Krowianka
Krowianka (łac. variola vaccinia) – wirusowa choroba zakaźna występująca u bydła domowego i świń wywoływana przez wirusa krowianki (VACV, poxvirus officinale, występuje endemicznie w Eurazji[1]), wirusa ospy krów (CPXV[2], poxvirus bovis)[3] lub wirusa ospy kotów (u ludzi), należące do rodziny Orthopoxvirus[4][5]. Wirus krowianki o niewyjaśnionym pochodzeniu używany był do szczepień przeciwko ospie prawdziwej. Pierwszego szczepienia dokonał angielski lekarz – Edward Jenner, który użył wirusa ospy krów.
Objawy
[edytuj | edytuj kod]Okres inkubacji u krów wynosi od 4 do 8 dni, natomiast u świń 2 dni[3].
- Bydło domowe – objawy są podobne do objawów ospy krów. Dotyczą one głównie wymienia i mają postać zmian skórnych. Choroba trwa od 4 do 6 tygodni. Kończy się wyzdrowieniem.
- Świnie – u świń, zwłaszcza zaś u prosiąt występują zmiany na skórze.
Zachorowania u ludzi (zoonoza)
[edytuj | edytuj kod]| Variola vaccinia | |
| |
| Klasyfikacje | |
| ICD-10 | |
|---|---|
Człowiek choruje rzadko, dotychczas opisano około 150 zachorowań[4]. Z opisanej serii przypadków zarażeń ludzi od szczurów i choroby u dziewczynki z Finlandii wysuwają się następujące objawy infekcji[5][6]:
- wysypka pęcherzykowo-grudkowa (tylko u ośmiu pacjentów opisano zmiany uogólnione, z czego czterech chorowało na atopowe zapalenie skóry, jeden na chorobę Dariera i jeden na alergiczny nieżyt nosa[4])
- złe samopoczucie
- gorączka
- zapalenie migdałków
- powiększenie węzłów chłonnych.
Powyższe objawy mogą być nieobecne lub nieznacznie wyrażone u osób szczepionych uprzednio wirusem krowianki[5]. Rokowanie jest bardzo dobre, dotychczas opisano jedynie dwa przypadki śmierci u osób z upośledzonym układem odpornościowym[4][7].
Rozpoznawanie
[edytuj | edytuj kod]Charakterystyczny przebieg choroby jest wystarczający do rozpoznania. Dodatkową informacją pomagającą zdiagnozować chorobę jest wystąpienie zachorowań w gospodarstwach, w których obsługa była szczepiona na ospę.
Leczenie
[edytuj | edytuj kod]Leczenie objawowe.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Dina Alzhanova, Klaus Früh, Modulation of the host immune response by cowpox virus, „Microbes and infection / Institut Pasteur”, 12 (12–13), 2010, s. 900–909, DOI: 10.1016/j.micinf.2010.07.007, ISSN 1286-4579, PMID: 20673807, PMCID: PMC3500136 [dostęp 2017-08-06].
- ↑ Donata Hoffmann i inni, Out of the Reservoir: Phenotypic and Genotypic Characterization of a Novel Cowpox Virus Isolated from a Common Vole, „Journal of Virology”, 89 (21), 2015, s. 10959–10969, DOI: 10.1128/JVI.01195-15, ISSN 0022-538X, PMID: 26311891, PMCID: PMC4621121 [dostęp 2017-08-06].
- ↑ a b Czesław Kaszubkiewicz, Patomorfologia chorób zakaźnych zwierząt, Wydawnictwo Akademii Rolniczej we Wrocławiu, 2002, 12-13, s. 14-15, ISBN 83-87866-59-8.
- ↑ a b c d Krowianka u ludzi w bazie eMedicine [online], 1 sierpnia 2017 [dostęp 2017-08-06].
- ↑ a b c Hartmut Campe i inni, Cowpox Virus Transmission from Pet Rats to Humans, Germany, „Emerging Infectious Diseases”, 15 (5), 2009, s. 777–780, DOI: 10.3201/eid1505.090159, ISSN 1080-6040, PMID: 19402967, PMCID: PMC2687013 [dostęp 2017-08-06].
- ↑ Paula M. Pelkonen i inni, Cowpox with Severe Generalized Eruption, Finland, „Emerging Infectious Diseases”, 9 (11), 2003, s. 1458–1461, DOI: 10.3201/eid0911.020814, ISSN 1080-6040, PMID: 14718092, PMCID: PMC3035531 [dostęp 2017-08-06].
- ↑ D. Baxby, M. Bennett, B. Getty, Human cowpox 1969-93: a review based on 54 cases, „The British Journal of Dermatology”, 131 (5), 1994, s. 598–607, ISSN 0007-0963, PMID: 7999588 [dostęp 2017-09-19].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Wachnik, Z., Zarys chorób zakaźnych zwierząt, Warszawa: PWN, 1983 str. 244-245
