Maria von Maltzan
| Maria Helene Francoise Izabel hrabianka von Maltzan, baronówna Wartenberg i Penzlin[1] | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec |
hr. Andreas von Maltzan[1] |
| Matka |
hrabianka Elizabeth von der Schulenburg[1] |
| Mąż |
Hans Hirschel |
| Odznaczenia | |
 
| |
Maria von Maltzan (ur. 25 marca 1909 w Miliczu, zm. 2 listopada 1997 w Berlinie) – niemiecka arystokratka z rodu Maltzan, lekarka weterynarii, Sprawiedliwa wśród Narodów Świata.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Maria von Maltzan urodziła się w Miliczu jako córka – najmłodsza z ośmiorga rodzeństwa – hr. Andreasa von Maltzana (1863–1921) oraz hr. Elizabeth von der Schulenburg (1869–1934), która pochodziła z pałacu Oefte w Kettwig – dzisiejszej dzielnicy Essen. Od dziecka była miłośniczką przyrody, hodowała kanarki, króliki, papugi i świnki morskie. Kiedy otrzymała kucyka, rozpoczęła się jej miłość do koni. Naukę pobierała w gimnazjum z internatem w Cieplicach Śląskich, liceum ukończyła w Berlinie w 1927 r. Studiowała, nietypową dla dziewczyny w tym czasie, zoologię, botanikę i antropologię na Uniwersytecie Wrocławskim we Wrocławiu i od 1928 r. na uniwersytecie w Monachium. Stopień doktora z biologii rybołówstwa otrzymała w 1933 r. Kiedy naziści doszli do władzy w 1933 r., natychmiast przyłączyła się do ruchu oporu. W 1934 r. wyjechała z przyjacielem samochodem przez Francję i Hiszpanię do Afryki, przez Maroko, Saharę, Algierię, Libię oraz Egipt, śladem swojego XIX-wiecznego przodka, pisarza i podróżnika Heinricha von Maltzana (1826–1874).
Kiedy w 1935 r. powróciła do Berlina, we własnym domu ukrywała Żydów. W latach 1935–1940 była żoną Waltera Hillbringa. Ze względu na swoje poglądy polityczne często zmieniała pracę. W 1940 r. rozpoczęła studia weterynaryjne, które ukończyła w 1943 r. Przed II wojną światową poznała autora żydowskiego Hansa Hirschela (1900–1975), który był redaktorem awangardowego niemieckiego pisma literackiego Das Dreieck, założonego w 1925 r. Od 1942 r. do końca wojny chroniła go w specjalnej kryjówce wewnątrz kanapy w salonie swojego mieszkania w Wilmersdorf[2]. Maria zaszła w ciążę z Hansem. Nowo narodzone dziecko zostało umieszczone w inkubatorze w szpitalu, który zbombardowano. Brak energii elektrycznej zatrzymał działanie inkubatora i dziecko zmarło. Wkrótce potem adoptowała dwie dziewczynki z obozu dla dzieci. Działała w opozycji antyhitlerowskiej, we współpracy z należącym do Kościoła Szwecji kościołem Victorii w Wilmersdorf ratowała Żydów w czasie II wojny światowej,[3] ukrywając, zdobywając dla nich fałszywe dokumenty, mięso, z katedry weterynarii.
Maria w 1947 r. poślubiła Hansa Hirschela, lecz rozstali się po dwóch latach. Ponownie wyszła za niego za mąż w 1972 r. W ciągu powojennych lat Maria miała wiele kłopotów wynikających z uzależnienia od leków i narkotyków, następstwa wojennego stresu[4], ale wdzięczni Żydzi, którzy nigdy nie zapomnieli o jej bohaterstwie, pomagali jej przetrwać trudne lata[1]. Od 1981 r. zamieszkała w berlińskiej dzielnicy Kreuzberg, gdzie prowadziła lecznicę dla zwierząt. W 1986 r. opublikowała wspomnienia w formie biografii, znane szerszej publiczności pt. Bij w werbel i nie lękaj się. Wspomnienia.
W 1987 r. została odznaczona medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata za uratowanie podczas wojny kilkudziesięciu Żydów, natomiast w 1989 r. otrzymała Order Zasługi Landu Berlin[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Maria von Maltzan (Gmina Milicz). edukacja.barycz.pl. [dostęp 2016-05-04].
- ↑ Maria von Maltzan. auschwitz.dk. [dostęp 2016-05-04].
- ↑ Maria von Maltzan – Jad Waszem (ang.)
- ↑ Beata Maciejewska, Maria von Maltzan czyli żywot hrabiny niepokornej, „Gazeta Wyborcza” 23.05.2010 [dostęp 13.12.2010]