Lifta

Lifta
‏‏لفتا‎‎
	; Ruiny wioski Lifta
Państwo	Mandat Palestyny
Dystrykt	Dystrykt Jerozolimy
Wysokość	675 m n.p.m.
Populacja (1945); • liczba ludności	; 2550
Data zniszczenia	1 stycznia 1948
Powód zniszczenia	atak Irgunu
Obecnie	Zachodnia Jerozolima
	Położenie na mapie Mandatu Palestyny Lifta
	31°47′44″N 35°08′39″E/31,795556 35,144167
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Lifta (arab. ‏لفتا‎, hebr. ‏ליפתא‎) – nieistniejąca już palestyńska wieś, która była położona w Dystrykcie Jerozolimy w Mandacie Palestyny. Wieś została wyludniona i zniszczona podczas wojny domowej w Mandacie Palestyny, po ataku żydowskiej organizacji paramilitarnej Irgun Cewai Leumi w dniu 1 stycznia 1948.

Położenie

Wieś Lifta leżała wśród Wzgórz Judzkich, przy samym wjeździe od zachodu do miasta Jerozolima. Według danych z 1945 do wsi należały ziemie o powierzchni 8743 ha. We wsi mieszkało wówczas 90 osób^[1].

własność gruntów	powierzchnia gruntów (hektary)
Muzułmanie	7780
Żydzi	756
publiczne	207
Razem	8 743

Rodzaj użytkowanych gruntów	Muzułmanie (hektary)	Żydzi (hektary)
uprawy oliwek	1044	0
uprawy zbóż	3248	288
nieużytki	4415	366
zabudowane	324	102

Historia

Miejsce było zamieszkałe już w czasach Starożytnych. Stary Testament określa to miejsce jako Neftoach (hebr. ‏נפתח‎), będący granicą pomiędzy pokoleniem Judy i pokoleniem Benjamina. Był to najbardziej wysunięty na północ punkt graniczny pokolenia Judy^[2]. W czasach panowania rzymskiego i panowania bizantyjskiego nazywano je Nephtho. Krzyżowcy nazywali je Clepsta.

W 1596 wieś zamieszkiwało 396 mieszkańców, którzy płacili podatki z uprawy pszenicy, jęczmienia, oliwek, owoców i winogron^[3].

W 1834 doszło tutaj do ludowego powstania, na czele którego stanął al-Kasim al-Szejk Ahmad. Egipski generał Ibrahim Pasza rozbił sił miejscowych powstańców, jednak Kasim al-Ahmad ufortyfikował się w rejonie Nablusu^[4].

Gdy w 1917 Brytyjczycy zajmowali Palestynę, mieszkańcy Lifty przywitali ich z białymi flagami, wręczając symboliczne klucze do wsi^[5]. W okresie panowania Brytyjczyków Lifta była średniej wielkości wsią, którą w 1945 zamieszkiwało 2550 mieszkańców, w większości muzułmanów. We wsi znajdował się jeden meczet, dwie kawiarnie, klub społeczny i kilka sklepów. Były tu także dwie szkoły, jedna dla chłopców i jedna dla dziewcząt^[1].

Przyjęta w listopadzie 1947 Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181 stwierdzała, że Lifta z okolicznymi wsiami będą częścią międzynarodowej strefy Jerozolimy. Niemal natychmiast po tym wybuchła wojna domowa w Palestynie. Wieś była położona w ważnym strategicznie miejscu, umożliwiającym prowadzenie ataków na żydowskie konwoje do Jerozolimy. W odpowiedzi siły żydowskich organizacji paramilitarnych Hagana, Irgun i Lechi przeprowadzały odwetowe rajdy na wieś. Na początku grudnia Wysoka Komisja Arabska nakazała ewakuację wszystkich kobiet i dzieci z Lifty. Pod koniec grudnia we wsi rzucono granat ręczny w kierunku żydowskiego autobusu. Następnego dnia członkowie Gangu Abrahama Sterna zaatakowali kawiarnię w Lifcie, zabijając sześć osób i raniąc następne siedem^[1]. Po tym ataku większość mieszkańców uciekła.

Po wojnie o niepodległość większość terenów wioski znalazła się po stronie izraelskiej. Władze podjęły nieudaną próbę zasiedlenia wioski żydowskimi imigrantami z Jemenu. Ostatecznie opuszczona wieś pozostała jako rezerwat przyrody.

Miejsce obecnie

Palestyński historyk Walid Chalidi, tak opisał pozostałości wsi Lifta^[1]:

Większość domów stoi pusta, choć niektóre zostały przywrócone do użytku przez rodziny żydowskie. Zbudowany na wiosnę basen z Wadi al-Shami leży w gruzach. Po stronie północnej miejscowości wciąż są widoczne meczet i klub. Obok meczetu, po stronie zachodniej, znajduje się cmentarz porośnięty krzewami i dziką trawą.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Welcome To Lifta. [w:] Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 2011-05-12]. (ang.).
↑ Nephtoah. [w:] Bible Dictionary [on-line]. [dostęp 2011-05-12]. (ang.).
↑ Historical Geography of Palestine, Transjordan and Southern Syria in the Late 16th Century. W: Wolf-Dieter Hütteroth, Kamal Abdulfattah: Vorstand der Fränkischen Geographischen Gesellschaft. Wyd. 5. Erlangen, Germany: Erlanger Geographische Arbeiten, 1977, s. 115. (niem.).
↑ Walid Chalidi: All That Remains. Washington D.C.: Institute for Palestine Studies, 1992, s. 301. ISBN 0-88728-224-5.
↑ Major Vivian Gilbert: The Romance of the last Crusade. London: 1936, s. 157–168.

[lifta-1] Welcome To Lifta. [w:] Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 2011-05-12]. (ang.).

[2] Nephtoah. [w:] Bible Dictionary [on-line]. [dostęp 2011-05-12]. (ang.).

[3] Historical Geography of Palestine, Transjordan and Southern Syria in the Late 16th Century. W: Wolf-Dieter Hütteroth, Kamal Abdulfattah: Vorstand der Fränkischen Geographischen Gesellschaft. Wyd. 5. Erlangen, Germany: Erlanger Geographische Arbeiten, 1977, s. 115. (niem.).

[4] Walid Chalidi: All That Remains. Washington D.C.: Institute for Palestine Studies, 1992, s. 301. ISBN 0-88728-224-5.

[5] Major Vivian Gilbert: The Romance of the last Crusade. London: 1936, s. 157–168.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Dystrykt Akki	Al-Amka Al-Bassa Al-Birwa Arab as-Samnija Chirbat Dżiddin Chirbat Iribbin Dajr al-Kasi Ad-Damun Al-Ghabisijja Ikrit Al-Kabri Kafar Inan Kuwajkat Al-Manszijja Al-Mansura Mi’ar An-Nabi Rubin An-Nahr Ar-Ruwajs As-Sumajrijja Suhmata Suruh At-Tall Tarbicha Tarszicha Umm al-Faradż Az-Zib
Dystrykt Bajsanu	Arab al-Arida Arab al-Bawati Arab as-Safa Al-Aszrafija Bajsan Al-Bira Al-Chunajzir Danna Dżabbul Farwana Al-Fatur Al-Ghazzawija Al-Hamidija Al-Hamra Jubla Kafra Kaukab al-Hawa Kumja Masil al-Dżizl Al-Mazar Al-Murassas As-Sachina As-Samirija Sirin At-Taka Tall asz-Szauk At-Tira Umm Adżra Umm Sabuna Zaba Az-Zawija
Dystrykt Beer Szewy	Audża al-Hafir Al-Chalasa Al-Dżammama Al-Imara
Dystrykt Dżaninu	Ajn al-Mansi Al-Dżaufa Ladżdżun Al-Mazar Nuris Zirin
Dystrykt Gazy	Arab Sukrir Bajt Affa Bajt Daras Bajt Dżirdża Bajt Tima Barbara Barka Al-Batani al-Gharbi Al-Batani asz-Szarki Bil’in Burajr Al-Chisas Dajr Sunajd Dimra Al-Dżaladija Al-Dżija Dżulis Al-Dżura Dżusajr Al-Faludża Hamama Hatta Hiribja Hudż Hulajkat Ibdis Irak al-Manszija Irak Suwajdan Isdud Jasur Karatija Kastina Kaufacha Kaukaba Al-Masmija al-Kabira Al-Masmija as-Sagira Al-Muharraka Nadżd Ni’ilja As-Sawafir al-Gharbija As-Sawafir asz-Szamalija As-Sawafir asz-Szarkija Simsim Summil Tall at-Turmus
Dystrykt Hajfy	Abu Szusza Abu Zurajk Ajn Ghazal Ajn Haud Arab al-Fukara Arab an-Nufajat Arab Zahrat ad-Dumajri Atlit Balad asz-Szajch Barrat Kisarja Burajka Al-Burdż Al-Butajmat Chirbat Kumbaza Chirbat Lid Chirbat as-Sarkas Chirbat Sasa Chirbat as-Sawamir Chirbat asz-Szuna Chubbajza Dalijat ar-Rauha Ad-Dumun Dżaba Al-Dżalama Al-Ghubaja al-Fauka Al-Ghubaja at-Tahta Hausza Idżzim Jadżur Kabara Al-Kafrajn Kafr Lam Kamun Kannir Al-Kasajir Kira Kisarja Al-Manara Al-Mansi Al-Mansura Al-Mazar An-Naghnaghijja Ar-Rihanija Sabbarin As-Sarafand As-Sindijana Tantura At-Tira Umm asz-Szauf Umm az-Zinat Wa’arat as-Sarris Wadi Ara
Dystrykt Hebronu	Adżdżur Bajt Dżibrin Bajt Nattif Barkusja Dajr ad-Dubban Dajr an-Nachchas Ad-Dawajima Al-Kubajba Kudna Mughallis Ra’na Tall as-Safi Umm Burdż Zajta Az-Zakarija Zikrin
Dystrykt Jafy	Al-Abbasijja Abu Kabir Abu Kiszk Bajt Dadżan Bijar Adas Al-Chajrija Al-Dżammasin al-Gharbi Al-Dżammasin asz-Szarki Dżarisza Fadżdża Idżlil al-Kiblija Idżlil asz-Szamalija Jazur Kafar Ana Al-Masdżid al-Haram Al-Masudija Al-Mirr Al-Muwajlih Rantija As-Safirija Sakija Salama As-Sawalima Asz-Szajch Muwannis Wilhelma
Dystrykt Jerozolimy	En Kerem Akkur Allar Artuf Bajt Itab Bajt Mahsir Bajt Nakkuba Bajt Sul Bajt Umm al-Majs Al-Burajdż Dajr Aban Dajr Amr Dajr al-Hawa Dajr Jasin Dajr Rafat Dajr asz-Szajch Dżarasz Al-Dżura Islin Ism Allah Iszwa Al-Kabu Kalunja Kasla Al-Kastal Al-Lauz Lifta Al-Malha Nitaf Ras Abu Ammar Sara Saris Sataf Suba Sufla Szajch Badr At-Tannur Al-Umur Al-Waladża
Dystrykt Nazaretu	Indur Malul Al-Mudżajdil Saffurija
Dystrykt Ramli	Abu al-Fadul Abu Szusza Adżandżul Akir Bajt Dżiz Bajt Far Bajt Nabala Bajt Susin Bajt Szanna Al-Barrija Barfilija Baszszit Bir Ma’in Bir Salim Al-Burdż Al-Buwajra Al-Chajma Charruba Chulda Dajr Abu Salama Dajr Ajjub Dajr Muhajsin Dajr Tarif Danijal Ad-Duhajrijja Dżilja Dżimzu Al-Hadisa Idnibba Innaba Jibna Katra Kazaza Al-Kubab Al-Kubajba Kula Al-Kunajisa Al-Latrun Lidda Al-Madżar Madżdal Jaba Al-Muchajzin Al-Mansura Al-Muzajri’a An-Na’ani An-Nabi Rubin Ramla Sadżad Sajdun Salbit Sarafand al-Amar Sarafand al-Charab Szahma Szilta At-Tina At-Tira Umm Kalcha Wadi Hunajn Zakarijja Zarnuka
Dystrykt Safedu	Abil al-Kamah Al-Abisijja Akbara Ajn az-Zajtun Alma Ammuka Arab asz-Szamalina Arab az-Zubajd Bajsamun Birijja Al-Butajha Al-Buwajzijja Al-Chalisa Chan ad-Duwajr Chijam al-Walid Al-Chisas Dajszum Dallata Ad-Dawwara Ad-Dirbaszijja Ad-Dirdara Dżahula Al-Dżauna Dżubb Jusuf Fara Farradijja Fir’im Ghabbatijja Ghuraba Al-Hamra Harrawi Hunin Al-Husajnijja Jarda Kabba’a Kadas Kaddita Al-Kudajrijja Kafar Birim Kajtijja Karraza Kirad al-Bakkara Kirad al-Ghannama Lazzaza Madahil Al-Malkijja Mallaha Al-Manara Al-Mansura Mansurat al-Chajt Al-Manszijja Marus Mirun Mughar al-Chajt Al-Muftachira Al-Muntar An-Nabi Jusza An-Naima Ar-Ras al-Ahmar Sabalan Safsaf Saliha As-Salihijja As-Sammui As-Sanbarija Sa’sa Asz-Szauka at-Tahta Asz-Szuna Tajtaba Tulajl Al-Ulmanija Al-Urajfija Al-Wajzija Az-Zahirijja at-Tahta Az-Zangharija Az-Zawija Az-Zuk al-Faukani Az-Zuk at-Tahtani
Dystrykt Tyberiady	Aulam Ad-Dalhamija Chirbat al-Wara as-Sauda Ghuwajr Abu Szusza Hadasa Al-Hamma Hittin Jakuk Kafar Sabat Lubja Madhar Al-Madżdal Al-Manara Al-Mansura Al-Manszija Nasir ad-Din Nimrin An-Nukajb As-Samakija Samach As-Samra Asz-Szadżara At-Tabigha Al-Ubajdijja
Dystrykt Tulkarm	Bajjarat Hannun Al-Dżalama Chirbat al-Manszija Chirbat az-Zababida Chirbat Bajt Lid Chirbat Zalafa Fardisja Ghabat Kafar Sur Kafr Saba Kakun Al-Manszija Miska Ramal Zajta Tabsur Umm Chalid Wadi al-Hawaris Wadi Kabbani