Jaroslav Kvapil
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Jaroslav Kvapil (ur. 25 września 1868 w Chudenicach, zm. 10 stycznia 1950 w Pradze) – czeski reżyser, dramatopisarz i poeta; mąż aktorki Hany Kvapilovej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Studiował na fakultetach medycznym i filozoficznym czeskiego uniwersytetu w Pradze. Potem poświęcił się dziennikarstwu (1891-94 Hlas národa, 1894-98 Národní listy), literaturze i teatrowi. W latach 1898–1904 redagował cykl Zlatá Praha i 1897-1925 Ottova Světová knihovna. Reżyser (z 1900 r.), dramaturg i szef części dramatycznej Teatru Narodowego (1911-18), potem reżyser Teatru Miejskiego na Vinohradach (1921-28). Jako reżyser nawiązywał do światowych trendów teatralnych (M. Reinhardt, K.S. Stanislavskij) i w ten sposób został pionierem nowoczesnej reżyserii czeskiej, zwłaszcza w dramatach Williama Shakespeara i Henrika Ibsena. W dziełach poetyckich przeszedł z reminiscencji na symbolizm francuski (Padající hvězdy, 1889; Růžový keř, 1890) i na liryczne i śpiewne wyrażanie przeżyć oraz uczuć (Liber aureus, 1894). Jako dramatopisarz znany z baśni poetyckiej Princezna Pampeliška (1897) i autor libretta opery Antonína Dvořáka Rusalka (premiera w 1901 r.). Także tłumacz dzieł dramatycznych autorów światowych (B. M. Bjoernson, Henrik Ibsen) oraz autor pamiętników O čem vím (1932). Po wybuchu I wojny światowej jeden z uczestników krajowego ruchu oporu. Wiosną 1917 r. współinicjator Manifestu Pisarzy Czeskich. W czasach II wojny światowej i okupacji niemieckiej członek ruchu oporu (grupa Lípa, organizacja Přípravný národně revoluční výbor). Ujęty przez Gestapo i w latach 1944–1945 trzymany w więzieniach faszystowskich.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Josef Tomeš i kol., Český biografický slovník XX. století 2, Praga 1999, ISBN 80-7185-246-5.
- ISNI: 0000000108768469, 0000000368546854, 0000000368546846
- VIAF: 19810510
- LCCN: n82113175
- GND: 118778293
- BnF: 129656708
- SUDOC: 059375094
- NLA: 66170728
- NKC: jk01071151
- BNE: XX5199002
- NTA: 14028690X
- CiNii: DA08418289
- Open Library: OL161942A
- PLWABN: 9810643428105606
- NUKAT: n2004250126
- J9U: 987007271722505171
- LNB: 000113482
- NSK: 000732552
- CONOR: 23722083
- ΕΒΕ: 286296
- KRNLK: KAC201514127
- LIH: LNB:Bek4;=Bm
- RISM: people/30053533