Hsp90
Hsp90 (z ang. heat shock protein 90) – białko z rodziny białek szoku cieplnego, należące do białek chaperonowych (opiekuńczych)[1].
Hsp90 występuje u eubakterii i wszystkich eukariontów, ale wydaje się być nieobecne w komórkach archeowców[2]. Cytoplazmatyczne Hsp90 jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania komórek eukariontów w każdej sytuacji, natomiast u bakterii produkt białkowy bakteryjnego homologu genu HtpG jest zbędny w warunkach innych niż szok cieplny[3]. Na poziomie molekularnym białko Hsp90 odpowiada za pomoc w zwijaniu innych białek, m.in. stąd wynika jego ochronna rola polegająca na stabilizacji białek w czasie szoku cieplnego. Hsp90 oddziałuje z ponad 10% białek, wliczając w to białka związane z procesem nowotworzenia np. białkiem p53[4]. W związku z tym, inhibitory białka Hsp90, takie jak geldanamycyna i jej analogii, są intensywnie badane jako leki przeciwnowotworowe[5].
Białka szoku cieplnego, wliczając w to Hsp90, są jednymi z najintensywniej produkowanych białek (ok. 1–2% wszystkich białek; dodatkowo w warunkach stresu, gdy ulegają intensywnej produkcji, ich ilość może wynosić 4–6%)[6]. Ponadto, białka te są wysoko konserwowane ewolucyjnie (60% identyczności sekwencyjnej między drożdżowym i ludzkim Hsp90α)[2].
Izoformy
[edytuj | edytuj kod]U ssaków, obecne są przynajmniej dwa geny kodujące cytoplazmatyczne formy białka Hsp90 (identyczność na poziomie sekwencji dla Hsp90α i Hsp90β wynosi 85%). Obie formy powstały najprawdopodobniej w wyniku duplikacji genów wiele milionów lat temu[2].
W sumie u ludzi jest 5 funkcjonalnych genów kodujących następujące izoformy[7]:
| rodzina | lokalizacja | podrodzina | gen | białko |
|---|---|---|---|---|
| HSP90A | cytoplazma | HSP90AA (Forma indukowalna) |
HSP90AA1 | Hsp90-α1 |
| HSP90AA2 | Hsp90-α2 | |||
| HSP90AB (Forma ulegająca ciągłej ekspresji) |
HSP90AB1 | Hsp90-β | ||
| HSP90B | retikulum endoplazmatyczne | HSP90B1 | Endoplasmina GRP-94 | |
| TRAP | mitochondrium | TRAP1 | białko związane z receptorem TNF |
Ponadto, istnieje 12 pseudogenów Hsp90 - genów, które nie ulegają ekspresji. Dodatkowo, wykryto trzeci wariant cytoplazmatyczny Hsp90N (pozbawiony domeny wiążącej ATP).[8] Jednak, po bardziej szczegółowej analizie okazało się, że izoforma ta nie istnieje i jest artefaktem klonowania.[9]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Csermely P, Schnaider T, Soti C, Prohászka Z, Nardai G. The 90-kDa molecular chaperone family: structure, function, and clinical applications. A comprehensive review. „Pharmacol Ther”. 79. 2, s. 129-168, 1998. DOI: 10.1016/S0163-7258(98)00013-8. PMID: 9749880.
- ↑ a b c Chen B, Zhong D, Monteiro A. Comparative genomics and evolution of the HSP90 family of genes across all kingdoms of organisms. „BMC Genomics”. 7, s. 156, 2006. DOI: 10.1186/1471-2164-7-156. PMID: 16780600.
- ↑ Thomas JG, Baneyx F. Roles of the Escherichia coli small heat shock proteins IbpA and IbpB in thermal stress management: comparison with ClpA, ClpB, and HtpG In vivo. „J Bacteriol”. 180. 19, s. 5165-5172, 1998. PMID: 9748451. PMCID: PMC107554.
- ↑ Didier Picard: Hsp90 interactors. 2014-08. [dostęp 2014-10-28].
- ↑ R. Garcia-Carbonero, A. Carnero, L. Paz-Ares. Inhibition of HSP90 molecular chaperones: moving into the clinic. „Lancet Oncol”. 14 (9), s. e358-e369, 2013. DOI: 10.1016/S1470-2045(13)70169-4. PMID: 23896275.
- ↑ G. Crevel, H. Bates, H. Huikeshoven, S. Cotterill. The Drosophila Dpit47 protein is a nuclear Hsp90 co-chaperone that interacts with DNA polymerase alpha. „J Cell Sci”. 114 (Pt 11), s. 2015-2025, 2001. PMID: 11493638.
- ↑ B. Chen, WH. Piel, L. Gui, E. Bruford i inni. The HSP90 family of genes in the human genome: insights into their divergence and evolution.. „Genomics”. 86 (6), s. 627-37, Dec 2005. DOI: 10.1016/j.ygeno.2005.08.012. PMID: 16269234.
- ↑ N. Grammatikakis, A. Vultur, CV. Ramana, A. Siganou i inni. The role of Hsp90N, a new member of the Hsp90 family, in signal transduction and neoplastic transformation.. „J Biol Chem”. 277 (10), s. 8312-20, Mar 2002. DOI: 10.1074/jbc.M109200200. PMID: 11751906.
- ↑ A. Zurawska, J. Urbanski, P. Bieganowski. Hsp90n - An accidental product of a fortuitous chromosomal translocation rather than a regular Hsp90 family member of human proteome.. „Biochim Biophys Acta”. 1784 (11), s. 1844-6, Nov 2008. DOI: 10.1016/j.bbapap.2008.06.013. PMID: 18638579.