Kapsel
Kapsel (nazywany inaczej zamknięciem koronowym) – najpopularniejsze, obok zakrętki, hermetyczne zamknięcie szklanej butelki, zapewniające szczelność, a tym samym trwałość płynu. Twórcą kapsla był w 1892 pochodzący z Irlandii Amerykanin William Painter, który swój wynalazek nazwał Crown Cork[1]. W Polsce zaczęto go stosować na początku lat 60[2].
Kapslem nazywana jest także metalowa przykrywka stanowiąca element zamknięcia butelki wina musującego.
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Kapsel stosowany jest najczęściej przy zamykaniu napojów gazowanych, na przykład piwa lub oranżady. Wykonany jest z blachy stalowej, pokrytej najczęściej warstwą farby z nadrukiem nazwy lub logo producenta. Stronę wewnętrzną kapsla stanowi warstwa tworzywa sztucznego niewpływająca na smak i zapach płynu, pełniąca jednocześnie formę uszczelki. W przeszłości rolę tę pełnił korek. Wymiary kapsli są zestandaryzowane, a ich cechą charakterystyczną jest 21 ząbków przywierających do butelki. Większość kapsli posiada sygnaturę, czyli logo zakładu, który je wyprodukował. Umieszczona jest ona na ząbkach kapsla.
Kapsle zdejmuje się z butelki przy pomocy otwieracza do butelek. Najnowszą generację kapsli stanowią kapsle twist off (niewymagające otwieracza) oraz kapsle twist off-soft touch o 29 ząbkach, dające się odkręcać.
Szczególnym rodzajem kapsli są kapsle zawierające zawleczkę (ring crown lub pull off). Do ich ściągnięcia nie jest wymagany otwieracz do butelek, gdyż jego rolę przejmuje zawleczka, a kapsel zdejmowany jest ręcznie poprzez jej pociągnięcie.
Średnica standardowego kapsla wynosi 26 mm.
Kolekcjonerstwo
[edytuj | edytuj kod]Ze względu na charakter zamknięcia koronowego jako nośnika informacji handlowej, kapsel stanowi przedmiot kolekcjonerski. Najczęściej gromadzone są kapsle piwne, których największe zbiory sięgają setek tysięcy sztuk[3]. W birofilistyce kapsle, obok etykiet, stanowią najchętniej kolekcjonowane akcesoria piwne.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Leszek Rum: Ilustrowany leksykon piwa. Wyd. Kurpisz, Poznań 2005, s. 153
- ↑ Wit-Ar, Zamiast korka - zamknięcia koronowe, „Gazeta Zielonogórska”, 22 sierpnia 1963 [dostęp 2021-01-31].
- ↑ Zestawienie kolekcjonerów zarejestrowanych w międzynarodowym serwisie kolekcjonerów kapsli. [dostęp 2021-06-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].