Naar inhoud springen

Borsbeek

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Borsbeek
Gemeente in België Vlag van België
Borsbeek (België)
Borsbeek
Geografie
Gewest Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Provincie Vlag Antwerpen (provincie) Antwerpen
Arrondissement Antwerpen
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere 		3,9 km² (2022)
37,54%
39,95%
22,52%
Coördinaten 51° 12' NB, 4° 29' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkings­dichtheid 		11.379 (01/01/2024)
48,82%
51,18%
2916,72 inw./km²
Leeftijdsopbouw
– 0-17 jaar
– 18-64 jaar
– 65 jaar en ouder 		(01/01/2024)
22,17%
57,36%
20,47%
Buitenlanders 14,03% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester Dis Van Berckelaer
Bestuur Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA) en Iedereen Borsbeek
Zetels
N-VA
Iedereen Borsbeek
Vlaams Belang 		21
9
10
2
Economie
Gemiddeld inkomen 19.945 euro/inw. (2021)
Werkloosheidsgraad 8,92% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
2150 		Deelgemeente
Borsbeek
Zonenummer 03
NIS-code 11007
Politiezone Minos
Hulpverleningszone Rand
Website www.borsbeek.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Antwerpen
in de provincie Antwerpen
Foto's
Portaal  Portaalicoon   België
Parochiekerk Sint-Jacob de Meerdere gelegen op de Jacobsweg

Borsbeek is een plaats en gemeente in de provincie Antwerpen. De gemeente telt ruim 11.000 inwoners. Als verstedelijkte randgemeente van Antwerpen is het na buurgemeente Mortsel de dichtbevolkste gemeente in Vlaanderen.

Borsbeek behoort tot het kieskanton Kontich en het gerechtelijk kanton Schilde. Borsbeek zal vanaf 2025 tot de stad Antwerpen behoren; Borsbeek wordt dan het tiende district van de stad.[1]

Geschiedenis

[bewerken | brontekst bewerken]

In 1264 werd Borsbeek afgescheiden van Deurne, waar het tot dan toe behoorde. Tot 1505 was Borsbeek een onverleende heerlijkheid. Maar in dat jaar verleende Filips de Schone het aan Jan van Halen. Van 1559 tot 1606 werd Borsbeek meermaals overgeërfd door familieleden van de heer van Cantincrode.

François d'Orselay de Granvelle, de laatste bezitter van de burcht Cantincrode verkocht in 1610 de heerlijkheden Borsbeek, Hove en Boechout aan de Leuvense edelman P. Peckius. Die was sinds 1614 kanselier van Brabant en werd later de vertrouwensman van aartshertog Albrecht. Hij werd nu heer van Borsbeek, Hove en Boechout en stelde de drie gemeenten onder één schepenbank op het kasteel Vredeberg te Boechout.

In 1617 en 1618 heerste de pest. Uit andere gemeenten kwam men op bedevaart om van de heilige Lucia genezing af te smeken.

Om zich tegen de plunderzucht van de Hollanders te beschermen, waren de inwoners van Borsbeek in de jaren 1634-1635 met meubelen en oogst in de kerk binnengevlucht. Pas in 1643 konden de mensen ervan worden overtuigd dat ze hun goederen uit de kerk moesten verwijderen en terug naar huis brengen. In 1648 werd in Münster (Westfalen) een vredestraktaat getekend tussen de regering van koning Filips IV van Spanje en de opstandige Noordelijke provinciën. Meteen kwamen de rust en veiligheid terug.

Borsbeek bleef tot aan de aanvang van de Spaanse Successieoorlog (1701-1713) betrekkelijk ver van de fronten. In 1746 namen Franse legers Borsbeek in en rukten van daaruit op naar Mechelen, Lier en Antwerpen.

In 1760 werden stenen palen geplaatst om de grenzen af te bakenen met de naburige dorpen.

In 1794 overleed Louis de Villegas, de laatste heer van de heerlijkheid Borsbeek. Van 1794 tot 1814 kwam Borsbeek opnieuw onder Franse overheersing. Het dorp behoorde eerst tot het kanton Wilrijk en daarna tot het kanton Berchem.

Op 24 april 1800 werd de gemeentelijke administratie van het kanton Berchem afgeschaft. Hierdoor werd Borsbeek weer een zelfstandige gemeente, die door een maire zou worden bestuurd.

Op 13 november 1830 werd de eerste Belgische gemeenteraad te Borsbeek verkozen. De verkiezing was nogal woelig geweest en werd afgebroken. Op 17 maart 1831 werden nieuwe verkiezingen gehouden.

In februari 1883 besloot de gemeenteraad een complex op te trekken, bestaande uit een gemeentehuis en een pastorie. Het complex werd in 1893 in gebruik genomen.

In het begin van de 20e eeuw vestigden zich steeds meer Borsbekenaars en inwijkelingen zich ten westen van de Frans Beirenslaan. In 1938 werd de kapelanie Sint-Jan Berchmans aan het Tirolerhof opgericht dat later tot een aparte parochie aan de Koudebeek uitgroeide.

Bij de grote landelijke fusieoperatie van 1977 en de Antwerpse fusieoperatie van 1983 werd Borsbeek niet gefuseerd met de andere Antwerpse gemeenten (Berchem en het aangrenzende Deurne fuseerden wel). Hierdoor werd Borsbeek de kleinste gemeente van de provincie Antwerpen. Vandaag is Borsbeek een sterk verstedelijkte gemeente binnen de Antwerpse agglomeratie.

Het Mortselse gedeelte van het voormalige militair domein Fort 3 werd door Mortsel afgestaan en bij de gemeente Borsbeek gevoegd dat hierbij in oppervlakte groeide zodat de afsluiting van het militair domein aan de Zoomweg en de Fortstraat tussen de Fortloop en de Koudebeek nu de gemeentegrens vormt tussen beide gemeenten.[2]

Op 28 januari 2022 werd aangekondigd dat Borsbeek voor 2025 zal fuseren[3] met de stad Antwerpen, en daardoor chronologisch het tiende district van Antwerpen zal worden. Deze fusie werd goedgekeurd op de Borsbeekse gemeenteraad van 18 december 2023.[4]

Geografie

[bewerken | brontekst bewerken]

Aangrenzende gemeenten

[bewerken | brontekst bewerken]
   Aangrenzende gemeenten   
 Antwerpen (Deurne)              Wommelgem 
           
     
           
 Mortsel              Boechout 

Bezienswaardigheden

[bewerken | brontekst bewerken]
Fort 3
Zie Lijst van onroerend erfgoed in Borsbeek voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Natuur en landschap

[bewerken | brontekst bewerken]

Borsbeek ligt in een vlak landschap met een hoogte van 7 tot 11 meter. Het dorp is vergroeid met de Antwerpse agglomeratie en verstedelijkt.

Demografie

[bewerken | brontekst bewerken]

Demografische ontwikkeling

[bewerken | brontekst bewerken]
  • Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari
1992 tot heden
jaar Aantal[5] Evolutie: 1992=index 100
1992 10.074 100,0
1993 10.236 101,6
1994 10.296 102,2
1995 10.384 103,1
1996 10.282 102,1
1997 10.250 101,7
1998 10.241 101,7
1999 10.284 102,1
2000 10.373 103,0
2001 10.295 102,2
2002 10.278 102,0
2003 10.298 102,2
2004 10.304 102,3
2005 10.304 102,3
2006 10.257 101,8
2007 10.224 101,5
2008 10.125 100,5
2009 10.136 100,6
2010 10.125 100,5
2011 10.207 101,3
2012 10.233 101,6
2013 10.278 102,0
2014 10.451 103,7
2015 10.465 103,9
2016 10.540 104,6
2017 10.581 105,0
2018 10.685 106,1
2019 10.854 107,7
2020 10.949 108,7
2021 11.077 110,0
2022 11.226 111,4
2023 11.309 112,3
2024 11.379 113,0

Politiek

[bewerken | brontekst bewerken]

Structuur

[bewerken | brontekst bewerken]

De gemeente Borsbeek ligt in het kieskanton Kontich, het provinciedistrict Boom, het kiesarrondissement Antwerpen en ten slotte de kieskring Antwerpen.

Borsbeek Supranationaal Nationaal Gemeenschap Gewest Provincie Arrondissement Provinciedistrict Kanton Gemeente
Administratief Niveau Vlag van Europa Europese Unie Vlag van België België Vlag Vlaanderen Vlaanderen Vlag Antwerpen (provincie) Antwerpen Antwerpen Borsbeek
Bestuur Europese Commissie Belgische regering Vlaamse regering Deputatie Gemeentebestuur
Raad Europees Parlement Kamer van
volksvertegenwoordigers		 Vlaams Parlement Provincieraad Gemeenteraad
Kiesomschrijving Nederlands Kiescollege Kieskring Antwerpen Antwerpen Boom Kontich Borsbeek
Verkiezing Europese Federale Vlaamse Provincieraads- Gemeenteraads-

Gemeentebestuur

[bewerken | brontekst bewerken]

Désiré Van Berckelaer (Iedereen Borsbeek) volgde in 2013 Leo Vlaeymans (CD&V) op als burgemeester. Hij leidt een coalitie bestaande uit Iedereen Borsbeek en N-VA. Samen vormen ze de meerderheid met 19 op 21 zetels.

Pastorie en oud gemeentehuis in eclectische stijl met neogotische inslag n.o.v. archit. Louis Gife
Gemeentehuis

Geschiedenis

[bewerken | brontekst bewerken]

(Voormalige) Burgemeesters

[bewerken | brontekst bewerken]
Periode Drossaard
1711 - 1716 J.B. Snyers
1716 - 1733 Guill. Boots
1733 - 1789 Martin Salicati
1789 - 1796 Emmanuel van Kieldonck
Periode President Municipale Raad
1800 - 1806 J. Geysen
Periode Maire
1806 - 1817 Jean Emmanuel van Henxthoven
Tijdspanne Burgemeester
1817 - 1822 Petrus Cautereels
1823 - 1825 A. Corluy (waarnemend burgemeester)
1825 - 1830 A. Corluy
1830 - 1831 Petrus Cautereels
1831 - 1850 Corneel van Tichelen
1851 - 1878 Jan Baptist Corluy[6]
1879 - 1892 Frans Beirens
1892 - 1910 Jozef Reusens
1910 - 1920 Edward Corluy
1921 - 1946 Florent Frans Reusens
1947 - 1958 Victor Snacken
1959 Leopold Govaerts
1959 - 1969 Guilielmus Huybrechts
1969 - 1970 Gustaaf Staes (BSP)
1971 - 1977 Leo Govaerts (CVP)
1977 - 1988 Modest Vereycken[7] (CVP)
1989 - 2012 Leo Vlaeymans[8] (CVP / CD&V)
2013 - 2024 Dis Van Berckelaer[9] (BbA, Iedereen Borsbeek)
Tijdspanne Districtsvoorzitter
2024 - 2030 Walter Kiebooms (N-VA)

Legislatuur 2013 - 2018

[bewerken | brontekst bewerken]

De winnaars bij de verkiezingen van 2012 waren N-VA (31,3%) en Groen (10,1%). De grote verliezers waren Vlaams Belang (van 7 naar 2 zetels) en Open Vld (van 2 naar 0 zetels). Ook CD&V (−2 zetels) en de lokale partij Borsbeek Boven Alles (−1 zetel) verloren.[10] De sp.a trok deze verkiezingen onder de naam Pro Borsbeek naar de kiezer en wist ondanks een klein verlies haar ene zetel te behouden. Ten laatste was er nog nieuwkomer H-ALT (voluit Het Alternatief[11]), al bleef deze partij nipt onder de kiesdrempel van 5%.[12]

Lijsttrekkers waren respectievelijk uittredend burgemeester Leo Vlaeymans (CD&V), Dis Van Berckelaer (BbA), Walter Kiebooms (N-VA), Dirk Coens (Open Vld), Tom Verboven (Groen), Roby Legendre (Pro Borsbeek), Resy Beets (Vl. Belang) en ten slotte ex-N-VA'ster Geertruida Dieltjens (H-ALT).[13] Het mobiliteitsvraagstuk vormde het belangrijkste onderwerp van de verkiezingen.[14][15]

De bestuursmeerderheid werd gevormd tussen N-VA, Groen en BbA, met een ruime meerderheid van 15 op 21 zetels.[16][17] Dis Van Berckelaer (BbA) werd de nieuwe burgemeester, voorts bestond de ploeg uit drie N-VA-schepenen (en de OCMW-voorzitter) en één schepen voor zowel Groen als BbA.[18]

Legislatuur 2019 - 2024

[bewerken | brontekst bewerken]

Burgemeester is Dis Van Berckelaer van Iedereen Borsbeek een politieke beweging die gevormd werd door BbA (Borsbeek Boven Alles), CD&V en Groen. Zijn partij vormt met 10 zetels samen met de N-VA van Walter Kiebooms een bestuursmeerderheid van 19 op 21 zetels. Op vrijdagmiddag 28 januari 2022 werd bekendgemaakt dat na de lokale verkiezingen op zondag 14 oktober 2024 Borsbeek een district van de stad Antwerpen wil worden.[3][19]

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen van 1976 tot en met 2018

[bewerken | brontekst bewerken]
Partij of kartel 10-10-1976[20] 10-10-1982[20] 9-10-1988[20] 9-10-1994[20] 8-10-2000[20] 8-10-2006[21] 14-10-2012[22] 14-10-2018
Stemmen / Zetels % 17 % 19 % 19 % 21 % 21 % 21 % 21 % 21
CVP1 / CD&V2 / Iedereen BorsbeekA 38,031 7 36,81 8 36,571 8 36,351 10 30,061 7 22,622 5 14,492 3 39,8A 10
Borsbeek boven Alles / Iedereen BorsbeekA - - - - - 20,06 5 15,23 4
Agalev1 / Groen!2 / Groen3 / Iedereen BorsbeekA - - 16,131 3 13,151 2 10,281 2 7,202 1 10,143 2
SP1 / sp.a-spirit2 / Pro Borsbeek3 / sp.a4 20,091 3 16,561 3 16,761 3 9,141 1 7,641 1 9,232 1 8,553 1 4,84 0
PVV1 / VLD2 / Open Vld3 - - 10,291 1 11,042 2 14,482 3 12,162 2 5,913 0 3,53 0
Vlaams Blok1 / Vlaams Belang2 - - - 16,461 4 23,821 6 28,732 7 9,832 2 13,82 2
VU1 / VU&ID2 / N-VA3 30,141 6 31,181 6 20,251 4 10,561 2 10,032 2 - 31,333 9 38,03 9
V B1 / VRIJBO2 11,741 1 15,462 2 - - - - - -
Anderen(*) - - - 3,29 0 3,68 0 - 4,51 0 -
Totaal stemmen 5048 6280 6647 7292 7283 7437 7047 7060
Opkomst % 94,35 92,41 91,58 92,82 89,76 91,6
Blanco en ongeldig % 4,83 4,71 4,96 5,5 3,17 2,88 3,04 3,9

De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij staat in kleur.
(*) 1994: PROBO (3,29%) / 2000: Vivant (1,91%), GEMBEL (1,77%) / 2012: H-ALT (4,51%)

Resultaten districtraadsverkiezingen vanaf 2024

[bewerken | brontekst bewerken]

Op zondag 13 oktober 2024 werden de eerste districtsraadsverkiezingen voor het Antwerpse gemeentedistrict Borsbeek gehouden.

Partij of kartel 13-10-2024[23]
Stemmen / Zetels % 15
PVDA 7,6 1
Groen-VooruitA 13,0A 2
Iedereen Borsbeek 20,2 3
N-VA 32,6 6
Vlaams Belang 21,2 3
Borsbeek Nu 5,3 0
Totaal stemmen 4294
Opkomst % 55,7
Blanco en ongeldig % 1,3

De vetgedrukte getallen vormen de hieruit onderhandelde bestuursmeerderheid. De grootste partij is in kleur.

Mobiliteit

[bewerken | brontekst bewerken]

Borsbeek wordt bediend door tram- en buslijnen van De Lijn. Het tramstation Borsbeek was gelegen op de Herentalsebaan op de hoek met de Jozef Reusenslei.

De Frans Beirenslaan, die deel uitmaakt van de R11 (de grote ring rond Antwerpen), en de Herentalsebaan, als deel van de N116, vormen belangrijke invalswegen naar de stad.

De Frans Beirenslaan vormt ook de grens tussen het nauw bij het Antwerpse district Deurne aansluitende West-Borsbeek met de parochie Sint-Jan Berchmans en het meer landelijke Oost-Borsbeek met de parochie Sint-Jacob.

Onderwijs

[bewerken | brontekst bewerken]
Sint-Jozefinstituut

Sport

[bewerken | brontekst bewerken]

Bekende Borsbekenaren

[bewerken | brontekst bewerken]

Nabijgelegen kernen

[bewerken | brontekst bewerken]

Deurne, Wommelgem, Vremde, Boechout, Mortsel

[bewerken | brontekst bewerken]
Zie de categorie Borsbeek van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Borsbeek&oldid=68367774"