Przejdź do zawartości

Jan Garbarek

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Garbarek
Ilustracja
Jan Garbarek live w Atenach (2007)
Data i miejsce urodzenia

4 marca 1947
Mysen

Pochodzenie

Norwegia

Instrumenty

saksofon

Gatunki

Jazz

Aktywność

od 1970

Wydawnictwo

ECM Records

Zespoły
Jan Garbarek Group
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Jan Garbarek (ur. 4 marca 1947 w Mysen w Norwegii[1]) – norweski saksofonista; jeden z najbardziej znanych współczesnych muzyków jazzowych na świecie[2][3][4][5], uważany za ojca skandynawskiej sceny jazzowej[6][7].

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]
Koncert w Hasselt, Belgia 2007

Grę na saksofonie rozpoczął w wieku czternastu lat po usłyszeniu w radiu muzyki Johna Coltrane’a. Jego pierwszą płytą wydaną przez monachijski ECM (w którym wydał niemal wszystkie albumy) była nagrana w 1970 roku wspólnie z gitarzystą Terjem Rypdalem, basistą Arildem Andersenem oraz perkusistą Jonem Cristensenem Afric Pepperbird, na której usłyszeć można pewne elementy muzyki afrykańskiej.

Jego współpraca z Bobo Stensonem zaowocowała płytami: Sart – 1971, Witchi-Tai-To – 1973 oraz Dansere – 1975 W 2012 roku ukazało się wydawnictwo Dansere, zawierające te trzy płyty.

W latach 70. występował głównie wspólnie z pianistą Keithem Jarrettem, basistą Palle Danielssonem oraz Jonem Cristensenem jako tzw. Kwartet Europejski. Nagrał z nimi następujące płyty:

  • Belonging – 1974
  • My Song – 1977
  • Personal Mountains – 1979 – wydany w 1989 roku, album koncertowy
  • Nude Ants – 1979 – album koncertowy
  • Sleeper – Tokyo, April 16, 1979 – 1979 – wydany w 2012 roku, album koncertowy

Nagrywał także z Kennym Wheelerem (Deer Wan), Ralphem Townerem (Solstice, Sounds and Shadows), Egberto Gismontim (Sol Do Meio Dia, Magico), Davidem Darlingiem (Cycles) .

Od lat ’80 XX w. można zauważyć w twórczości Garbarka coraz wyraźniejsze wpływy muzyki etnicznej z różnych stron świata:

Z sukcesem spotkała się jego współpraca z brytyjskim męskim kwartetem wokalnym The Hilliard Ensemble. Wspólnie nagrali trzy płyty: Officium – 1993, Mnemosyne – 1998, oraz Officium Novum - 2010, na których zawarte zostały niepowtarzalne opracowania kilkusetletnich pieśni liturgicznych. Kwartet wykonuje głównie muzykę średniowieczną, m.in. chorał gregoriański, saksofon Garbarka jest piątym głosem[8].

Wydana w 2004 roku płyta In Praise of Dreams, to trudny do skatalogowania efekt kooperacji z perkusistą Manu Katchém oraz altowiolistką Kim Kashkashian.

Rodzina

[edytuj | edytuj kod]

Odnośnie jego polskiego pochodzenia narosło wiele wątpliwości. W jednym z wywiadów prasowych powiedział:
– Ilekroć pada twoje nazwisko, zaraz pojawiają się pytania, czy masz coś wspólnego z naszym krajem?
– Tak, mój ojciec jest Polakiem z pochodzenia, a wśród miast, które pojawiają się w jego opowieściach rodzinnych, znajdują się Jasło i Krosno. Wiele z nim rozmawiałem na temat Polski, jednak osobiście nie czuję w sobie nic z Polaka. Wiem natomiast, że to co gram, jest bardzo w waszym kraju cenione[9].

Ojciec saksofonisty przebywał w czasie wojny w obozie jenieckim. Piosenkarka i kompozytorka Anja Garbarek jest córką Jana[10].

Dyskografia

[edytuj | edytuj kod]
Jan Garbarek
Tytuł Dane dot. albumu Pozycja na liście Certyfikat
NOR
[11] 		GER
[12] 		AUT
[13] 		FRA
[14] 		SWE
[15] 		POL
[16]
I Took Up The Runes
  • Data: 1990[17]
  • Wydawca: ECM
 6 – – – – —
Visible World
  • Data: 1996[18]
  • Wydawca: ECM
 20 37 – – 44 —
  • NOR: złota płyta[19]
Rites
  • Data: 1998[20]
  • Wydawca: ECM
 7 39 – 64 – —
In Praise Of Dreams
  • Data: 21 września 2004[21]
  • Wydawca: ECM
 13 24 63 101 – 36
"—" album nie był notowany.
Jan Garbarek Group
Tytuł Dane dot. albumu Pozycja na liście Certyfikat
USA Jazz
[22] 		NOR
[11] 		GER
[12] 		FRA
[14]
Twelve Moons
  • Data: kwiecień 1993[23]
  • Wydawca: ECM
 – 5 – –
Dresden - Jan Garbarek Group In Concert
  • Data: 4 września 2009[24]
  • Wydawca: ECM
 22 3 22 112
  • POL: złota płyta[25]
"—" album nie był notowany.
Współpraca
Tytuł Dane dot. albumu Pozycja na liście Certyfikat
USA Jazz
[22] 		NOR
[11] 		GER
[12] 		AUT
[13] 		FRA
[14] 		SWE
[15] 		POL
[16]
Briskeby Blues
(Jan Erik Vold with Jan Garbarek Quartet)
  • Data: 1969[26]
  • Wydawca: Philips
 – 9 – – – – —
Luminessence (oraz Keith Jarrett)
  • Data: 1975[27]
  • Wydawca: ECM
 33 – – – – – —
Eventyr (oraz Nana Vasconcelos, John Abercrombie)
  • Data: 1981[28]
  • Wydawca: ECM
 – 2 – – – – —
Officium (Jan Garbarek & The Hilliard Ensemble)
  • Data: wrzesień 1994[29]
  • Wydawca: ECM
 – 9 – – – 24 44
  • NOR: złota płyta[19]
Mnemosyne (Jan Garbarek & The Hilliard Ensemble)
  • Data: 13 kwietnia 1999[30]
  • Wydawca: ECM
 – 3 – – – – —
Universal Syncopations (oraz Miroslav Vitous,
John McLaughlin, Chick Corea, Jack DeJohnette)
  • Data: 29 września 2003[31]
  • Wydawca: ECM
 – 16 – – – – —
Officium novum (Jan Garbarek & The Hilliard Ensemble)
  • Data: 17 września 2010[32]
  • Wydawca: ECM
 – 5 39 51 170 – 31
Sleeper (oraz Keith Jarrett,
Palle Danielsson, Jon Christensen)
  • Data: 13 lipca 2012
  • Wydawca: ECM
 – – 24 – – – —
Magico: Carta de Amor
(oraz Egberto Gismonti, Charlie Haden)
  • Data: 6 listopada 2012[33]
  • Wydawca: ECM
 23 – 86 – – – —
"—" album nie był notowany.

Nagrody i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]
Rok Kategoria Tytułem Nagroda Nota Źródło
1978 Årets Spesialpris Jan Garbarek Spellemannprisen Laur [34]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Scott Yanow: Jan Garbarek Biography. allmusic.com. [dostęp 2016-09-29]. (ang.).
  2. ↑ In Praise of Jan Garbarek. themusicandmythof.wordpress.com, 20 lutego 2013. [dostęp 2013-05-18]. (ang.).
  3. ↑ Jan Garbarek. stageplanet.net. [dostęp 2013-05-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-12)]. (ang.).
  4. ↑ JAN GARBAREK GROUP ft. TRILOK GURTU. kinosiska.si, 21 listopada 2012. [dostęp 2013-05-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-19)]. (ang.).
  5. ↑ John Fordham: 50 great moments in jazz: Jan Garbarek, ECM Records and the 70s European renaissance. The Guardian, 28 marca 2011. [dostęp 2013-05-18]. (ang.).
  6. ↑ Jazz master Garbarek set for İstanbul. Today's Zaman, 23 lutego 2012. [dostęp 2013-05-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-24)]. (ang.).
  7. ↑ Katowice JazzArt Festival - Jan Garbarek & The Hilliard Ensemble. Jazz Art Festival Katowice. [dostęp 2013-05-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-19)].
  8. ↑ Piąty głos Jana Garbarka. Dziennik Polski, 30 kwietnia 2009. [dostęp 2009-05-04]. (pol.).
  9. ↑ Źródło: wywiad przeprowadzony przez Piotra Iwickiego; cytowane za Magazynem Muzycznym RUAH.
  10. ↑ Andy Kellman: Anja Garbarek Biography. allmusic.com. [dostęp 2011-12-21]. (ang.).
  11. ↑ a b c Jan Garbarek Norwegian Albums Chart. norwegiancharts.com. [dostęp 2016-01-29]. (ang.).
  12. ↑ a b c Jan Garbarek/Longplay-Chartverfolgung. musicline.de. [dostęp 2016-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-02-02)]. (niem.).
  13. ↑ a b Jan Garbarek Austrian Albums Chart. austriancharts.at. [dostęp 2016-01-29]. (niem.).
  14. ↑ a b c Jan Garbarek French Albums Chart. lescharts.com. [dostęp 2016-01-29]. (ang.).
  15. ↑ a b Jan Garbarek Swedish Albums Chart. swedishcharts.com. [dostęp 2016-01-29]. (ang.).
  16. ↑ a b OLiS - sprzedaż w okresie 11.10.2004 – 17.10.2004. olis.onyx.pl. [dostęp 2016-01-29]. (pol.).
    OLiS - sprzedaż w okresie 27.09.2010 – 03.10.2010. olis.onyx.pl. [dostęp 2016-01-29]. (pol.).
    OLiS - sprzedaż w okresie 05.03.2001 – 11.03.2001. olis.onyx.pl. [dostęp 2016-01-29]. (pol.).
  17. ↑ Jan Garbarek – I Took Up The Runes. discogs.com. [dostęp 2016-01-29]. (ang.).
  18. ↑ Jan Garbarek – Visible World. discogs.com. [dostęp 2016-01-29]. (ang.).
  19. ↑ a b IFPI Norsk platebransje. ifpi.no. [dostęp 2016-01-17]. (norw.).
  20. ↑ Jan Garbarek – Rites. discogs.com. [dostęp 2016-01-29]. (ang.).
  21. ↑ Thom Jurek: Jan Garbarek In Praise of Dreams review. allmusic.com. [dostęp 2016-01-29]. (ang.).
  22. ↑ a b Jan Garbarek BIllboard Chart History. allmusic.com. [dostęp 2016-01-29]. (ang.).
    Jan Garbarek Billboard Chart History. billboard.com. [dostęp 2016-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-03)]. (ang.).
  23. ↑ Jan Garbarek Group – Twelve Moons. discogs.com. [dostęp 2016-01-29]. (ang.).
  24. ↑ Jan Garbarek Group – Dresden (In Concert). discogs.com. [dostęp 2016-01-29]. (ang.).
  25. ↑ ZPAV: złote płyty 2010. bestsellery.zpav.pl. [dostęp 2016-01-29]. (pol.).
  26. ↑ Jan Erik Vold with Jan Garbarek Quartet – Briskeby Blues. discogs.com. [dostęp 2016-01-29]. (ang.).
  27. ↑ Keith Jarrett / Jan Garbarek – Luminessence. discogs.com. [dostęp 2016-01-29]. (ang.).
  28. ↑ Jan Garbarek, Nana Vasconcelos*, John Abercrombie – Eventyr. discogs.com. [dostęp 2016-01-29]. (ang.).
  29. ↑ Jan Garbarek / The Hilliard Ensemble – Officium. discogs.com. [dostęp 2016-01-29]. (ang.).
  30. ↑ Richard S. Ginell: Jan Garbarek / The Hilliard Ensemble Mnemosyne review. allmusic.com. [dostęp 2016-01-29]. (ang.).
  31. ↑ Miroslav Vitous – Universal Syncopations. discogs.com. [dostęp 2016-01-29]. (ang.).
  32. ↑ Jan Garbarek / The Hilliard Ensemble – Officium Novum. discogs.com. [dostęp 2016-01-29]. (ang.).
  33. ↑ Thom Jurek: Jan Garbarek Magico: Carta de Amor review. allmusic.com. [dostęp 2016-01-29]. (ang.).
  34. ↑ Spellemannprisen (wyszukaj "Jan Garbarek" pod "SØK I ARKIVET"). spellemann.no. [dostęp 2016-01-16]. (norw.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Garbarek&oldid=74588824”