Graon
Graon is n antal soorten grezen die verbouwd wörden veur der eetbaore zaojen of vruchten. Disse eenzaodlobbige kultuurgewassen vormen wereldwied de belangriekste voedingsbron veur de meens. Graon zit in brood en aandere produkten die mit bieveurbeeld meel emaakt wörden. Daornaost he'j oek nog rieste, mais en gao zo mer deur. t Gebruuk van graonen was al zo'n 7.000 jaor veur de neolithiese revolusie bekend.
Graonen bin riek an koolhydraoten. Der bin oek verschillende dieren die graonen eten, bieveurbeeld voegels, kiepen, muzen, ekels en insekten. In de voedingsindustrie wördt der in hondenvoer oek vake graonen verwarkt.
Boekweite en quinoa wörden as kultuurgewas wel es tot de graonen erekend, mer dat bin ze niet. t Bin gien grezen en zelfs gien eenzaodlobbigen, mer (achtereenvolgens) n soort uut de duzendknoopfamilie en de amarantenfamilie.
Soorten graon
[bewark | bronkode bewarken]
Enkele soorten graonen bin:
- garste
- gierst
- haver
- mais
- rogge
- weite
- weitenrogge (triticale)
- rieste
- dinkelweite
- emmerweite
Inhoudsstoffen
[bewark | bronkode bewarken]| Inhoudsstoffen van welende graonsoorten (per 100 g) | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| max min | Energie (kJ) | Eiwit (g) | Vet (g) | Koolhydraot (g) | Kalsium (mg) | Iezer (mg) | Kalium (mg) | Magnesium (mg) | Vitaminen | |||||
| B1 (mg) | B2 (mg) | B6 (mg) | E (mg) | Foliumzuur (mg) | Nikotinezuur (mg) | |||||||||
| Dinkelweite | 1470 | 11,5 | 2,7 | 69,0 | 22 | 4,2 | 447 | 130 | 0,40 | 0,15 | 0,27 | 1,6 | 0,03 | 6,9 |
| Garste | 1430 | 11,0 | 2,1 | 72,0 | 38 | 2,8 | 444 | 119 | 0,43 | 0,18 | 0,56 | 0,67 | 0,065 | 4,8 |
| Haver | 1530 | 12,5 | 7,1 | 63,0 | 79,6 | 5,8 | 355 | 129 | 0,52 | 0,17 | 0,75 | 0,84 | 0,033 | 1,8 |
| Gierst | 1510 | 10,5 | 3,9 | 71,0 | 25 | 9,0 | 215 | 170 | 0,46 | 0,14 | 0,75 | 0,1 | 0,01 | 4,8 |
| Mais | 1498 | 9,0 | 3,8 | 71,0 | 15 | 1,5 | 330 | 120 | 0,36 | 0,20 | 0,40 | 2,0 | 0,026 | 1,5 |
| Rieste | 1492 | 7,5 | 2,2 | 75,5 | 23 | 2,6 | 150 | 157 | 0,41 | 0,09 | 0,67 | 0,74 | 0,016 | 5,2 |
| Rogge | 1323 | 8,8 | 1,7 | 69,0 | 64 | 5,1 | 530 | 140 | 0,35 | 0,17 | 0,29 | 2,0 | 0,14 | 1,8 |
| Weite | 1342 | 11,5 | 2,0 | 70,0 | 43,7 | 3,3 | 502 | 173 | 0,48 | 0,24 | 0,44 | 1,35 | 0,09 | 5,1 |
- Drèents:
- Grönnegs:
- groan
- koren
- Stellingwarfs: graon
- Veluws: graon