zimny

zimny (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈʑĩmnɨ], AS: [źĩmny], zjawiska fonetyczne: zmięk.• nazal. ​

znaczenia:

przymiotnik

(1.1) mający (względnie) niską temperaturę, wywołujący uczucie zimna

(1.2) pozbawiony emocji, czysto intelektualny

(1.3) obojętny, wyrażający niechęć

(1.4) o kolorach o odcieniu bliskim błękitowi

(1.5) o jedzeniu podawany na zimno

(1.6) daw. zimowy

odmiana:

(1.1-4)

 

przypadek	liczba pojedyncza				liczba mnoga
	mos/mzw	mrz	ż	n	mos	nmos
mianownik	zimny		zimna	zimne	zimni	zimne
dopełniacz	zimnego		zimnej	zimnego	zimnych
celownik	zimnemu		zimnej	zimnemu	zimnym
biernik	zimnego	zimny	zimną	zimne	zimnych	zimne
narzędnik	zimnym		zimną	zimnym	zimnymi
miejscownik	zimnym		zimnej	zimnym	zimnych
wołacz	zimny		zimna	zimne	zimni	zimne
stopień wyższy zimniejszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik zimniejszy zimniejsza zimniejsze zimniejsi zimniejsze dopełniacz zimniejszego zimniejszej zimniejszego zimniejszych celownik zimniejszemu zimniejszej zimniejszemu zimniejszym biernik zimniejszego zimniejszy zimniejszą zimniejsze zimniejszych zimniejsze narzędnik zimniejszym zimniejszą zimniejszym zimniejszymi miejscownik zimniejszym zimniejszej zimniejszym zimniejszych wołacz zimniejszy zimniejsza zimniejsze zimniejsi zimniejsze
stopień najwyższy najzimniejszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik najzimniejszy najzimniejsza najzimniejsze najzimniejsi najzimniejsze dopełniacz najzimniejszego najzimniejszej najzimniejszego najzimniejszych celownik najzimniejszemu najzimniejszej najzimniejszemu najzimniejszym biernik najzimniejszego najzimniejszy najzimniejszą najzimniejsze najzimniejszych najzimniejsze narzędnik najzimniejszym najzimniejszą najzimniejszym najzimniejszymi miejscownik najzimniejszym najzimniejszej najzimniejszym najzimniejszych wołacz najzimniejszy najzimniejsza najzimniejsze najzimniejsi najzimniejsze

przykłady:

(1.1) Od dwóch dni z kranu płynie tylko zimna woda.

(1.2) W tej sytuacji zimna rozwaga to może być zbyt mało.

(1.3) Po tej uwadze rzuciła mu zimne spojrzenie i wyszła z gabinetu.

(1.4) Zimne kolory ścian nie sprzyjają dobremu samopoczuciu pacjentów.

składnia:

kolokacje:

(1.1) zimny wiatr • zimna woda / herbata

(1.2) zimna kalkulacja

(1.3) zimne spojrzenie / słowa

(1.4) zimne zielenie / barwy

(1.5) zimne zakąski

synonimy:

(1.1) chłodny, lodowaty, mroźny

(1.2) chłodny

(1.3) lodowaty

antonimy:

(1.1) ciepły, gorący

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. zimno n, zimnisko n, zimnica ż, zima ż, zimowisko n, zimownik mos/mrz, zimowanie n, przezimowanie n, zimne n

przym. zimowy

zdrobn. zimniutki, zimniuteńki, zimniusieńki

przysł. zimno, zimą, zimowo

związki frazeologiczne:

dmuchać na zimne • zachować zimną krew • z zimną krwią • zimna suka / zimny drań • zimna wojna • zimny palec • zimny prysznic • zimna Zośka • zimni ogrodnicy

etymologia:

prasł. *zimьnъ

uwagi:

tłumaczenia:

• afrykanerski: (1.1) koud
• aleucki: (1.1) qinginaq, qinga-x̂
• angielski: (1.1) cold
• arabski: (1.1) بارد (bārid), قر
• baskijski: (1.1) hotz; (1.4) hotz
• bhodźpuri: (1.1) ठंडा
• chiński standardowy: (1.1) 冷 (lěng); (1.5) 冷 (lěng)
• chorwacki: (1.1) hladan; (1.2) hladan; (1.3) hladan; (1.4) hladan; (1.5) hladan
• czeski: (1.1) studený
• dolnołużycki: (1.1) zymny
• duński: (1.1) kold; (1.2) kold
• elfdalski: (1.1) kold
• esperanto: (1.1) malvarma, frida
• francuski: (1.1) froid
• górnołużycki: (1.1) zymny
• hebrajski: (1.1) קר (kar)
• hiszpański: (1.1) frío; (1.2) frío, impasible, insensible; (1.3) frío; (1.4) frío; (1.5) frío
• jidysz: (1.1) קאַלט (kalt)
• kaszubski: (1.1) zëmny
• kataloński: (1.1) fred
• keczua: (1.1) chiri
• kornijski: (1.1) yeyn
• łaciński: (1.1) algidus, frigidus
• łotewski: (1.1) auksts
• manx: (1.1) feayr
• niemiecki: (1.1) kalt
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1)  ,    
• pontyjski: (1.1) κρύος
• rosyjski: (1.1) холодный; (1.2) холодный; (1.3) холодный; (1.4) холодный; (1.5) холодный
• sanskryt: (1.1) शिशिर (śiśira), हिम (hima)
• slovio: (1.1) zimju (зимйу)
• staroirlandzki: (1.1) úar
• suahili: (1.1) baridi
• szwedzki: (1.1) kall; (1.2) kall
• tahitański: (1.1) toʻetoʻe
• tajski: (1.1) หนาว (năao)
• turecki: (1.1) soğuk
• tuvalu: (1.1) makalili
• tybetański: (1.1) གྲང་མོ (grang mo)
• ukraiński: (1.1) холодний, зимний
• walijski: (1.1) oer
• wilamowski: (1.1) kałd, kaołder, kołd
• włoski: (1.1) freddo

źródła: