Manuel de Falla

Manuel de Falla
	Manuel de Falla y Matheu
Volledige naam	Manuel María de Falla y Matheu
Geboren	23 november 1876
Overleden	14 november 1946
Land	Spanje
Nevenberoep	muziekpedagoog, pianist
Instrument	piano
Leraren	José Tragó, Felipe Pedrell, Maurice Ravel, Claude Debussy, Paul Dukas
Belangrijkste werken	Noches en los jardines de España, El sombrero de tres picos, El amor brujo, La Vida Breve, El Retablo de Maese Pedro
	(en) IMDb-profiel
	(en) Allmusic-profiel
	(en) Last.fm-profiel
	(en) Discogs-profiel;
	(en) MusicBrainz-profiel;
Portaal	Muziek

Manuel María de Falla y Matheu (Cádiz, 23 november 1876 – Alta Gracia, Argentinië, 14 november 1946) was een Spaanse componist.

Levensloop

Vanaf eind jaren 1890 studeerde de Falla muziek aan het Real Conservatorio Superior de Música de Madrid in Madrid, piano onder José Tragó en compositieleer onder Felipe Pedrell. Door de invloed van Pedrell raakte De Falla geïnteresseerd in de autochtone Spaanse muziek, vooral de flamenco uit Andalusië en meer specifiek de cante jondo, waarover hij het geschrift El cante jondo publiceerde (1922). De invloed hiervan wordt aangetroffen in zijn gehele oeuvre. Zijn eerste belangrijke werk was een opera (zarzuela) in één akte, La vida breve uit 1905, die pas in 1913 in première ging.

Van 1907 tot 1914 verbleef De Falla in Parijs, waar hij werd beïnvloed door componisten zoals Maurice Ravel, Claude Debussy en Paul Dukas. In die tijd schreef hij weinig muziek. Veel van zijn werken ontstonden bij zijn terugkeer naar Madrid tegen het begin van de Eerste Wereldoorlog. Hij schreef toen een aantal van zijn bekendste werken als Noches en los jardines de España, El amor brujo en El corregidor y la molinera, dat na een bewerking bekend werd als El sombrero de tres picos.

Van 1921 tot 1939 woonde hij in Granada, waar hij onder meer El retablo de maese Pedro schreef. De klavecimbelpartij daarin schreef hij voor Wanda Landowska. In zijn muziek nam de invloed van de Spaanse volksmuziek af en kwam neoclassicistische invloed tot uiting.

In 1939 vertrok De Falla naar Argentinië, waar hij in Alta Gracia in 1946 overleed.

Composities

Werken voor orkest

1911 - 1915 Noches en los jardines de España, symfonische impressies voor piano en orkest
1. En el Generalife
2. Danza lejana
3. En los jardines de la Sierra de Córdoba

1919 El sombrero de tres picos, suite uit het ballet
1. Los vecinos
2. Danza del moliner
3. Danza final

1923 El amor brujo
1. Introducción
2. Romance del pescador
3. Danza del juego del amor
4. Pantomima
5. Danza ritual del fuego

Werken voor banda (harmonieorkest)

1905 La Vida Breve
1. Danza
2. Intermedio
3. Danza

1919 El sombrero de tres picos, 1e suite
1. Introduccion - La tarde
2. Danza de la molinera (Fandango)
3. Danza del corregidor
4. Las uvas

1919 El sombrero de tres picos, 2e suite
1. Los vecinos (Seguidillas)
2. Danza del molinero (Farruca)
3. Danza final (Jota)

Muziektheater

Opera's

Voltooid in	titel	aktes	première	libretto
1918-1919	Fuego fatuo op thema's van Frédéric Chopin	3 aktes		M. Martínez Sierra
1919 - 1922	El Retablo de Maese Pedro	1 akte	23 maart 1923, Sevilla, (concertversie); 25 juni 1923, Parijs, (toneelversie)	naar Miguel de Cervantes Saavedra El ingenioso cavallero Don Quixote de la Mancha

Zarzuelas

Voltooid in	titel	aktes	première	libretto
1900	La Juana y la Petra, o La casa de tócame Roque	1 akte		J. Santero naar Ramón de la Cruz
1902	Los Amores de la Inés	1 akte	1902, Madrid	Emilio Dugi
1903	La Cruz de Malta, (samen met: Amadeo Vives)			Gaspar Fernando Coll
1903	El Cornetín de Órdenes, (samen met: Amadeo Vives)	3 aktes
1903-1904	El Prisionero de Guerra, (samen met: Amadeo Vives)	3 aktes		Carlo Goldini
1913	La Vida Breve	1 akte; 2e versie: 2 aktes, 4 taferelen	1 april 1913, Nice, Théâtre du Casino; 2e versie: 14 november 1914, Madrid (Spaans)	Carlos Fernández-Shaw; 2e versie: rev. door Paul Milliet
1901-1902	La Limosna de amor	1 akte		José Jackson Veyán

Balletten

Voltooid in	titel	aktes	première	libretto	choreografie
1915	El Amor Brujo, escenas gitanas de Andalucía	1 akte	1925, Parijs	Gregorio Martínez Sierra
1919	El sombrero de tres picos	2 delen	1919, Londen	gebaseerd op een novelle van Pedro Antonio de Alarcón naar El corregidor y la molinera

Vocale muziek

Cantates

1928 Atlantida, scenische cantate in een proloog en drie delen (ingevuld door: Ernesto Halffter) - tekst: Jacinto Verdaguer
1928 Hymnus Hispanicus uit Atlántida

Werken voor koor

Balada de Mallorca in ricordo di Chopin a Valdemosa, 1839, voor gemengd koor - tekst: Jacinto Verdaguer

Liederen

1924 Psyché, voor (mezzo)sopraan, dwarsfluit, harp, viool, altviool en cello - tekst: Georges Jean-Aubry
Canciones de juventud, voor zangstem en piano
1. Preludios - tekst: Antonio de Trueba
2. Olas gigantes; Dios mío, qué solos se quedan los muertos! - tekst: Gustavo Adolfo Bécquer
3. Tus ojillos negros - tekst: Cristóbal de Castro
Canciones de Maria Lejarraga, voor zangstem en piano - tekst: Gregorio Martínez Sierra
1. Oración de las madres que tienen a sus hijos en brazos
2. El pan de ronda que sabe a verdad
Cantares de Nochebuena, voor zangstem en gitaar
1. Pastores venir
2. Maravilla nunca vista
3. Esta noche ha de nacer
4. Un pastor lleva un pavo
5. Venga la bota
6. En el portal de Belén
7. Por la calle abajito
8. La leche de viejas
9. Un zapatero aburrío
Siete canciones populares españolas, voor zang en piano
1. El paño moruno
2. Seguidilla murciana
3. Asturiana
4. Jota
5. Nana
6. Canción
7. Polo
Soneto a Córdoba, voor hoge zangstem en harp (of piano) - tekst: Luis de Góngora y Argote

Kamermuziek

1897-1898 Tres obras, voor cello en piano
1. Melodía
2. Romanza
3. Pieza en Do mayor
1925 Suite populaire espagnole d'après «Siete canciones populares españolas», voor viool en piano
1. El paño moruno
2. Nana
3. Canción
4. Polo
5. Asturiana
6. Jota
1923-1926 Concerto, voor klavecimbel, fluit, hobo, klarinet, viool en cello
1. Allegro
2. Lento (giubiloso ed energico)
3. Vivace (flessibile, scherzando)

Werken voor piano

1896 Nocturno
1899 Mazurka
1900 Canción
1900 Serenata Andaluza
1903 Allegro de concierto
1906-1909 Cuatro piezas españolas
1. Aragonesa
2. Cubana
3. Montanesa (Paisaje)
4. Andaluza
1919 Fantasía bética - opgedragen aan: Arthur Rubinstein
1920 Homenaje a Debussy
1935 Homenaje a Dukas
Soneto a Córdoba
Serenata

Werken voor gitaar

1923 Omaggio (Homenaje para "Le tombeau" de Debussy

Publicaties

Carlos Saura en Enrique Franco: Guión de mi película - y notas sobre El amor brujo en Falla y sus mundos - e Historia musical de El amor brujo. Barcelona. Círculo de Lectores, 1986. 247 p.
Federico Sopeña: Atlántida - introducción a Manuel de Falla. Madrid. Taurus - Maribel, 1962. 100 p.
Manuel Orozco Díaz: Biografía completa de Manuel de Falla. Madrid. Ibérico Europea de Ediciones, 1969. 32 p.
Manuel Orozco Díaz, Enrique Franco: Casa Museo de Manuel de Falla. Granada. Ayuntamiento, 1980. 69 p.
Anna Rita Addessi: Claude Debussy e Manuel de Falla - un caso di influenza stilistica. Bologna. CLUEB, 2000. 213 p.
Ernesto Halffter: Falla en su centenario - homenaje en el centenario de su nacimiento. Madrid. Comisión Nacional Española de Cooperación con la UNESCO, 1977. 32 p.

Zie de categorie Manuel de Falla van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.