Lift

Dit artikel gaat over een uitvinding. Namelijk: Lift. Lift is uitgevonden door Maximus "XXL" Colossus om de buren te pesten.

Af en toe gaat een eigenzinnige lift door het dak, zoals hier in Bilbao (Spaans Baskenland).

“Raakt u verticaal op drift, panikeer dan: 't is de lift!”
~ Uw dagelijkse verkeerstip vanwege uw vriend.

De lift is het enige vervoermiddel dat uitsluitend verticaal mensen en dingen vervoert, en tevens af en toe, uit eigen (verticale) beweging, zijn vracht genadeloos om zeep brengt.

Ontstaan en evolutie

De allereerste lift werd ontworpen door Maximus "XXL" Colossus, de architect van het Romeinse Colosseum, die tegemoet kwam aan de dringende vraag van zowel bouwvakkers als (toekomstige) toeschouwers om niet altijd te voet naar de hoogste verdiepingen van het gebouw te moeten. Hij ontwierp een kooi die aan een touw omhoog werd gehesen, en dat touw werd via een grote houten spoel in beweging gebracht door een stel ossen. Dit systeem werd gehandhaafd tot in 1873 Zénobe Gramme een bruikbare elektromotor op de markt bracht. De eerste moderne liften werden ook door Gramme gecommercialiseerd, tot zijn patent in 1875 overgekocht werd door de succesvolle Amerikaanse artiest Otis B. Reddy, die zijn fortuin in iets innovatief wilde investeren. Zijn voornaam is nog steeds terug te vinden op talloze liften over heel de wereld.

Keerpunt en terreur

De overschakeling naar elektromotoren, na bijna tweeduizend jaar dierlijke aandrijving, bleek een negatieve invloed te hebben op het gedrag van de lift, die tot dan geen blijk had gegeven over een eigen persoonlijkheid te beschikken. De ossen ruimden plaats, maar het dierlijke aspect bleef, en nestelde zich in het mechanisme van de lift. Esoteristen zien hierin een aanwijzing voor het bestaan van een animistisch element in het originele Romeinse ontwerp, dat vreedzaam sluimerde zolang de aandrijfossen met respect behandeld werden, en dat kwaadaardig werd zodra deze vervangen werden. Liften begonnen zich onvoorspelbaar te gedragen, en hun passagiers te gijzelen, te laten stikken of omkomen van angst (meestal aan een hartaanval), honger en geheimzinnige ziekten, en zelfs te pletter te laten storten. Liften doen dit maar héél af en toe, en men er is nog steeds niet achter wat er hen precies toe aanzet, wat voorkomen van hun terreurdaden onmogelijk maakt.

Veiligheid en statistiek

Het kloppend hart van de lift van de Antwerpse kathedraal. Duidelijk zichtbaar zijn de oude tandwielen, die ooit nog door ossen in beweging werden gezet.

Omdat moderne gebouwen de vervelende gewoonte hebben meer verdiepingen te bevatten dan de gemiddelde mens te voet kan bereiken, zijn liften meer en meer onmisbaar gebleken, en krijgen we nog steeds met sporadische gruwelvoorvallen te maken. Vooral in verhouding tot het aantal liften wereldwijd, en het aantal gebruikers (en dus ook "ritjes") eveneens wereldwijd, is het woord "sporadisch" zó gepast, dat de lift statistisch gezien nog steeds het veiligste vervoermiddel is uit de wereldgeschiedenis. Zo kende het jaar 2013 127 vliegrampen met een totaal van 243 doden, en met zijn maximaal 5 dodelijke slachtoffers per jaar blijkt de lift een ongemeen veilig vervoermiddel vergeleken met het het wegverkeer met zijn jaarlijks half miljoen doden. Wat liftofoben dan weer naar voor brengen, is dat de lift uitsluitend verticaal vervoer over korte afstand (minder dan één kilometer per traject) levert, en dus niet mag vergeleken worden met andere vervoersmiddelen, die grotere afstanden in meer gevarieerde richtingen afleggen. Alsof iemand niet kan aangereden worden bij het afleggen van de tweehonderd meter tussen zijn huis en zijn stamcafé: in deze categorie alléén al vielen in 2013 wereldwijd al zesduizend drieënveertig doden.

Volbloeden en hybriden

Ondanks de vrij eenvoudige taakomschrijving van de lift, worden er af en toe hybriden gepresenteerd, waarvan de ontwerpers beweren dat ze taken kunnen volbrengen die goed lijken op die van een lift, maar die voor deze vertrouwde techniek tóch te ingewikkeld zijn. Zo zijn er de scheepsliften op het Waalse Centrumkanaal, die eigenlijk niet meer zijn dan veredelde sluizen, maar dan met een aan de lift ontleend mechanisme, en de in ski-oorden welbekende skiliften, die zo mogelijk nog verder van de echte of volbloed lift staan, en eigenlijk gewoon kabelbanen zijn. De keukenlift daarentegen is ondanks zijn bescheiden afmetingen wél een volbloed, en koks schijnen wél te weten hoe ze liften moeten gunstig stemmen, want er zijn geen gevallen bekend van dodelijke voorvallen met keukenliften. De meest voor de hand liggende uitleg is het regelmatig offeren van zorgvuldig en smaakvol bereide lekkernijen, maar geen enkele kok heeft hierover ooit iets willen loslaten.

Afleidingen en vervoegingen

Van de lift is onder andere de raket afgeleid, als een manier om hoger te geraken dan de bovenste verdieping van een gebouw, en de boortoren, om dieper te geraken dan de onderste verdieping van een gebouw. De lift kan ook vervoegd worden, waarbij een opmerkelijke verschuiving plaatsvindt: "liften" als werkwoord heeft praktisch altijd een horizontale verplaatsing als gevolg.

Zie ook en eveneens

• Kok in de lift
• Politicus in de lift
• Profeet in de lift

Aan de schandpaal genageld!	Vastgenagelde versie: 11 november 2013
Dit artikel is een verschrikking! Daarom is het vastgenageld aan de schandpaal zodat iedereen er rotte groenten tegenaan kan gooien.

Tips en voetnoten

Omdat nog niemand wetenschappelijk heeft kunnen aantonen wat de liften precies bezielt, laat staan hoe we ze gunstig kunnen stemmen, dienen volgende, ons door even eminente als obscure animisten aangereikte rituelen en procedures met de nodige scepsis behandeld te worden:

• het luidkeels en zichzelf nederig aanbevelend aanroepen van alle 247 dierlijke godheden uit alle polytheïstische godsdiensten: er zal wel één goeie tussen zitten. Omslachtig, maar het proberen waard.
• brandoffers brengen aan eender welke entiteit waarbij daardoor een gevoelige snaar zou kunnen geraakt worden. De fluks aanstormende pompier is géén godheid.
• 3/7 van het aantal etages te voet aandoen, aldus cijfergevoelige geesten in de juiste richting strelend. Niet zo makkelijk wanneer het aantal etages geen veelvoud van zeven is, of wanneer het aantal trappen tussen twee etages niet overal even groot is.

Ah ja, de voetnoten: