Łyżworolki

Łyżworolki (wrotki jednośladowe) – sprzęt sportowy i rekreacyjny mający postać kółek mocowanych do butów w sposób trwały w jednym rzędzie, analogicznie do płozy w łyżwach (stąd nazwa).

Historia

Koncepcja umieszczania kółek pod butami sięga co najmniej początku XVIII wieku. Od początku były to próby imitacji jazdy na łyżwach w warunkach braku lodu, do celów rekreacyjnych bądź przedstawień teatralnych^[1]. Kolejne modele nie zdobywały jednak szerszej popularności ze względu na trudności z hamowaniem i skręcaniem^[2].

Dopiero w 1863 roku James Plimpton z Medford w stanie Massachusetts odszedł od jednośladowości, projektując dwie pary równoległych kółek na wózkach przymocowywanych do buta, czyli pierwsze wrotki^[3]. Nowość błyskawicznie dotarła do Europy, robiąc wielką furorę. Odtąd aż do lat 80. XX wieku łyżworolki istniały w cieniu wrotek.

Wszystkie opisywane dotychczas łyżworolki posiadały drewniane kółka. Sporą zmianę przyniosło dopiero wprowadzenie poliuretanu w 1979 roku^[4], dzięki czemu kółka stały się odporniejsze na ścieranie.

Współczesne łyżworolki narodziły się w latach 80. XX wieku. Początkowo były promowane jako sposób dla hokeistów na trenowanie jazdy latem, jednak szybko spopularyzowały się wśród młodzieży.

Korzystanie z dróg w Polsce

Od 20 maja 2021 korzystanie z łyżworolek w Polsce jest uregulowane przez ustawę Prawo o ruchu drogowym. Łyżworolki zalicza się do typu urządzeń wspomagających ruch (UWR). Osoba poruszająca się na łyżworolkach jest obowiązana korzystać z chodnika, drogi dla pieszych lub drogi dla rowerów, poruszając się na drodze dla rowerów obowiązuje ruch prawostronny. Korzystając z chodnika albo drogi dla pieszych, jest obowiązana poruszać się z prędkością zbliżoną do prędkości pieszego, zachować szczególną ostrożność, ustępować pierwszeństwa pieszemu oraz nie utrudniać jego ruchu.

Osoba poruszająca się po drogach i chodnikach jest obowiązana:

poruszać się z prędkością zapewniającą panowanie nad tym urządzeniem, z uwzględnieniem warunków, w jakich ruch się odbywa;
przy wymijaniu zachować bezpieczny odstęp od wymijanego pojazdu lub uczestnika ruchu;
przy omijaniu zachować bezpieczny odstęp od omijanego pojazdu, uczestnika ruchu lub przeszkody;
przed wyprzedzaniem upewnić się, czy ma dostateczne miejsce do wyprzedzania bez utrudnienia komukolwiek ruchu;
zbliżając się do przejścia dla pieszych, zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu.

Ponadto Kodeks drogowy zabrania użytkownikom UWR:

poruszania się w stanie nietrzeźwości, w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu;
przewożenia innej osoby, zwierzęcia lub ładunku;
ciągnięcia pojazdu lub ładunku;
czepiania się pojazdów;
poruszania się tyłem^[5].