Szczyty NATO

Szczyty NATO – jedna z platform współpracy członków Sojuszu Północnoatlantyckiego na szczeblu szefów państw i rządów, która stwarza możliwość do oceny i wyznaczenia strategicznych kierunków działalności paktu^[1].

Szczyty NATO nie są regularnymi spotkaniami, lecz stanowią ważne punkty w procesie decyzyjnym paktu. Ich zadaniem może być wprowadzenie nowej strategii i polityki paktu, zaproszenie do sojuszu nowych członków, zapoczątkowanie nowych inicjatyw oraz budowa partnerstwa z państwami spoza NATO.

Szczyty NATO z formalnego punktu widzenia są spotkaniami Rady Północnoatlantyckiej (NAC) na jej najwyższym szczeblu, szefów państw lub rządów. Zwyczajowo, decyzje podjęte podczas szczytu są ogłaszane w deklaracji końcowej i komunikatach^[2].

Charakterystyka szczytów NATO

Szczyty NATO są jedną z platform współpracy państw członkowskich NATO na szczeblu szefów państw i rządów. Po raz pierwszy wszyscy przedstawiciele państw NATO spotkali się na ceremonii podpisania traktatu północnoatlantyckiego 4 kwietnia 1949 w Waszyngtonie, ale pierwszym formalnym szczytem NATO był zorganizowany w grudniu 1957 szczyt w Paryżu. Przewodniczył mu ówczesny sekretarz generalny NATO Paul-Henri Spaak^[a]. Drugi szczyt NATO zwołano w 1974 w Brukseli. W czasie 17 lat między szczytami, w ramach sesji Rady Północnoatlantyckiej, zorganizowano 39 spotkań ministerialnych. Po 1989, ze względu na zmiany w środowisku bezpieczeństwa, intensywność zwoływania szczytów znacząco wzrosła^[2].
Tematyka spotkań na szczytach dotyczy przede wszystkim kwestii o dużym znaczeniu politycznym i strategicznym. Rozpatruje się na nich sprawy wewnętrznej struktury Sojuszu Północnoatlantyckiego, jego funkcjonowanie, a także relacje z partnerami spoza NATO. W szczytach biorą udział państwa członkowskie NATO, ale często także przedstawiciele Międzynarodowych Sił Wsparcia Bezpieczeństwa, sekretarz generalny ONZ, przewodniczący Komisji Europejskiej, sekretarz generalny Rady Unii Europejskiej, dyrektor Banku Światowego, ministrowie spraw zagranicznych państw niebędące jego członkami^[4]. Szczyty organizowane są w jednym z krajów członkowskich lub w kwaterze głównej NATO w Brukseli. Decyzję o jego lokalizacji podejmuje Rada Północnoatlantycka. O wyborze miejsca często decyduje symbolika. W 1999 szczyt odbył się w Waszyngtonie dla upamiętnienia rocznicy podpisania Traktatu Północnoatlantyckiego w tym mieście, a w 2004, w czasie szczytu w Stambule, podpisano Stambulską Inicjatywę Współpracy, aby podkreślić współdziałanie Sojuszu z państwami Bliskiego Wschodu. Zwyczajowo decyzje podjęte podczas szczytu ogłasza się w formie deklaracji lub komunikatu końcowego^[5].

Lista szczytów NATO

	Szczyt	Data	Państwo	Przewodniczący^[6]^[7]
1	Szczyt NATO w Paryżu	16 grudnia – 19 grudnia 1957	Francja	Paul-Henri Spaak
2	Szczyt NATO w Brukseli	26 czerwca 1974	Belgia	Joseph Luns
3	Szczyt NATO w Brukseli	29 maja – 30 maja 1975	Belgia
4	Szczyt NATO w Londynie	10 maja- 11 maja 1977	Wielka Brytania
5	Szczyt NATO w Waszyngtonie	30 maja – 31 maja 1978	USA
6	Szczyt NATO w Bonn	10 czerwca 1982	Niemcy Zachodnie
7	Szczyt NATO w Brukseli	21 listopada 1985	Belgia	Peter Carington
8	Szczyt NATO w Brukseli	2 marca – 3 marca 1988	Belgia	Peter Carington
9	Szczyt NATO w Brukseli	29 maja – 30 maja 1989	Belgia	Manfred Wörner
10	Szczyt NATO w Brukseli	4 grudnia 1989	Belgia
11	Szczyt NATO w Londynie	5 lipca – 6 lipca 1990	Wielka Brytania
12	Szczyt NATO w Rzymie	7 listopada – 8 listopada 1991	Włochy
13	Szczyt NATO w Brukseli	10 stycznia – 11 stycznia 1994	Belgia
14	Szczyt NATO w Paryżu	27 maja 1997	Francja	Javier Solana
15	Szczyt NATO w Madrycie	8 lipca – 9 lipca 1997	Hiszpania
16	Szczyt NATO w Waszyngtonie	23 kwietnia – 25 kwietnia 1999	USA
17	Szczyt w Kwaterze Głównej NATO	13 czerwca 2001	Belgia	George Robertson
18	Szczyt NATO w Rzymie	28 maja 2002	Włochy
19	Szczyt NATO w Pradze	21 listopada – 22 listopada 2002	Czechy
20	Szczyt NATO w Stambule	28 czerwca – 29 czerwca 2004	Turcja	Jaap de Hoop Scheffer
21	Szczyt w Kwaterze Głównej NATO	22 lutego 2005	Belgia
22	Szczyt NATO w Rydze	28 listopada – 29 listopada 2006	Łotwa
23	Szczyt NATO w Bukareszcie	2 kwietnia – 4 kwietnia 2008	Rumunia
24	Szczyt NATO w Strasburgu i Kehl	3 kwietnia – 4 kwietnia 2009	Francja Niemcy
25	Szczyt NATO w Lizbonie	19 listopada – 20 listopada 2010	Portugalia	Anders Fogh Rasmussen
26	Szczyt NATO w Chicago	20 maja – 21 maja 2012	USA
27	Szczyt NATO w Newport	4 września – 5 września 2014	Wielka Brytania
28	Szczyt NATO w Warszawie	8 lipca – 9 lipca 2016	Polska	Jens Stoltenberg
29	Szczyt NATO w Brukseli	25 maja 2017	Belgia
30	Szczyt NATO w Brukseli	11 lipca – 12 lipca 2018	Belgia
31	Szczyt NATO w Londynie	3 grudnia – 4 grudnia 2019	Wielka Brytania
32	Szczyt NATO w Brukseli	14 czerwca 2021	Belgia
33	Wirtualny Szczyt NATO	25 lutego 2022	Wirtualny szczyt
34	Szczyt NATO w Brukseli	24 marca 2022	Belgia
35	Szczyt NATO w Madrycie	29 czerwca – 30 czerwca 2022	Hiszpania
36	Szczyt NATO w Wilnie	11 lipca – 12 lipca 2023	Litwa
37	Szczyt NATO w Waszyngtonie	9–11 lipca 2024	USA
38	Szczyt NATO w Hadze^[8]	24–26 czerwca 2025	Holandia

Uwagi

↑ W latach 1949–1957 odbyło się 25 spotkań ministerialnych podczas których zatwierdzano dokumenty doktrynalne i ogłaszano wytyczne ministerialne, deklaracje, oświadczenia i komunikaty^[3].

Przypisy

↑ Zarychta 2020 ↓, s. 50.
↑ ^a ^b Zarychta 2020 ↓, s. 53.
↑ Zarychta 2020 ↓, s. 50–51.
↑ Zarychta 2020 ↓, s. 52.
↑ Zarychta 2020 ↓, s. 52–53.
↑ Zarychta 2020 ↓, s. 54.
↑ NATO Summits ↓, Poprzednie spotkania szczytowe.
↑ NATO Summits ↓, Wprowadzenie – data następnego szczytu.

Bibliografia

Stanisław Zarychta: Szczyty i sesje NATO platformą współpracy państw członkowskich. Gdynia: Akademia Marynarki Wojennej, 2020. ISBN 978-83-957735-7-0.
NATO Topic: NATO summits. NATO, 2024-07-12. [dostęp 2024-07-12]. (ang.).

Linki zewnętrzne

NATO summit meetings, Strona oficjalna NATO.
Summits & Ministerial Meetings, Strona oficjalna NATO.

[4] W latach 1949–1957 odbyło się 25 spotkań ministerialnych podczas których zatwierdzano dokumenty doktrynalne i ogłaszano wytyczne ministerialne, deklaracje, oświadczenia i komunikaty^[3].

[CITEREFZarychta202050-1] Zarychta 2020 ↓, s. 50.

[CITEREFZarychta202053-2] Zarychta 2020 ↓, s. 53.

[CITEREFZarychta202050–51-3] Zarychta 2020 ↓, s. 50–51.

[CITEREFZarychta202052-5] Zarychta 2020 ↓, s. 52.

[CITEREFZarychta202052–53-6] Zarychta 2020 ↓, s. 52–53.

[CITEREFZarychta202054-7] Zarychta 2020 ↓, s. 54.

[CITEREFNATO_SummitsPoprzednie_spotkania_szczytowe-8] NATO Summits ↓, Poprzednie spotkania szczytowe.

[CITEREFNATO_SummitsWprowadzenie_–_data_następnego_szczytu-9] NATO Summits ↓, Wprowadzenie – data następnego szczytu.

[1]

[2]

[a]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[3]