.

Gospodarka

Na osiedlu Pogorzelec znajdują się sklepy: Carrefour, Castorama, Biedronka, Kaufland, Galeria Handlowa „Odrzańskie Ogrody”, McDonald's.

Komunikacja

Układ drogowy

Przez Pogorzelec przebiega droga krajowa nr 40 i droga wojewódzka 408.

Komunikacja miejska

Miejski Zakład Komunikacyjny w Kędzierzynie-Koźlu posiada w dzielnicy Pogorzelec 14 przystanków autobusowych: Bema, P. Skargi I, P. Skargi II, P. Skargi III, Partyzantów, Gliwicka, Reja, Kozielska MZK, Kozielska, Kozielska II, Bema „COLO”, Krokusów, Kaufland, Galeria Odrzańskie Ogrody.

Kursują tutaj autobusy linii: 1, 2, 4, 5, 8, 9, 10, 12, 13, 14 oraz 15.

Kultura

Filia nr 1 (ul. Słowackiego 6) Miejskiej Biblioteki Publicznej w Kędzierzynie-Koźlu.

Edukacja

Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5, ul. Kościuszki 41
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 11 im. Władysława Broniewskiego, ul. Partyzantów 30
Wydział Inżynierii Systemów Technicznych Politechniki Opolskiej (W budynku dawnej Szkoły Podstawowej nr. 14)
Publiczne Gimnazjum nr 3, ul. Piotra Skargi 11

Osobny artykuł: Edukacja w Kędzierzynie-Koźlu.

Kościoły i Związki Wyznaniowe

Rzymskokatolicka Parafia św. Eugeniusza de Mazenod, ul. Ligonia 22.
Chrześcijańska Wspólnota Zielonoświątkowa – Dom Modlitwy, ul. Moniuszki 12/6.
Buddyjski Związek Diamentowej Drogi Linii Karma Kagyu – ośrodek, ul. Zielona 14.

Przypisy

↑ Liczba mieszkańców Kędzierzyna-Koźla (2022)
↑ Osiedle Pogorzelec
↑ StanisławS. Łach StanisławS., Ziemie Odzyskane pod wojskową administracją radziecką po II wojnie światowej: materiały z konferencji, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Słupsku, 2000, s. 285, ISBN 978-83-87006-49-5 [dostęp 2023-12-22] (pol.).
↑ Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 (Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki, Nr. 34, Kat, dnia 22 grudnia 1945 r.)
↑ Dz.U. z 1951 r. nr 13, poz. 104
↑ Dz.U. z 1975 r. nr 35, poz. 198
↑ M.P. z 1975 r. nr 34, poz. 210
↑ „Kędzierzyn-Koźle Monografia Miasta”, Państwowy Instytut Naukowy w Opolu, Opole 2001.
↑ Encyklopedia powstań śląskich, Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1982 .

[1] Liczba mieszkańców Kędzierzyna-Koźla (2022)

[2] Osiedle Pogorzelec

[3] StanisławS. Łach StanisławS., Ziemie Odzyskane pod wojskową administracją radziecką po II wojnie światowej: materiały z konferencji, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Słupsku, 2000, s. 285, ISBN 978-83-87006-49-5 [dostęp 2023-12-22] (pol.).

[4] Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 (Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki, Nr. 34, Kat, dnia 22 grudnia 1945 r.)

[5] Dz.U. z 1951 r. nr 13, poz. 104

[6] Dz.U. z 1975 r. nr 35, poz. 198

[7] M.P. z 1975 r. nr 34, poz. 210

[8] „Kędzierzyn-Koźle Monografia Miasta”, Państwowy Instytut Naukowy w Opolu, Opole 2001.

[encyklopledia_powstań-9] Encyklopedia powstań śląskich, Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1982 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Części miasta wg TERYT (20)	Biały Ług Blachownia Cisowa Dąbrowa Grabina Kędzierzyn Kłodnica Koźle Koźle-Port Krężel Kuźniczka Lasaki Lenartowice Lisak Malchów Miejsce Kłodnickie Rybarze Sławięcice Zmudzona Żabiniec
Osiedla administracyjne (16)	Azoty Blachownia Cisowa Kłodnica Kuźniczka Lenartowice Miejsce Kłodnickie Piastów-Powstańców Śląskich Pogorzelec Południe Przyjaźni Rogi Sławięcice Stare Miasto Śródmieście Zachód
Inne osiedla	Osiedle Piastów Osiedle Powstańców Śląskich
Dawne miasta	Kędzierzyn (1951–1975) Kłodnica (1973–1975) Koźle (1281–1975) Sławięcice (1973–1975)