Kiroomaatiinii
Kiroomaatiiniin walmakiinsa walxaxaa DNA fi pirootiinota kan baaddira uumuudha . wirmaatni lubbiyyoo wirmaatdhugoo keessaa argama .
Kiroomaatiiniin bifa heeterookiroomaatiiniin (rukkataa) fi euchromatin (babaldhataa) jedhamuun qoodama. Heterochromatin irra caalaa DNA saatalaayitii tandem repeats irraa kan ijaaramedha . Qaamonni sochii qaban pirootiinota DNA fi histoonii yoo ta’an, pirootinoonni biroos ni mul’atu. dalagaawwan kiroomaatiin:
- DNA seelii keessatti akka galuuf gara ulfaatina xiqqaatti paakeejii gochuuf
- DNA cimsuun maaytoosii fi meeyoosii akka hayyamuuf
- DNA baay'isuu fi ibsa jiinii to'achuuf . Kun akkamitti akka hojjetu ammallee ifa miti.
Hiika kiroomaatinii
[gulaali | lakkaddaa gulaali]- Hiika salphaa fi gabaabaa: Kiroomaatiin kompileeksii maakroomoleekiyuulaa maakroomoolekiyuulii DNA fi maakroomoolekiyuulii pirootiinii (fi RNA) ti. Pirootinoonni kun DNA paakeejii fi qindeessuun hojii isaa niwukilasii seelii keessatti to’atu.
- DNA + histoonii = hiika kiroomaatinii : DNA dachaa heeliiksii niwukilasii seelii keessatti pirootiinota addaa histoonii jedhamaniin kan paakeejii ta’a. Kompileeksii pirootiinii/DNA uumame kiroomaatiin jedhama. Yuunitiin caasaa bu'uuraa kiroomaatinii niwuukiloosoomii dha .