Amazonas (fluvi)
| Amazonas | |
|---|---|
 | |
| Caracteristicas | |
| Longor | 6 400 km |
| Bacin | 6 915 000 km2 |
| Debit mejan | 219 000 m3⋅s-1 |
| Riu | |
| Font | Nevado Mismi (Arequipa, Peró) |
| · Coordenadas | 15° 31′ 05″ S, 71° 45′ 55″ O |
| S'escampa dins | Ocean Atlantic |
| Geografia | |
| Païses traversats | Peró Colómbia Bolívia Eqüator Brasil |
Lo fluvi d'Amazonas, en portugués Rio Amazonas, en espanhòl Río Amazonas, es un cors d'aiga d'America del Sud que nais dins la Cordilhièra dels Andes, travèrsa Peró e Brasil e se geta dins l'Atlantic al nivèl de l'eqüator. Es un dels dos flumes pus longs del mond, l'autre essent Nil. Sa longor es de 6448 km, mas vària de 6259 km a 6800 km segon las diferentas definicions de la font d'una ribièra.
Lo sieu bacin, de 6 915 000 km² es tanben lo mai grand del mond, abraçant los 40% d'Amèrica del Sud e compren Brasil (62,4%), Peró (16,3%), Bolívia (12,0%), Colómbia (6,3%) e l'Eqüator (2,1%). Emai que nasca a 5597 m, lo fluvi se caracteriza durant una bona part de son escorreguda per un pendís feble, davalant sonque de 60 m als darrièrs 3000 km de son recorregut. Una bona part de son bacin es cobèrt per la selva amazoniana.
La seuna ret idrografica compta mai de 1000 aigas. Amazonas es ela sola a l'origina de 18 % del volum total d'aiga doça deversada dins los oceans del monde. Sos dos afluents principals, lo rio Madeira e lo rio Negro fan partit dels 10 fluvis mai importants del monde de per son debits (32 000 e 29 300 m3/s), e lo tresen lo río Caquetá (18 600 m3/s) rivaliza amb Mississippí.
Origina del flume
[modificar | Modificar lo còdi]La font primièra d'Amazonas foguèt establida segurament fa pauc de temps. Es un riu situat sus un som de 5507 m d’altitud, lo Nevado Mismi dins los Andes perovians, aproximativament a 160 km a l'oèst del lac Titicaca e aperaquí 650 km al sud-èst de Lima. Aquesta montanha foguèt suggerida pel primièr còp coma vertadièra font en 1971 mas foguèt pas confirmada abans 2001.
