Przejdź do zawartości

spokojnie

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

spokojnie (język polski)

[edytuj]
wymowa:
IPA[spɔˈkɔjɲɛ], AS[spokoi ̯ńe], zjawiska fonetyczne: zmięk.-ni… ?/i
znaczenia:

przysłówek

(1.1) ze spokojem, w opanowany sposób, bez nadmiernych emocji
(1.2) bez wydarzeń, które mogłyby zakłócić spokój
(1.3) monotonnie, jednostajnie
(1.4) bez problemu, z łatwością, na pewno

wykrzyknik

(2.1) nawoływanie do spokoju
odmiana:
(1.1-4) st. wyższy spokojniej; st. najwyższy najspokojniej
przykłady:
(1.1) Spokojnie wyjął rewolwer, przyłożył sobie do skroni i nacisnął spust.
(1.2) W naturze spokojnie było, cicho, niekiedy tylko listek zwiędły, oderwany od drzewa pierwszym podmuchem jesieni, unosił się w powietrzu sam jeden i smętnie opadał na ziemię.[1]
(1.2) Czas upływał nam spokojnie i leniwie.
(1.3) Drzewa szumiały spokojnie.
(1.4) Spokojnie zdążysz, masz jeszcze godzinę czasu.
(2.1) Spokojnie! Nic się nie stało!
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) bez pośpiechu, bez nerwów, na zimno, na spokojnie, ostrożnie, pomału, powoli, przezornie, roztropnie, rozważnie, z wolna, z namysłem, z zimną krwią
(1.4) bez problemu, bezproblemowo, gładko, pomyślnie
antonimy:
(1.1) nerwowo, niespokojnie, szybko, pośpiesznie
(1.4) jak po grudzie, niepomyślnie
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. pokój mrz, spokojny, spokój m, spokojność ż, spokojnik m, spokojnica ż, uspokojenie n, uspokajanie n, uspokajacz m, uspokoiciel m, uspokoicielka ż, zaspokojenie n, zaspokajanie n, zaspokajacz m
czas. spokoić ndk., uspokoić dk., uspokajać ndk., zaspokoić dk., zaspokajać ndk.
przym. spokojny, spokojniutki, spokojniuteńki, spokojniusieńki, spokojniuchny, uspokajający, uspokojony, zaspokajalny, spokojno
przysł. spokojno, spokojniutko, spokojniuteńko, spokojniuchno, spokojniusieńko, uspokajająco
wykrz. spox, spoko, spoczko
partyk. spoko, spoczko
ims. uspokojony, uspokajający
związki frazeologiczne:
(1.1) na spokojniespokojnie jak na wojnie
(1.3) spokojnie jak na wojnie
etymologia:
pol. spokojny + -e
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. Eliza Orzeszkowa: Pamiętnik Wacławy