David Gulpilil
 David Gulpilil (2006) | |
| Imię i nazwisko |
David Gulpilil Ridjimiraril Dalaithngu |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
1 lipca 1953 |
| Data i miejsce śmierci |
29 listopada 2021 |
| Zawód |
aktor, malarz, pisarz, tancerz |
| Współmałżonek |
Robyn Djunginy |
| Lata aktywności |
1971–2019 |
| Strona internetowa | |
David Gulpilil Ridjimiraril Dalaithngu[1] (ur. 1 lipca 1953 w Maningrida, Ziemia Arnhema, Terytorium Północne, Australia, zm. 29 listopada 2021 w Murray Bridge[2]) – australijski aktor, malarz, pisarz i tancerz[3]; Aborygen[4].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Dzieciństwo spędził w buszu. Potem uczęszczał do szkoły misyjnej w Maningrida[5]. Jego umiejętności jako tancerza ceremonialnego zauważył reżyser Nicolas Roeg i zatrudnił go do filmu Walkabout. Film przyniósł sławę 15-letniemu Davidowi, młody Aborygen podróżował po całym świecie i spotykał się ze sławnymi osobistościami. Rozpoczął także jego, trwającą do śmierci, karierę aktorską. Gulpilil był znanym propagatorem kultury aborygeńskiej. Nie zapominał także o swoich korzeniach - w swych wystąpieniach i książkach piętnował rasizm, jakiego doświadczają rdzenni mieszkańcy Australii.
Portret Davida, pędzla Craiga Ruddy otrzymał w 2004 Archibald Prize, najbardziej znaną australijską nagrodę w dziedzinie sztuki.
W 2019 zrezygnował z aktorstwa ze względu na raka płuc[6].
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]Filmy
[edytuj | edytuj kod]- 1971: Walkabout jako czarny chłopak
- 1976: Szalony pies Morgan (Mad Dog Morgan) jako Billy
- 1976: Chłopiec z burzy (Storm Boy) jako Fingerbone Bill
- 1977: Ostatnia fala (The Last Wave) jako Chris Lee
- 1983: Pierwszy krok w kosmos (The Right Stuff) jako Aborygen
- 1986: Krokodyl Dundee (Crocodile Dundee) jako Neville Bell
- 1987: Dark Age jako Adjaral
- 1991: Aż na koniec świata (Bis ans Ende der Welt) jako David
- 1996: Martwe serce (Dead Heart) jako drugi człowiek na pustyni
- 2002: The Tracker jako naganiacz zwierza
- 2002: Polowanie na króliki (Rabbit-Proof Fence) jako Moodoo
- 2005: Propozycja (The Proposition) jako Jacko
- 2006: Dziesięć czółen (Ten Canoes) jako Anegdociarz
- 2008: Australia jako Król Jerzy
- 2012: Chłopiec i gwiazdy (Satellite Boy) jako Jagamarra
- 2013: Kraina Charliego (Charlie’s Country) jako Charlie
- 2016: Goldstone jako Jimmy
- 2017: Ładunek (Cargo) jako Daku
- 2019: Chłopiec z burzy (Storm Boy) jako ojciec Billa Fingerbone
Seriale TV
[edytuj | edytuj kod]- 1995: Klan McGregorów jako Manulpuy
- 2000: Władca zwierząt jako szaman
- 2017: Pozostawieni jako Christopher Sunday
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ David Gulpilil. Listal. [dostęp 2020-11-18]. (ang.).
- ↑ David Gulpilil, a titanic force in Australian cinema, dies after lung cancer diagnosis. theguardian.com. [dostęp 2021-11-29]. (ang.).
- ↑ Alexandra Spring: David Gulpilil: the lessons I learned from Charlie’s Country. „The Guardian”. [dostęp 2020-11-18]. (ang.).
- ↑ Rovi: David Gulpilil Biography. AllMovie. [dostęp 2020-11-18]. (ang.).
- ↑ Derek Rielly: Gulpilil’s long way home. The Australian. [dostęp 2019-09-21]. (ang.).
- ↑ Ekin Karasin: David Gulpilil has lung cancer and has retired from acting. „Daily Mail”. [dostęp 2019-07-07]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- David Gulpilil w bazie IMDb (ang.)
- David Gulpilil w bazie Filmweb