Przejdź do zawartości

Aleksy Poniatowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Aleksy Poniatowski
major broni pancernych major broni pancernych
Data i miejsce urodzenia

28 stycznia 1892
Kijów

Data i miejsce śmierci

między 13 a 14 kwietnia 1940
Katyń

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie

Jednostki

I Korpus Polski w Rosji,
1 dywizjon samochodowy,
9 Dywizjon Samochodowy,
1 Pułk Artylerii Motorowej,
1 Pułk Artylerii Najcięższej,
Dowództwo Okręgu Korpusu Nr IX

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-bolszewicka,
II wojna światowa:

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Srebrny Krzyż Zasługi (II RP) Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939

Aleksy Poniatowski (ur. 16 stycznia?/28 stycznia 1892 w Kijowie[1], zm. między 13 a 14 kwietnia[2] 1940 w Katyniu) – major broni pancernych[3] Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Walecznych, ofiara zbrodni katyńskiej[4].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Syn Bogdana i Heleny z Mazurowskich[1]. Absolwent szkoły handlowej i 1 Kijowskiej Szkoły Wojskowej. Uczestnik I wojny światowej w szeregach armii rosyjskiej. Żołnierz I Korpusu Polskiego w Rosji a następnie w latach 1918–1919 służył w armii generała Denikina. Od 1919 w Wojsku Polskim. W 1920 służył w 1 dyonie samochodowym. Od 1921 w IX dyonie samochodowym w stopniu kapitana wojsk samochodowych ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[5]. 15 listopada 1923 ukończył IV kurs doskonalący w Obozie Szkolnym Wojsk Samochodowych[6] był także absolwentem kursu unitarnego w Rembertowie. W 1932 został przeniesiony do 1 pułku artylerii motorowej[7]. W 1934 dostał przydział do 1 pułku artylerii najcięższej[8]. Awansował do stopnia majora 1 stycznia 1936. W marcu 1939 był komendant parku samochodowego 1 pułku artylerii najcięższej w Górze Kalwarii[9]. W 1939 szef służby samochodowej DOK IX[2].

Po agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 do niewoli sowieckiej dostał się ok. 25 września 1939 r. w okolicach Tarnopola[10]. Został przewieziony do punktu zdawczo-odbiorczego NKWD w Kamieńcu Podolskim (stan na 19.09.1939) a następnie do obozu rozdzielczego NKWD w Putywlu. 25 października 1939 złożył na ręce naczelnika obozu w Putywlu prośbę o informację o miejscu pobytu żony i córki, które w dniu 19 września 1939 przebywały razem z Poniatowskim. W listopadzie 1939 został przeniesiony do Kozielska. Między 11 a 12 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[2] – lista wywózkowa 022/3 poz 23, nr akt 2281[11] z 9.04.1940[2]. Został zamordowany 13 a 14 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[2]. Podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943 wpis w księdze czynności pod datą 07.05.1943[12]. Figuruje liście AM-204-1385 i Komisji Technicznej PCK GARF-46-01385 – jako major. Przy szczątkach w mundurze znaleziono dwie pocztówki, kwit pocztowy rosyjski, kartka z zapiskami, mała pincetka i scyzoryk[13][14][15][16].

Znajduje się na liście ofiar opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 115 i Nowym Kurierze Warszawskim nr 125.

Był żonaty z Ireną z Płotnickich, miał córkę Halinę[1].

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika[17]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Tablica pamiątkowa na pomniku w Górze Kalwarii[10].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 497.
  2. a b c d e УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 605.
  3. Jędrzej Tucholski podaje stopień - podpułkownika broni pancernych
  4. Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 195.
  5. a b Rocznik Oficerski, Warszawa 1923, s. 1014, 1018.
  6. „Dziennik Personalny” (R.4, nr 80), Warszawa, 23 grudnia 1923, s. 746.
  7. „Dziennik Personalny” (R.13, nr 6), Warszawa, 23 marca 1932, s. 241.
  8. „Dziennik Personalny” (R.15, nr 11), Warszawa, 7 czerwca 1934, s. 167.
  9. a b Rybka R., Stepan K., Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006, s. 232, 759.
  10. a b Zbrodnia Katyńska [online], www.gorakalwaria.pl [dostęp 2019-11-10].
  11. J. Tucholski, op cit, s. 644.
  12. Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 199.
  13. Zamordowani artylerzyści z Góry Kalwarii - Góra Kalwaria [online], www.old.gorakalwaria.net [dostęp 2019-11-10].
  14. The Katyn Forest Massacre, Washington 1952, s. 136.
  15. Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 204
  16. Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [online] [dostęp 2019-11-10] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-07] (pol.).
  17. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  18. M.P. z 1939 r. nr 121, poz. 282 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  19. M.P. z 1934 r. nr 64, poz. 98 „za zasługi na polu wyszkolenia i administracji wojska”.
  20. „Dziennik Personalny” (R.15, nr 9), Warszawa, 19 marca 1934, s. 122.
  21. Zarządzenie Ministra Spraw Wojskowych Nr 1/86 w sprawie nadania odznaki pamiątkowej „Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939”. „Dziennik Ustaw RP”. 2, s. 30, 1986-04-10. Londyn: Minister Sprawiedliwości. .

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych
  • Rocznik Oficerski 1923, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928.
  • Rocznik Oficerski 1932, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1932.
  • Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
  • Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
  • УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
  • The Katyn Forest Massacre : hearings before the Select Committee to Conduct an Investigation of the Facts, Evidence and Circumstances of the Katyn Forest Massacre, Eighty-second Congress, first[-second] session, on investigation of the murder of thousands of Polish officers in the Katyn Forest near Smolensk, Russia, Washington 1952.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.