Przejdź do zawartości

Płazy beznogie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Płazy beznogie
Gymnophiona
Müller, 1831
Ilustracja
Przedstawiciel rzędu – marszczelec pierścieniowy (Siphonops annulatus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

płazy

Rząd

płazy beznogie

Rodziny

zobacz opis w tekście

Zasięg występowania
Mapa występowania

Płazy beznogie (Gymnophiona) – rząd płazów o robakowatym kształcie, często przypominają wyglądem dżdżownicę. Żywią się larwami owadów i innych bezkręgowców. Mają zredukowane kończyny i pasy: barkowy i miednicowy. W skórze drobne łuski. Kręgosłup składa się z prawie 200 dwuwklęsłych (amficelicznych) kręgów. Nie mają oczu lub posiadają oczy szczątkowe. Żyją w wilgotnej glebie w krajach tropikalnych poza Madagaskarem, Nową Gwineą, Australią i wyspami Oceanu Indyjskiego.

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Do rzędu płazów beznogich należą następujące rodziny[1][2][3]:

Szczegóły budowy

[edytuj | edytuj kod]

Wielkość: 10–150 cm.

Szkielet: duża liczba kręgów, czaszka zwarta i twarda.

Układ nerwowy: oczy uwstecznione; na głowie czułki z chemoreceptorami.

Układ oddechowy: u większości lewe płuco zredukowane, u Atretochoana eiselti brak płuc.

Rozród: zapłodnienie wewnętrzne, męski narząd kopulacyjny: fallodeum; jajorodność, rzadziej żyworodność.

Ewolucja

[edytuj | edytuj kod]

Niektóre analizy filogenetyczne sugerują, że w przeciwieństwie do płazów bezogonowych i ogoniastych, które według tych analiz miałyby pochodzić od temnospondyli, Gymnophiona wyewoluowały z przedstawicieli grupy lepospondyli – jeśli hipoteza ta jest prawdziwa, współczesne płazy, grupa Lissamphibia, byłyby taksonem difiletycznym[5]. Z innych analiz wynika jednak, że Lissamphibia są taksonem monofiletycznym[6][7].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. D. Frost: Gymnophiona Müller, 1832. [w:] Amphibian Species of the World 6.2, an Online Reference [on-line]. American Museum of Natural History. [dostęp 2023-07-31]. (ang.).
  2. M. Wilkinson, D. San Mauro, E. Sherratt & D.J. Gower. A nine-family classification of caecilians (Amphibia: Gymnophiona). „Zootaxa”. 2874, s. 41–64, 2011. (ang.). 
  3. R.G. Kamei, D. San Mauro, D.J. Gower, I. Van Bocxlaer, E. Sherratt, A. Thomas, S. Babu, F. Bossuyt, M. Wilkinson & S.D. Biju. Discovery of a new family of amphibians from northeast India with ancient links to Africa. „Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences”. 279 (1737), s. 2396–2401, 2012. DOI: 10.1098/rspb.2012.0150. (ang.). 
  4. Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005. ISBN 83-01-14344-4.
  5. Jason S. Anderson, Robert R. Reisz, Diane Scott, Nadia B. Fröbisch i Stuart S. Sumida. A stem batrachian from the Early Permian of Texas and the origin of frogs and salamanders. „Nature”. 453, s. 515–518, 2008. DOI: 10.1038/nature06865. (ang.). 
  6. David Marjanović, Michel Laurin. A reevaluation of the evidence supporting an unorthodox hypothesis on the origin of extant amphibians. „Contributions to Zoology”. 77 (3), s. 149–199, 2008. (ang.). 
  7. Hillary C. Maddin, Farish A. Jenkins Jr, Jason S. Anderson. The Braincase of Eocaecilia micropodia (Lissamphibia, Gymnophiona) and the Origin of Caecilians. „PLoS ONE”. 7 (12), s. e50743, 2012. DOI: 10.1371/journal.pone.0050743. (ang.).