Nowopłetwe
| Neopterygii[1] | |
| Regan, 1923 | |
| Okres istnienia: perm–dziś | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada |
nowopłetwe |
Nowopłetwe[2] (Neopterygii) – podgromada ryb promieniopłetwych obejmująca większość współcześnie żyjących gatunków ryb.
Ewolucja
[edytuj | edytuj kod]Nowopłetwe wyłoniły się w późnym permie, około 250 mln lat temu (późny perm[3]), prawdopodobnie z ganoidów chrzęstnych[4]. Okres ich panowania w wodach całego świata rozpoczął się w erze mezozoicznej i trwa. U pierwszych przedstawicieli tej grupy pojawił się częściowo skostniały szkielet oraz prymitywny pęcherz pławny. Reliktem tej linii rozwojowej są współczesne niszczukokształtne. U pozostałych dwóch grup, które przetrwały do dzisiejszej formy nastąpiła redukcja warstwy ganoiny, co przyczyniło się do zmniejszenia ciężaru łusek[2]. Pojawiła się ruchoma kość szczękowa, prostsza budowa płetw i symetryczna płetwa ogonowa. Dzięki tym zmianom nowopłetwe mogły sprawniej pływać i zdobywać pokarm, stały się zwinnymi, szybkimi drapieżcami i odniosły sukces ewolucyjny – zdominowały większość zbiorników wodnych na Ziemi[4].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Wśród nowopłetwych wyodrębniane są dwie grupy[3]:
- Holostei – ganoidy kostne z rzędami:
- Teleostei – doskonałokostne
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Neopterygii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.
- ↑ a b Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006, s. 95–96. ISBN 0-471-25031-7.
- ↑ a b Ryby : encyklopedia zwierząt. Henryk Garbarczyk, Małgorzata Garbarczyk i Leszek Myszkowski (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007, s. 96. ISBN 978-83-01-15140-9.