Arcida
| Arcida[1] | |||
| Stoliczka, 1871 | |||
 Muszle arki Noego (Arca noae) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd |
Arcida | ||
| Synonimy | |||
| |||
Arcida – rząd małży (Bivalvia) nitkoskrzelnych (Pteriomorphia). Obejmuje kosmopolityczne, niewielkie gatunki o muszlach trapezowych, owalnych lub kolistych bez warstwy perłowej, zaopatrzonych w zamek z uzębieniem taksodontowym[2] – stąd dawna polska nazwa zwyczajowa rzędu: taksodontowe (Taxodonta)[3]. Rozmiary muszli Arcida mieszczą się zazwyczaj w przedziale 1–10 cm[3] (u przedstawicieli Arcidae sięgają do 12,5 cm[2]). Mają mocno żeberkowaną powierzchnię, często pokrytą łuskami lub szczecinami[2]. Dwa mięśnie zwieracze jednakowej wielkości lub przedni mniejszy od tylnego[4][2]. Wolne brzegi płaszcza niektórych gatunków (a czasami również skrzela[4]) są zaopatrzone w oczy – kubkowe lub złożone z wielu oczek. Ich liczba może sięgać 100.
Arcida żyją w morzach całego świata, zwykle przytwierdzone do podłoża za pomocą bisiora.
Podział systematyczny
[edytuj | edytuj kod]Rodziny współcześnie żyjących gatunków grupowane są w dwóch nadrodzinach[5]:
- Arcoidea Lamarck, 1809
- Arcidae Lamarck, 1809 – arkowate
- Catamarcaiidae Cope, 2000 †
- Cucullaeidae R.B. Stewart, 1930
- Frejidae Ratter & Cope, 1998 †
- Glycymerididae Dall, 1908 (1847)
- Noetiidae R.B. Stewart, 1930
- Parallelodontidae Dall, 1898
- Limopsoidea Dall, 1895
- Limopsidae Dall, 1895
- Philobryidae F. Bernard, 1897
Trzecia nadrodzina wyróżniana w obrębie Arcida obejmuje tylko gatunki kopalne[5]:
- Glyptarcoidea Cope, 1996 †
- Glyptarcidae Cope, 1996 †
- Pucamyidae T.M. Sánchez & Benedetto, 2007 †
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Arcida, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009. ISBN 978-83-01-16108-8.
- ↑ a b Mały słownik zoologiczny. Bezkręgowce. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984. ISBN 83-214-0428-6.
- ↑ a b Czesław Jura: Bezkręgowce : podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. ISBN 978-83-01-14595-8.
- ↑ a b MolluscaBase eds., Arcida, [w:] MolluscaBase [online] [dostęp 2024-04-16] (ang.).