Gimnastyka akrobatyczna

Akrobatyka sportowa – dyscyplina sportowa, która polega na wykonywaniu układów ćwiczeń gimnastycznych o dużym stopniu trudności, obejmuje ćwiczenia kobiet i mężczyzn w parach i grupach, a także ćwiczenia indywidualne i synchroniczne przy wykorzystaniu m.in. trampoliny i ścieżek^[1].

Wstęp

Akrobatyka sportowa obejmuje:

Skoki na trampolinie

Osobny artykuł: Skoki na batucie.

Pierwsze zawody akrobatyczne rozegrano w 1925 r. w Niemczech, a w 1932 r. skoki akrobatyczne mężczyzn dołączono do dyscyplin sportowych rozgrywanych podczas igrzysk olimpijskich w Los Angeles. Następnie wykreślono je z programu igrzysk i ponownie skoki na batucie włączono podczas letnich igrzysk w Sydney w 2000 r.^[2].

Polegają na wykonywaniu ewolucji w powietrzu po odbiciu się od sprężystej powierzchni – batutu. Zawodnik wykonuje 2 układy, jeden obowiązkowy oraz jeden dowolny. Każdy z nich składa się z 10 różnych elementów. Skoki na trampolinie wykonywane przez kobiety oraz mężczyzn zarówno w konkurencji indywidualnej, jak i synchronicznej, podczas której dwóch zawodników wykonuje układy równocześnie na dwóch równoległych trampolinach. Jest sześć klas, w których startują zawodnicy, w zależności od wieku: Pierwszy Krok, klasa młodzieżowa: klasa III, klasa II, klasa I oraz klasa mistrzowska.

Skoki na ścieżce

Zostały zaliczone do akrobatyki sportowej w 1998 r. Dyscyplina ta charakteryzuje się wysoką dynamiką i szybkością wykonywanych elementów. Elementy akrobatyczne wykonywane są z rąk na stopy i ze stóp na stopy w przód i w tył. Zawody rozgrywane są w kategorii kobiet i mężczyzn indywidualnie i drużynowo (drużyna składa się z trzech lub czterech zawodników). Podczas zawodów na ścieżce o długości 25 m (plus dobieg 10 m) i szerokości 1,5 m zawodnik wykonuje 4 (3 w zawodach drużynowych) układy skoków z których każdy składa się z 8 elementów (klasy od 2 do Mistrzowskiej) wykonywanych po kolei bez przerwy. Pierwszy układ eliminacyjny to tzw. układ salt. Elementy w tym układzie nie mogą zawierać więcej niż 180 stopni obrotu wokół własnej osi (pół śruby). Drugi układ to tzw. układ śrubowy, w tym układzie dozwolone są obroty powyżej pół śruby i dodatkowo muszą być wykonane co najmniej dwa salta z obrotem co najmniej o 360 stopni (pełna śruba). Układy 3 i 4 są układami finałowymi w których wykonywane elementy są dowolne jednak każdy układ musi być zakończony saltem.

Ćwiczenia zespołowe

Ćwiczenia zespołowe składają się z pięciu konkurencji: dwójek kobiet, mężczyzn i par mieszanych, trójek kobiet, czwórek mężczyzn. Układy w ćwiczeniach zespołowych wykonywane są na kwadratowej planszy gimnastycznej o boku 12 metrów przy muzycznym akompaniamencie. W układach wykonywane są elementy zespołowe oraz indywidualne wplecione w choreograficzną kompozycje układu. Maksymalny czas trwania układu wynosi dwie i pół minuty. Układy dzielą się na trzy grupy:

Układ Statyczny. Jest to układ w którym elementy zespołowe charakteryzują się ciągłym kontaktem partnerów. Jeden z zawodników (górny) wykonuje pozycje statyczne takie jak stania na rękach będąc podtrzymywanym przez jednego bądź więcej zawodników (dolni). Górny wykonując pozycje statyczne musi zademonstrować opanowanie i kontrolę ćwiczeń poprzez utrzymywanie ich w bezruchu przez co najmniej 3 sekundy. Elementy indywidualne pokazują gibkość oraz statyczność zawodników, a salta zakończone są pozami takimi jak klęk, szpagat itp.

Układ Dynamiczny. W tym układzie elementami zespołowymi są salta wykonywane przez jednego zawodnika (górnego), gdzie dolni wyrzucają go, by nadać mu odpowiednią wysokość, a również go łapią. Oprócz tego wszyscy zawodnicy wykonują elementy indywidualne, które mogą, ale nie muszą być saltami.

Układ Kombinowany. Jest kompozycją układów statycznego i dynamicznego. Zespół wykonując ćwiczenia zespołowe i indywidualne obu typów musi zademonstrować równowagę pomiędzy nimi a również spełnić wymagania dotyczące obu układów.

Skoki na podwójnej mini trampolinie, tzw. mini-double

Ocena sędziowska polega na odejmowaniu od wyjściowej noty 10 punktów za każdy popełniony błąd.

Zawodnik biegnie po około 20 metrowym rozbiegu aby wskoczyć na trampolinę, na której wykonuje pierwsze salto. Następie ląduje na trampolinie i wykonuje drugi element kończąc go lądowaniem na materacu.

Historia

W 1964 r. została utworzona Międzynarodowa Federacja Trampoliny (FIT – International Trampoline Federation). W 1973 r. powołano Międzynarodową Federację Akrobatyki Sportowej (IFSA – International Federation of Sports Acrobatics). W 1974 r. w Moskwie miały miejsce pierwsze mistrzostwa świata w tej dyscyplinie, a w 1978 mistrzostwa Europy. W 1975 r. odbył się pierwszy Puchar Świata zorganizowany w Widnau (Szwajcaria). Podczas Kongresu IFSA w 1998 r. rozwiązano Międzynarodową Federację Akrobatyki Sportowej i od 1999 r. jej struktury przyłączono do Międzynarodowej Federacji Gimnastyki (FIG – Fédération Internationale de Gymnastique).

W Polsce akrobatyka sportowa jako dyscyplina sportowa została wyodrębniona w 1951 r., kiedy powstał Komitet Gimnastyki Artystycznej i Akrobatyki przy Głównej Komitecie Kultury Fizycznej i Turystyki. Akrobatów i działaczy tego sportu zrzesza Polski Związek Akrobatyki Sportowej, który powstał w 1957. Pierwsze Mistrzostwa Polski miały miejsce w 1955 w Białymstoku. W 1995 we Wrocławiu zostały zorganizowane XII Mistrzostwa Świata Seniorów^[3].